فاجعه انرژی: یک‌چهارم مصرف کشور در چنگال خودروها!
مدیریت مصرف سوخت با قیمت‌گذاری بنزین، اصلاح الگوی مصرف و مقابله با قاچاق، راهکاری برای کنترل تورم و بهبود اقتصاد انرژی در حمل‌ونقل است.
بررسی مدیریت مصرف سوخت در بخش حمل‌ونقل؛ چالش‌های قیمتی و راهکارها
قیمت‌گذاری بنزین؛ تورم و حساسیت جامعه
آرش نجفی، در جلسه کمیسیون انرژی اتاق ایران با موضوع بررسی مدیریت مصرف سوخت در بخش حمل‌ونقل، به چالش‌های قیمت‌گذاری بنزین اشاره کرد. وی بیان داشت که قیمت بنزین در سال ۹۸ معادل ۳۳ سنت فوب خلیج فارس تعیین شد، اما با افزایش نرخ دلار، این رقم به ۱۴ سنت کاهش یافت. نجفی تاکید کرد که تورم، فرآیند قیمت‌گذاری را دشوار می‌کند و اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، با وجود تاثیر کوتاه‌مدت، به دلیل انتقال اثرات تورمی به سایر کالاها، عملاً پایدار نیست.
رشد قیمت بنزین در مقایسه با تورم
نجفی خاطرنشان کرد که قیمت بنزین از ابتدای انقلاب تا سال ۹۸، سه هزار برابر شده است، در حالی که در ۷ سال منتهی به ۱۴۰۳، تورم هزار درصدی تجربه شده است. او دلیل پایین نگه داشته شدن قیمت بنزین را افزایش حساسیت جامعه دانست و یادآور شد که پیش از این، افزایش پلکانی قیمت بنزین تا پایان دولت هشتم پذیرفته شده بود و جامعه آمادگی پذیرش افزایش ۱۵ درصدی را داشت. وی پرسید چرا این روش معقول دوباره اجرا نمی‌شود؟
مقایسه رشد قیمت بنزین با سایر کالاها
این مقام مسئول با مقایسه قیمت نان (۱۶ برابر) و گوشت (۲۱ برابر) از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳، به قیمت برق صنعتی بدون یارانه اشاره کرد و گفت صنعت با آن تطبیق یافته است. وی پرسید چرا در مورد بنزین اقدامی مشابه صورت نمی‌گیرد و افزود که صرفاً افزایش یک پارامتر قیمتی برای مدیریت مصرف کافی نیست.
مصرف فزاینده سوخت در بخش حمل‌ونقل
عزیزی، معاون صنایع و انرژی ستاد حمل‌ونقل سوخت کشور، با تاکید بر اهمیت بخش حمل‌ونقل که یک‌چهارم انرژی کشور را مصرف می‌کند، گفت که دولت پس از اصلاح قیمت بنزین در سال ۹۸، در اجرای کامل آن موفق نبوده و در نتیجه با مصرف فزاینده بنزین و گازوئیل روبرو هستیم. وی سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی را در این بخش موثر دانست و بیان کرد که دخالت فعال دولت می‌تواند مصرف سوخت را کنترل کند.
راهکارهای مدیریت مصرف سوخت
عزیزی راهکارهای کنترل مصرف سوخت را شامل تنوع‌بخشی به سبد سوخت برای امنیت انرژی و هوای پاک، مدیریت بهینه حمل‌ونقل و تاثیر کاهش سرانه مصرف در اقتصاد کلان برشمرد و تصریح کرد که در هر دو حوزه، سیاست‌های قیمتی و غیرقیمتی دنبال می‌شود.
ضرورت اجرای قیمت‌گذاری منعطف سوخت بر اساس قواعد بازار
دادرس، از کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران، با اشاره به تحقیقی در موسسه مکنزی، تفاوت قیمت بنزین و گازوئیل بین استان‌های مختلف را مورد انتقاد قرار داد. وی تاکید کرد که هزینه‌های تمام شده شامل حمل‌ونقل و کارمزد جایگاه‌داران باید مبنای قیمت‌گذاری قرار گیرد و با قواعد بازار، انعطاف‌پذیری قیمتی در استان‌های هدف اجرا شود، حتی اگر قیمت‌ها در یک استان نیز متفاوت باشد.
خودگردانی استان‌ها در مدیریت حامل‌های انرژی
دادرس همچنین به موضوع قاچاق سوخت اشاره کرد و خواستار خودگردانی استانداران در مدیریت سرمایه‌گذاری در حامل‌های انرژی در هر استان شد و تاکید کرد که تصمیمات نباید متمرکز در تهران اتخاذ شود.
قانون مجلس تعیین‌کننده قیمت فرآورده‌های نفتی
عباسی، معاون شرکت ملی پخش و پالایش، به هزینه‌های انتقال سوخت از مناطق تولیدی به مناطق شمالی کشور اشاره کرد و گفت که قیمت‌گذاری فرآورده‌های نفتی در اختیار وزارت نفت نیست و قانون مجلس آن را تعیین می‌کند. وی با بیان اینکه به جز فرآورده‌های نفتی، قیمت‌ها دلاری شده‌اند، افزود که مصرف بالا دولت را ناگزیر به واردات کرده و مدیریت مصرف در اختیار این شرکت نیست.
عدم پیگیری سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف
سیدی، مدیرکل اسبق بهینه‌سازی و رئیس کمیته بهینه‌سازی مجمع، یکی از مشکلات را عدم پیگیری سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف از سال ۷۹ دانست و اظهار داشت که این سیاست‌ها پس از ۲۱ سال در حال اجراست، اما شاخص‌های ارزیابی نشان می‌دهد که هیچ دستگاهی آن را به طور کامل اجرا نکرده است. وی تاکید کرد که راه حل مدیریت حمل‌ونقل و انرژی یک نسخه ای نیست و نیازمند مجموعه‌ای از راهکارها است.
