فاجعه در راه است؟ ۵.۵ میلیون تن نهاده دامی در آستانه ورود!
سامانه بازارگاه نهاده‌های دامی وزارت جهاد کشاورزی با هدف تامین خوراک دام، تولید پروتئین و ثبات بازار، توزیع نهاده وارداتی را مدیریت و با قاچاق و تخلف مبارزه می‌کند.
سامانه بازارگاه، تضمین‌کننده جریان پایدار تامین نهاده‌های دامی و حفظ ثبات در بازار
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی با تشریح نقش و کارکرد سامانه بازارگاه، بر اهمیت آن در جلوگیری از وقفه در تامین خوراک دام و طیور و حفظ جریان پایدار تولید پروتئین در کشور تاکید کرد.
تامین نهاده‌ها؛ از واردات تا عرضه
مجید حسنی مقدم، مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، در خصوص وضعیت سامانه بازارگاه برای تامین نهاده‌های دامی اظهار داشت: هدف اصلی از این اقدام، جلوگیری از ایجاد وقفه در تامین خوراک دام و طیور و حفظ جریان پایدار تولید پروتئین در کشور است. وی در ادامه به مشکلات ارزی واردکنندگان و بازرگانان برای واردات نهاده‌های دامی اشاره کرد و خواستار رفع این موانع شد. حسنی مقدم توضیح داد که پس از ورود نهاده به کشور، با انجام مراحل کوتاژ و تاییدیه سازمان دامپزشکی، آماده عرضه شده و وارد سامانه بازارگاه برای فروش می‌شود.
اولویت‌دهی به ارز کالاهای اساسی و حمل و نقل
حسنی مقدم، تامین به موقع ارز برای کالاهای اساسی از جمله نهاده‌های دامی را از اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی برشمرد. وی همچنین خواستار همکاری سازمان راهداری در حمل و نقل این کالاها شد. بر اساس اعلام وی، برای تغذیه جمعیت دام و طیور کشور به حدود ۱۹ میلیون تن نهاده دامی نیاز است که برنامه‌ریزی لازم برای آن صورت گرفته است. از ابتدای سال جاری تاکنون، بیش از ۱۲ میلیون تن نهاده دامی شامل ذرت، جو و کنجاله در سامانه بازارگاه عرضه و توزیع شده است.
سه محور اصلی برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، افزایش تامین، اولویت‌دهی به ارز کالاهای اساسی و نظارت بر توزیع را سه محور اصلی برنامه‌های این وزارتخانه برای حفظ ثبات در بازار دام و طیور و حمایت از تولیدکنندگان عنوان کرد.
نقش محوری سامانه بازارگاه
حسنی مقدم در تشریح نقش سامانه بازارگاه، گفت: این سامانه که از سال ۱۳۹۸ آغاز به کار کرده است، دارای نقش مدیریتی، معاملاتی و نظارتی است. سامانه بازارگاه تعیین می‌کند که هر بهره‌بردار چه میزان نهاده باید دریافت کند و پرداخت‌ها نیز هم‌زمان با حرکت کالا انجام می‌شود. وی با تاکید بر واقعی و قابل رصد بودن اطلاعات این سامانه، خاطرنشان کرد که این سیستم جریان کالا و پول را به طور هم‌زمان مدیریت می‌کند. حسنی مقدم افزود: در صورت عدم وجود سامانه بازارگاه، توزیع ۱۹ میلیون تن نهاده وارداتی با حجم بهره‌برداران متعدد امکان‌پذیر نبود و بازار با بی‌ثباتی و چندنرخی گسترده مواجه می‌شد.
فروش خارج از سامانه بازارگاه، قاچاق و تخلف
حسنی مقدم با تاکید بر الزام توزیع نهاده‌ها از طریق سامانه بازارگاه، اذعان داشت: هرگونه فروش نهاده دامی خارج از این سامانه، قاچاق و تخلف محسوب می‌شود. وی اعلام کرد که وزارت جهاد کشاورزی پرونده‌های تخلف مربوط به عدم ایفای تعهدات و عرضه خارج از شبکه را تشکیل داده و به تعزیرات و نهادهای نظارتی ارسال کرده است. وی همچنین از تولیدکنندگان و افراد خواست تا در صورت داشتن مستنداتی از عرضه آزاد نهاده‌ها، آن را ارائه کنند تا برخورد لازم صورت گیرد.
علت گلایه از تاخیر در تحویل نهاده‌ها
در خصوص علت گلایه برخی دامداران از تاخیر در تحویل نهاده، حسنی مقدم توضیح داد: از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه، هیچ مشکلی در عرضه نهاده‌های دامی وجود نداشت و حتی میزان عرضه نسبت به سال‌های قبل بیشتر بود. اما با تاخیر در پرداخت اعتبارات ارزی بازرگانان به تامین‌کنندگان خارجی، فرآیند خرید و حمل مجدد نهاده با وقفه روبه‌رو شد. وی ابراز امیدواری کرد که با سرعت گرفتن تخصیص ارز، این روند ادامه یابد تا تاخیرها جبران شود. خشکسالی نیز به عنوان یکی از چالش‌ها، عاملی در افزایش میزان واردات نهاده‌های دامی عنوان شد.
جمعیت دامی و نیازهای تغذیه‌ای کشور
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، جمعیت دامی کشور را شامل حدود ۶.۵ میلیون راس دام سنگین، ۶۵ میلیون راس دام سبک، ۲۰۰ هزار راس گاومیش و ۲۰۰ هزار نفر شتر عنوان کرد. در بخش طیور نیز ماهانه حدود ۱۵۰ میلیون جوجه‌ریزی مرغ گوشتی انجام می‌شود و جمعیت مرغ تخم‌گذار، مرغ مادر و خطوط اجداد و لاین، بخش عظیمی از تولید پروتئین کشور را تشکیل می‌دهند. این جمعیت دامی و طیور، سالانه حدود ۷۸ تا ۸۰ میلیون تن نیاز خوراک دارد که شامل علوفه‌های مرتعی (حدود ۱۰ میلیون تن)، علوفه‌های مزرعه‌ای (۲۸ تا ۳۰ میلیون تن)، ضایعات و بقایای زراعی و کاه و کلش (حدود ۲۰ میلیون تن) و در نهایت ۱۸ تا ۱۹ میلیون تن نهاده وارداتی است که از طریق سامانه بازارگاه توزیع می‌شود.
پیشی گرفتن از برنامه‌ها در ثبت سفارش نهاده‌ها
حسنی مقدم در خصوص ثبت سفارش نهاده‌های دامی اعلام کرد که وزارت جهاد کشاورزی در این حوزه جلوتر از برنامه‌ها حرکت می‌کند. به عنوان مثال، برای ذرت دامی برنامه‌ریزی ۱۰.۵ میلیون تن انجام شده بود، در حالی که در هفت ماهه امسال حدود ۹ میلیون تن ثبت سفارش صورت گرفته است. این آمار جدا از مجوزهای اخذ شده از ستاد تنظیم بازار کشور است.
