مادران شاغل آماده شوید! قانون جدید بازنشستگی تا چه سنی اجرا می شود؟
قانون جوانی جمعیت به مادران مرخصی زایمان، دورکاری، کاهش سن بازنشستگی و حمایت تأمین اجتماعی تا بازگشت به شغل سابق را تضمین می‌کند.
افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه و الزام بازگشت مادران شاغل به شغل سابق، پرسش‌ها و دغدغه‌های حقوقی جدیدی را برای مادران و کارفرمایان ایجاد کرده است. در این میان، جزئیات و چگونگی اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، از جمله پرداخت حقوق دوران مرخصی، امکان دورکاری، و کاهش سن بازنشستگی، موضوع اصلی این پرسش‌هاست.
جزئیات مرخصی زایمان و شرایط استفاده
بر اساس ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، مدت زمان مرخصی زایمان به ۹ ماه افزایش یافته است. این قانون همچنین پیش‌بینی کرده که در صورت تمایل مادر، دو ماه از این مرخصی قابل استفاده در ایام پایانی بارداری خواهد بود. برای بهره‌مندی از این تسهیلات، کافی است مادر در سال منتهی به زایمان، حداقل ۶۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه به سازمان تأمین اجتماعی داشته باشد.
الزام چهار ماه دورکاری برای مادران باردار
یکی دیگر از مفاد مهم این قانون، الزام کارفرمایان به فراهم کردن امکان دورکاری برای مادران باردار است. طبق قانون، کارفرمایان موظف هستند حداقل چهار ماه دورکاری را برای بانوانی که شغل آن‌ها قابلیت دورکاری دارد، ترتیب دهند. این اقدام با هدف حفظ سلامت مادر و تسهیل امور شغلی وی در دوران بارداری صورت می‌گیرد.
تأمین حقوق مادر و جبران هزینه‌های کارفرما
در خصوص پرداخت حقوق مادران در دوران مرخصی زایمان، قانون دولت را مکلف کرده است تا این هزینه‌ها را تأمین کند. در مواردی که اجرای این قانون موجب اختلال در فعالیت بخش خصوصی شود، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بررسی و تأیید، هزینه‌های تحمیل‌شده به کارفرما را جبران خواهد کرد. این تدبیر برای اطمینان از اجرای صحیح قانون و حمایت از واحدهای تولیدی و اقتصادی اتخاذ شده است.
بازگشت الزامی به شغل سابق پس از مرخصی
تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون کار، بازگشت کارگر زن به شغل سابق خود پس از اتمام مرخصی زایمان را الزامی دانسته است. این دوره مرخصی با تأیید سازمان تأمین اجتماعی، به عنوان سابقه خدمتی مادر محسوب می‌شود. در صورت امتناع کارفرما از بازگرداندن مادر به جایگاه شغلی قبلی یا موقعیتی هم‌طراز، مادر می‌تواند از طریق هیأت‌های حل اختلاف وزارت کار اقدام به طرح شکایت نماید. قانون کار جابه‌جایی شغلی را در شرایط خاص مجاز می‌داند، اما هرگز اجازه تنزیل جایگاه شغلی را صادر نمی‌کند.
چالش‌های کارفرمایی و سکوت قانون‌گذار
با وجود الزام‌آور بودن مرخصی زایمان، به نظر می‌رسد قانون‌گذار در تدوین این قانون، تمرکز بیشتری بر حقوق مادران داشته و در خصوص چالش‌های احتمالی پیش روی کارفرمایان، سکوت اختیار کرده است. در عمل، تخصیص منابع و جایگزینی نیرو در دوره مرخصی طبق قانون کار صورت می‌گیرد و امکان استخدام موقت برای پوشش غیبت مادران وجود ندارد.
کاهش سن بازنشستگی برای مادران
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تسهیلات ویژه‌ای را برای مادران شاغل در نظر گرفته است. این قانون برای هر فرزند، یک سال کاهش سن بازنشستگی را برای مادرانی که پس از لازم‌الاجرا شدن قانون، صاحب فرزند شده‌اند، پیش‌بینی کرده است. این میزان برای فرزند سوم و بیشتر به یک سال و نیم افزایش می‌یابد.
حداقل سن بازنشستگی و نحوه محاسبه مستمری
بر اساس این قانون، حداقل سن بازنشستگی برای مادران دارای یک فرزند، ۴۲ سال؛ برای دو فرزند، ۴۱ سال؛ و برای سه فرزند یا بیشتر، ۴۰ سال تعیین شده است. همچنین، برخورداری از حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه برای بهره‌مندی از این تسهیلات الزامی است. برقراری مستمری بازنشستگی نیز بر اساس سنوات پرداخت حق بیمه محاسبه و اعمال خواهد شد.
