فاجعه در راه است؟ راه حل غیرمنتظره برای بحران برق ایران: انرژی پاک!
خشکسالی و ناترازی برق منجر به خاموشی شده و وزارت نیرو با تاکید بر نیروگاه‌های تجدیدپذیر و خورشیدی ظرفیت تولید را افزایش می‌دهد.
کشور در دهه اخیر با چالش‌های همزمان ناترازی برق و کاهش بارندگی مواجه شده است. نیروگاه‌های برق‌آبی که پیشتر یکی از ارکان اصلی تولید برق بودند، اکنون به نقطه ضعف شبکه تبدیل شده‌اند.
ناترازی برق و تاثیر خشکسالی بر نیروگاه‌های برق‌آبی
بر اساس داده‌های وزارت نیرو، ظرفیت نصب‌شده نیروگاه‌های برق‌آبی حدود ۱۲ هزار مگاوات است، اما به دلیل کاهش بارش‌ها در سال‌های اخیر، تولید واقعی این نیروگاه‌ها از ۸ هزار مگاوات فراتر نرفته است. این افت تولید، به ویژه در فصل اوج مصرف برق، منجر به ناترازی حدود ۱۵ هزار مگاواتی و تکرار خاموشی‌های گسترده شده است.
ظرفیت بالقوه ایران در انرژی خورشیدی؛ راهکاری برای آینده
کارشناسان صنعت برق، انرژی خورشیدی را منبعی بی‌رقیب برای حل بحران برق در دوران خشکسالی معرفی می‌کنند. ایران با میانگین تابش ۵.۵ کیلووات‌ساعت بر مترمربع در روز و بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در اکثر مناطق، در میان ۱۰ کشور برتر جهان از نظر ظرفیت بالقوه تولید برق خورشیدی قرار دارد. با این حال، تا پایان تابستان ۱۴۰۴، کل ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور تنها به حدود ۲۵۰۰ مگاوات رسیده است.
ضرورت افزایش ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده است که با تولید حدود ۹۰۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر و مدیریت مصرف برق در صنایع عمده، می‌توان از بروز مجدد خاموشی‌ها در بخش خانگی جلوگیری کرد. این گزارش بر لزوم اقدام فوری برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر تاکید دارد.
تاخیر در تحقق وعده‌های توسعه برق خورشیدی
اخباری مبنی بر واردات صفحات خورشیدی به ظرفیت ۷۰۰۰ مگاوات از چین در اوایل سال جاری منتشر شد. صندوق توسعه ملی نیز مقرر گردید در تأمین مالی و بهره‌برداری از این طرح مشارکت کند و بانک مرکزی از تأمین مالی حدود ۸۰۰ میلیون دلاری برای این پروژه خبر داد. سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) نیز وعده داده بود که تا پایان تابستان میزان برق تجدیدپذیر به ۵۰۰۰، تا پایان پاییز به ۷۰۰۰ و تا پایان سال به ۱۰۰۰۰ مگاوات برسد. با این حال، میزان برق تجدیدپذیر کشور همچنان نزدیک به ۳۰۰۰ مگاوات است.
پیامدهای کندی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
عملکرد کند ساتبا و در نتیجه وزارت نیرو، باعث شده است که تحقق وعده ۳۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر دولت دور از دسترس به نظر برسد. همچنین، بعید است که تکلیف برنامه هفتم توسعه مبنی بر رسیدن برق تجدیدپذیر کشور به ۱۲ هزار مگاوات نیز به راحتی عملی شود. در صورت عدم اقدام سریع وزارت نیرو در گسترش برق تجدیدپذیر و اجرای طرح ۷۰۰۰ مگاوات برق خورشیدی شورای اقتصاد، احتمال تکرار خاموشی‌های گسترده در تابستان آینده وجود دارد. این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب بیشتر به صنایع خرد و افزایش نارضایتی عمومی شود.
