۹۶ میلیارد دلار ارز صادراتی گمشده: آیا پولی به کشور بازمی‌گردد؟
هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی بر چالش آب، امنیت غذایی و رشد اقتصادی در برنامه هفتم با تأکید بر مدیریت منابع و مقابله با فرار مالیاتی تمرکز دارد.
هفتمین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی برگزار شد؛ تشدید چالش‌ها و ضرورت بازنگری در مدیریت منابع
تهران – در روز دوشنبه، بیست و ششم آبان ماه ۱۴۰۴، هفتمین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی در محل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد. این رویداد با حضور مقامات و کارشناسان حوزه کشاورزی، فرصتی را برای بررسی چالش‌ها و راهکارهای پیش رو فراهم آورد.
امنیت غذایی، پیش‌نیاز امنیت ملی
سید محمد سادات ابراهیمی، نماینده کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، در این همایش با تأکید بر اهمیت امنیت غذایی، اظهار داشت: "در شرایط فعلی، امنیت غذایی پیش‌نیاز امنیت ملی است و این در حالی است که خود امنیت غذایی نیز به شدت به مقوله آب وابسته است." وی با اشاره به "ابرچالش آب" در سطح جهانی، تصریح کرد که امنیت غذایی یکی از اهداف کلیدی در برنامه هفتم پیشرفت کشور محسوب می‌شود. وی افزود: "با توجه به وقایع اخیر، اهمیت این موضوع برای ما برجسته‌تر شده است. پیامدهای جنگ تحمیلی و درگیری‌های کنونی در تأمین نهاده‌های دامی و کشاورزی، خودکفایی را برای ما الزامی کرده است."
چالش‌های تحقق رشد اقتصادی و سهم کشاورزی
ابراهیمی در ادامه به سنجه‌های عملکردی سند برنامه هفتم پیشرفت اشاره کرد و گفت: "بر اساس این سنجه‌ها، باید سالانه رشد ۸ درصدی اقتصاد محقق شود که متأسفانه در سال نخست به طور کامل انجام نشد." وی یکی از الزامات تحقق این رشد را افزایش صادرات و ارزآوری برای کشور برشمرد و آماری از سهم بخش‌های مختلف در صادرات ارائه داد: "حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد صادرات مربوط به صنعت، ۲۰ تا ۲۵ درصد مربوط به حوزه معدن و ۲۰ تا ۲۵ درصد مربوط به خدمات مهندسی و محصولات کشاورزی است."
این نماینده مجلس دوازدهم همچنین نسبت به عدم تحقق برنامه‌های سند هفتم توسعه در بخش کشاورزی انتقاد کرد و عملکرد این بخش را زیر ۵۰ درصد ارزیابی نمود. وی تنها موفقیت در برنامه آب شیرین‌کن‌های مرزی را مورد اشاره قرار داد و افزود: "ما نتوانسته‌ایم توانمندسازی لازم برای اجرای برنامه‌های توسعه هفتم را در خود تدارک ببینیم. این امر ناشی از تحریم‌های بیرونی، تحریم‌های داخلی و انواع ناترازی‌هایی است که حاصل عدم مدیریت است."
عضو کمیسیون کشاورزی به الزام رشد ۴۰ درصدی اقتصاد در پایان برنامه هفتم اشاره کرد و یادآور شد: "حدود ۳ درصد از این رشد از بخش نرم‌افزاری و افزایش بهره‌وری پیش‌بینی شده است." وی با بیان اینکه ۴.۵ میلیون بهره‌بردار در کشور وجود دارد، انتقاد کرد: "هنگامی که تنها ۲.۵ درصد از منابع عمومی به بخش کشاورزی اختصاص می‌یابد، یعنی این حوزه از جیب در حال خرج کردن است و این خوب نیست." ابراهیمی اضافه کرد: "نمایندگان مجلس سعی کرده‌اند با اضافه کردن ۱۷۰ هزار میلیارد تومان در بودجه ۱۴۰۴ تا حدودی این خلأ را جبران کنند، اما این میزان کافی نیست." وی در پایان این بخش خاطرنشان کرد: "ما در شرایط عادی به سر نمی‌بریم و شرایط جدید، دست فرمان جدید و حرکت جدید می‌طلبد که منجر به پایداری سنجه‌های برنامه‌ها برای بهره‌وری ۳ درصدی شود."
منابع مالی سرگردان و چالش بازگشت ارز صادراتی
در بخش دیگری از سخنان خود، ابراهیمی به مسئله منابع مالی سرگردان در جامعه پرداخت و گفت: "بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار ارز سرگردان در جامعه وجود دارد که باید به آن ۲ تا ۳ همت ریال سرگردان را اضافه کرد." وی با بیان اینکه سند امنیت غذایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده، نیازمند منابع است، به شدت از عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور انتقاد کرد: "متأسفانه ۹۶ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به کشور برگشت نمی‌شود. چرا این منابع نباید در تولید تزریق شود؟ چرا با وجود پرداخت ارز ترجیحی باید محصولات با ارز آزاد به سفره مردم برسد؟" وی تأکید کرد: "محصول صادر شده از فرصت‌های آب و خاک این کشور و یارانه‌های پرداختی استفاده کرده است، چرا نباید این ارز به کشور بازگردد؟"
فرار مالیاتی خام‌فروشان و نادیده گرفتن قوانین
نماینده مجلس شورای اسلامی همچنین به مسئله فرار مالیاتی صادرکنندگان اشاره کرد و پرسید: "چرا مواد خام و نیمه خام صادر می‌شود اما عوارض و مالیات آن گرفته نمی‌شود؟" وی با اشاره به اینکه جدول مربوط به این موضوع تازه آماده شده است، ابراز نگرانی کرد که اخذ مالیات از مواد خامی که از ابتدای سال صادر شده، چگونه خواهد بود. وی این منابع را جزو منابع مالیاتی پیش‌بینی شده در قانون و قانون‌گذاری دانست.
ابراهیمی در ادامه به عدم اجرای قوانین در بخش آب اشاره کرد و گفت: "پیش‌بینی شده در قانون که تمام صنایع باید از آب برگشتی استفاده کنند، چرا محقق نشده است؟" وی همچنین از عدم اجرای پیش‌بینی‌ها در زمینه آبیاری نوین و توسعه گلخانه‌ها ابراز گلایه کرد. وی در پایان اظهار داشت: "نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی انتظار بیشتری دارند. این اهداف پیش‌بینی شده شدنی است و ما محدودیت منابع نداریم، بلکه مشکل اصلی، عدم مدیریت منابع است."
