پیام‌های نظارتی فرابورس چرا قطع شد؟ افشاگری تکان‌دهنده یا سکوت اجباری؟
سازمان بورس بر ارزش ذاتی و ریسک شرکت‌ها در فرابورس برای سهامداران و تحلیلگران تاکید کرد.
سازمان بورس: انتشار پیام‌های نظارتی ارزش ذاتی شرکت‌ها متوقف می‌شود
طبق تصمیم جدید سازمان بورس، انتشار پیام‌های نظارتی فرابورس و مربوط به ارزش ذاتی شرکت‌ها از شنبه آینده متوقف خواهد شد. این اقدام، ضمن کاهش دخالت مستقیم ناظر و ارتقای نقش تحلیلگران، می‌تواند فشار خودسانسوری را نیز کاهش دهد.
کاهش دخالت ناظر و فرصت برای تحلیلگران
توقف انتشار هشدارهای نظارتی فرابورس درباره شرکت‌های دارای «ریسک مضاعف» و با محوریت «ارزش ذاتی»، که پیش‌تر به عنوان ابزاری برای پیشگیری و اطلاع‌رسانی به کار می‌رفت، از شنبه آینده اجرایی می‌شود. این تغییر می‌تواند به آزادانه‌تر عمل کردن بازار و مدیریت اطلاعات با آزادی بیشتر توسط شرکت‌ها منجر شود. همچنین، با کاهش حضور ناظر در فضای توصیه یا هشدار، فشار بر تحلیلگران، نهادهای پژوهشی و فعالان بازار برای تحلیل «ارزش ذاتی» شرکت‌ها افزایش یافته و این امر به ارتقای ظرفیت بازار سرمایه برای پردازش اطلاعات کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، حذف این پیام‌ها می‌تواند احتمال برداشت‌های ناصحیح یا تاثیرات منفی غیرقابل‌پیش‌بینی را کاهش دهد.
تهدیدها: کاهش اطلاع‌رسانی و افزایش عدم تقارن اطلاعاتی
با این حال، این تصمیم چالش‌هایی نیز به همراه دارد. یکی از کارکردهای اصلی هشدارهای ناظر، ارتقای آگاهی سهامداران خرد بوده است؛ حذف آن ممکن است موجب شود سهامداران کمتر از وضعیت ریسک شرکت‌ها مطلع شوند و این کاهش اطلاع می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های پرخطاتر بینجامد. همچنین، اگر تحلیلگران و فعالان حرفه‌ای نتوانند جایگزینی مناسب برای این هشدارها بیابند، شرکت‌های با ریسک بالا ممکن است کمتر مورد پوشش تحلیلی قرار گیرند و این امر به افزایش عدم تقارن اطلاعاتی بین بازیگران بازار منجر خواهد شد. در صورت کاهش فشار نظارتی، شرکت‌ها ممکن است انگیزه بیشتری برای فعالیت‌های خارج از چارچوب «ارزش ذاتی» پیدا کنند که این امر می‌تواند مخاطرات بیشتری را برای بازار به همراه داشته باشد.
تجربه جهانی و راهکارهای پیش رو
مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهند که مقررات افشای اطلاعات در کشورهایی با کیفیت نظارتی بالا، اثرات مثبتی در بازار سرمایه داشته‌اند، در حالی که در کشورهای با نظارت ضعیف، این اثرات ناچیز بوده است. با توجه به تجربه جهانی و ویژگی‌های بازار سرمایه ایران، این تصمیم می‌تواند فرصتی برای حرکت بازار از «هشدار ناظر» به سمت «تحلیلگر مستقل و شرکت شفاف» باشد، مشروط بر آنکه ساختار نظارتی، تحلیلی و ابزارهای شفافیت در بازار تقویت شوند. در غیر این صورت، خطر کاهش اطلاع‌رسانی به سهامداران، کمتر دیده شدن شرکت‌های پرریسک و افزایش ریسک کلی بازار وجود دارد. انتظار می‌رود نهاد نظارت، همزمان با این توقف، اقدامات جایگزین مانند انتشار ساختارمند «معیارهای ریسک شرکت‌ها»، ارتقای گزارشگری، انتشار لیست شرکت‌های دارای ریسک بالا با حداقل شفافیت حقوقی و تشویق به پوشش بیشتر توسط تحلیلگران را طراحی و اجرایی کند. از سوی سرمایه‌گذاران نیز، با حذف ابزار هشدار ناظر برای شناسایی شرکت‌های پرریسک، نیاز به دقت بیشتر در تحلیل بنیادی شرکت‌ها، گزارش‌ها و بازار احساس می‌شود.
