جنجال در فرمول یک: پیست‌ها در تب و تاب دو پیت‌اِستاپ اجباری!

آیا دو توقف اجباری در مسابقات فرمول یک می‌تواند به افزایش هیجان کمک کند؟ این موضوع برای فصل 2026 مجدداً مورد بررسی قرار گرفته و پیرلی، تأمین‌کننده تایر، آمادگی خود را برای شنیدن نظرات اعلام کرده، اما بر لزوم در نظر گرفتن ملاحظات عملی متعدد تأکید دارد.

مسابقات فرمول یک و چالش استراتژی تک‌توقف

در حالی که گرندپری مکزیک تنوع استراتژیک نسبتاً خوبی را به نمایش گذاشت، بسیاری از مسابقات اخیر فرمول یک از الگوی تکراری پیروی کرده‌اند. جورج راسل، راننده فرمول یک، این مسابقات را به "مسابقه‌ای برای پیچ اول" تشبیه کرده است، جایی که هوای کثیف (downforce) همچنان عاملی تعیین‌کننده باقی مانده و تیم‌ها غالباً به استراتژی محافظه‌کارانه تک‌توقف روی می‌آورند.

مقاومت بیشتر تایرهای پیرلی و حذف متغیرهای استراتژیک

تایرهای پیرلی در فصل جاری نسبت به سال‌های گذشته مقاومت بیشتری از خود نشان داده‌اند. این امر به رانندگان اجازه می‌دهد تا فشار بیشتری بر تایرها وارد کنند و در عین حال، میزان فرسایش را کاهش دهند. این تغییر، برخی از متغیرهای کلیدی استراتژیک را برای تیم‌ها حذف کرده است. پیرلی امسال ترکیبات نرم‌تری را نسبت به سال گذشته مورد آزمایش قرار داده و برخی از ترکیبات سابق را کنار گذاشته است. به عنوان مثال، در پیست‌های ترکیبی، استفاده از ترکیب C1، C3 و C4 به جای سه ترکیب متوالی، منجر به مدیریت بهتر تایرها و روی آوردن تیم‌ها به استراتژی تک‌توقف شده است. در مسابقه آستین نیز، تمامی رانندگان به جز الکس آلبون، با وجود استفاده از تایرهای پیرلی در پیست‌های ترکیبی، مسابقه را با یک توقف به پایان رساندند.

دیدگاه پیرلی درباره کاهش تعداد توقف‌ها

ماریو ایزولا، مدیر ورزش‌های موتوری پیرلی، در این باره می‌گوید: "تیم‌ها همیشه از آنچه در اختیار دارند، بهترین استفاده را می‌کنند و این به معنای تلاش برای کاهش تعداد توقف‌ها است. این منطقی است، زیرا در طول توقف در پیت، احتمال بروز اشتباه وجود دارد و بازگشت به پیست در ترافیک می‌تواند منجر به از دست دادن زمان بیشتری شود. تیم‌ها همواره سعی در به حداقل رساندن تعداد پیت‌استاپ‌ها دارند، زیرا نمایش برایشان اهمیت چندانی ندارد."

پیشنهاد اجباری شدن دو توقف در پیت‌استاپ

برای بهبود بالقوه "نمایش" مسابقات، برخی در پیست پیشنهاد کرده‌اند که دو توقف در پیت‌استاپ به صورت اجباری در نظر گرفته شود. این همان ایده‌ای است که مکس فرستاپن در باکو مطرح کرد. او استدلال کرد که اجبار به دو توقف، بهتر از استفاده از ترکیب‌هایی مانند C6 است که به نظر او بی‌فایده هستند. ایزولا معتقد است: "کاری که ما انجام می‌دهیم، تلاش برای ایجاد نمایشی خوب است و من باور دارم که دو توقف برای نمایش بهتر است، زیرا غیرقابل پیش‌بینی‌تر می‌شود. اما نمی‌توان کسی را مجبور کرد، مگر اینکه بپذیریم دو توقف در پیت‌استاپ به صورت مقرراتی تعریف شود."

اجباری کردن دو توقف، تضمین‌کننده تنوع استراتژیک نیست؟

این بحث در هفته‌های اخیر شدت گرفته و در جلسه توجیهی رانندگان گرندپری مکزیک نیز مطرح شده است. فدراسیون بین‌المللی اتومبیلرانی (FIA) اعلام کرده که این موضوع در دستور کار کمیته مشورتی ورزشی (SAC) قرار دارد و در کمیسیون فرمول یک نیز مورد بحث قرار خواهد گرفت. FIA تأکید دارد که ایده‌ها هنوز نهایی نشده‌اند، اما چندین تیم و لیبرتی مدیا (مالک حقوق فرمول یک) حداقل تمایل به بررسی گزینه‌های سال آینده دارند. ایزولا در این خصوص می‌گوید: "بله، ما چندین بار درباره این موضوع صحبت کرده‌ایم. یادم می‌آید دفعه قبل شبیه‌سازی‌هایی از سوی تیم‌ها داشتیم. ما با سایر ذی‌نفعان، FIA، F1 و تیم‌ها گفتگو کردیم و گفتیم اگر این سه ترکیب را برای رویدادهای مختلف انتخاب کنیم، استراتژی پیش‌بینی‌شده شما چیست؟ از تیم‌ها خواستیم این شبیه‌سازی‌ها را انجام دهند و نتایج را در اختیار ما بگذارند."

ایزولا افزود: "چیزی که متوجه شدیم این بود که اکثر تیم‌ها به سمت یک استراتژی همگرا می‌شوند. وقتی محدودیت‌های بیشتری اعمال می‌کنید، خطر این هست که همه در یک جهت حرکت کنند. پیت‌استاپ‌های بیشتر فرصت‌های آندرکات بیشتری ایجاد می‌کنند، اما لزوماً تنوع استراتژیک را افزایش نمی‌دهند." او همچنین بیان کرد: "بهترین مسابقات آنهایی هستند که در آنها دو پیت‌استاپ مزیت دارد، اما یک فرد شجاع هنوز هم می‌تواند یک استراتژی متفاوت را امتحان کند. ما سال گذشته در مونزا نمونه خوبی داشتیم، زمانی که شارل لکلرک توانست با یک پیت‌استاپ برنده شود در حالی که دیگران دو پیت‌استاپ انجام دادند. در اسپا نیز جورج راسل همین تجربه را داشت، اما متأسفانه این اتفاق همیشه رخ نمی‌دهد."

آیا دو توقف بدون الزام به استفاده از ترکیبات خاص، گزینه بهتری است؟

اگر فرمول یک تصمیم بگیرد در آینده به سمت دو توقف اجباری حرکت کند، گزینه‌های متعددی پیش رو خواهد بود. یک مسیر ممکن، تعیین الزام دو توقف است، اما بدون اجبار به استفاده از ترکیبات مختلف. ایزولا توضیح می‌دهد: "ما همچنین می‌توانیم دو توقف را بدون هیچ الزامی برای استفاده از ترکیبات مختلف در نظر بگیریم، بنابراین آنها می‌توانند از هر چیزی که می‌خواهند استفاده کنند. اگر تایر دارید، می‌توانید از ترکیب متوسط استفاده کنید. اگر عقب هستید، احتمالاً می‌خواهید با تایرهای سخت شروع کنید چون قصد دارید در ابتدا مسافت بیشتری را طی کنید. اگر در میانه جدول هستید، شاید بخواهید با تایرهای نرم شروع کنید و از ترافیک خلاص شوید. ترکیب‌های زیادی وجود دارد."

ایزولا معتقد است این رویکرد می‌تواند تنوع استراتژیک بیشتری را ایجاد کند، موضوعی که الزام ترکیبی حتی با دو توقف، ممکن است مانع آن شود. با این حال، او تأکید کرد که اگر چنین برنامه‌هایی واقعاً مورد نظر FIA، F1 و تیم‌ها باشد، تحقیقات بیشتری لازم است. ایزولا گفت: "پیشنهاد شخصی من طبق تجربه 15 ساله این است که اگر ایده مشترکی برای آینده وجود دارد، تعدادی مسابقه را شناسایی کنیم و از تیم‌ها بخواهیم شبیه‌سازی کنند: اگر این را انتخاب کنیم، واکنش شما چیست؟ سپس خواهیم دید آیا آنها با رویکردهای متفاوتی باز می‌گردند یا خیر. و اگر این کار را انجام دهند، احتمالاً این راه درست است."

«ریسک نکنید و به آنچه اکنون داریم، آسیب نرسانید»

دو ملاحظه مهم وجود دارد، زیرا فرمول یک برای فصل 2026 آماده می‌شود. اول، اجرای اجباری دو توقف در موناکو موفقیت‌آمیز نبود. هرچند ایزولا پاسخ می‌دهد: "ما نباید موناکو را به عنوان نمونه در نظر بگیریم، چون در آنجا خطر بیرون‌زدن از پیست وجود داشت." او به رانندگانی که از نوول چیکان عبور می‌کردند، اشاره کرد. طرفداران بیشتر به گرندپری قطر 2023 نگاه می‌کنند، جایی که دو توقف به دلایل ایمنی اجباری شد. آن رخداد، همراه با گرمای شدید، باعث مشکلات جسمی برای برخی رانندگان شد، اما ایده رانندگی بدون مدیریت تایر برای لیبرتی مدیا جذاب است.

ملاحظه دوم این است که اگر خودروهای جدید طبق قوانین 2026 بتوانند با فاصله کمتری از هم حرکت کنند، آیا اصلاً نیاز به این تغییرات خواهد بود؟ هوای کثیف باید تحت قوانین جدید فرمول یک تأثیر کمتری داشته باشد و این ممکن است هرگونه مداخله مقرراتی را زودتر از موعد کند. ایزولا در این باره می‌گوید: "شاید، اما من نمی‌دانم. به طور کلی، اگر بخواهیم تغییر مقررات را در نظر بگیریم، باید با هم همکاری کنیم تا از عواقب غیرمنتظره جلوگیری کنیم. همانطور که گفتید، سال آینده همه‌چیز متفاوت است. ما نمی‌دانیم چه انتظاری داشته باشیم، اما وقتی ایده‌ای مطرح می‌شود، حداقل امکان واکنش وجود دارد. با این حال باید در نظر داشته باشیم که اکنون فرمول یک خوبی داریم، پس نباید ریسک کنیم و به داشته‌های‌مان آسیب برسانیم."