ظریف: بایدن گوش کند! آمریکا خیال تسلیم ایران را از سر بیرون کند/ پای منافع حیاتی در میان است: غرب و ایران در آستانه تقابل یا همکاری؟/ امنیت یکی، امنیت همه؛ این قانون آشتی‌ناپذیر جهان است!
کنفرانس پاگواش هیروشیما با حضور ظریف بر خلع سلاح هسته‌ای و امنیت جهانی تاکید کرد.
شصت‌وسومین کنفرانس پاگواش با عنوان «هشتاد سال پس از بمباران اتمی؛ زمانی برای صلح، گفت‌وگو و خلع سلاح هسته‌ای» در هیروشیما برگزار شد.
گامی در جهت صلح و خلع سلاح هسته‌ای
این کنفرانس که از اول تا پنجم نوامبر (۱۰ تا ۱۵ آبان ماه) در شهر هیروشیما ژاپن برگزار شد، به مناسبت هشتادمین سالگرد بمباران اتمی این شهر، هفتادمین سالگرد «بیانیه راسل–اینشتین» و سی‌امین سالگرد اعطای جایزه صلح نوبل به سِر جوزف راتبلات و کنفرانس‌های پاگواش درباره علم و امور جهانی برپا گردید. پیام اصلی این نشست از دل مناطق جنگ‌زده هیروشیما، «نه به هیروشیماهای دیگر، نه به ناگازاکی‌های دیگر، نه به جنگ» بود.
نقش سازمان پاگواش
سازمان پاگواش، یک نهاد بین‌المللی است که با هدف کاهش خطرات ناشی از تسلیحات هسته‌ای و سایر سلاح‌های کشتار جمعی فعالیت می‌کند. این سازمان از طریق گفت‌وگوهای غیررسمی میان دانشمندان، سیاستمداران و کارشناسان، در پی ارائه راه‌حل‌های علمی مبتنی بر شواهد برای مسائل امنیت جهانی است.
حضور محمدجواد ظریف به عنوان سخنران
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین و بنیان‌گذار و رئیس مؤسسه «پایاب» (PAIAB Institute)، سخنران اصلی روز سوم این کنفرانس بود. وی در سخنرانی خود با اشاره به میزبانی هیروشیما، بر اهمیت تاریخی و معنایی این رویداد تأکید کرد.
تجربه ایران از سلاح‌های کشتار جمعی
ظریف با بیان اینکه هیروشیما نمادی از هم حماقت و هم تاب‌آوری انسان در برابر نابودی است، به تجربه تلخ ایران از سلاح‌های کشتار جمعی اشاره کرد. وی گفت: «برای ما ایرانیان، سلاح‌های کشتار جمعی یادگاری از گذشته‌ای دور نیستند؛ بلکه اهریمنانی‌اند که هنوز هم زندگی و کرامت قربانیان را، مدت‌ها پس از خاموشی تفنگ‌ها، می‌فرسایند.» او به استفاده رژیم صدام حسین از عوامل شیمیایی علیه ایران و قربانیان عراقی اشاره کرد و بازدید از موزه صلح هیروشیما را یادآور رنج‌های بازماندگان حملات شیمیایی دانست.
ترجیح مصلحت ژئوپولیتیکی بر مسئولیت اخلاقی
وی با انتقاد از رویکرد برخی کشورها که در جنگ علیه ایران، صدام حسین را با سلاح‌های شیمیایی حمایت کرده و چشم بر جنایات او بستند، این رفتار را ترجیح مصلحت ژئوپولیتیکی بر مسئولیت اخلاقی دانست. ظریف خاطره‌ای از دوران دانشجویی خود و مراجعه به سفیر فرانسه در شورای امنیت سازمان ملل را بازگو کرد که با پاسخ سرد و تکان‌دهنده مبنی بر عدم اجازه گفتگو درباره استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه ایران مواجه شد.
مخالفت استراتژیک ایران با سلاح هسته‌ای
محمدجواد ظریف با بیان اینکه مخالفت ایران با سلاح‌های کشتار جمعی، نمادین و نمایشی نیست، بلکه استراتژیک است، به تفسیر برنامه هسته‌ای ایران پرداخت. وی گفت: «برای رهبری، موضوع همواره چیزی عمیق‌تر و ماندگارتر بوده است: کرامت. ایشان مصرّانه بر تداوم برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای پافشاری کرده، دقیقاً چون به ایران با ابزار تهدید، تحریم و ارعاب گفته شد که نباید چنین کند.» وی تأکید کرد که چهار دهه تحریم و فشار، ایران را نه وادار به تسلیم کرده و نه به ساخت بمب سوق داده است، بلکه احترام به خویشتن باعث تداوم این برنامه شده است.
درس‌هایی از تجاوز به ایران
ظریف با اشاره به تجاوز اخیر به ایران، ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده دو درس مهم از همکاری خود با اسرائیل در این «تجاوز شکست‌خورده» گرفته باشد. اول اینکه این تجاوز به اهداف خود دست نیافت و ایران توانایی و اراده وارد آوردن آسیب جدی به دو قدرت هسته‌ای را نشان داد. دوم اینکه توانمندی‌های هسته‌ای ایران، برخلاف تصورات، «نابود» شدنی نیست، زیرا ظرفیت واقعی در دانش علمی و تخصص فنی دانشمندان ایرانی نهفته است.
جهان از تهدید انگاری ایران دست بردارد
وی تأکید کرد که جهان باید با ایران نه به عنوان تهدیدی دائمی، بلکه به عنوان شریکی برابر در امور جهانی رفتار کند. ظریف از ایران خواست تا خود را از «پارادایم تهدید» رها کند و نشان داد که دوران «بزن و دررو» به پایان رسیده است. وی بیان داشت که ایران شکار آسانی نیست و ابرقدرتی که بودجه نظامی بسیار بیشتری دارد، نتوانسته کشوری را تحقیر کند که کمتر به دفاع اختصاص می‌دهد.
گام‌های ایران برای آینده
محمدجواد ظریف در ادامه چهار گام مشخص را که ایران می‌تواند با اتکای بر اعتماد به نفس جدید بردارد، برشمرد: ۱. توانمندسازی مردم ایران به عنوان بزرگترین سرمایه؛ ۲. تقویت توان دفاعی با هدف حفظ امنیت و حمایت از تعیین سقف هزینه‌های نظامی در منطقه؛ ۳. ساختن منطقه‌ای نیرومند از طریق ابتکاراتی مانند طرح صلح هرمز و «انجمن گفت‌وگوی مسلمانان آسیای غربی» (MWADA)؛ و ۴. احیای دیپلماسی جهانی از طریق طراحی سازوکارهای نوین منطقه‌ای و جهانی برای نهادینه‌سازی اعتماد، از جمله پیمان عدم‌تجاوز ایران و آمریکا و «شبکه خاورمیانه برای پژوهش و پیشرفت هسته‌ای» (MENARA).
امنیت، امری ذاتی و درهم تنیده
در پایان، ظریف با تأکید بر اینکه «هیچ ملتی نمی‌تواند امنیت خود را بر ناامنی دیگران بنا کند»، خاطرنشان کرد که امنیت خریدنی نیست و صلح با انباشت سلاح وارداتی تضمین نمی‌شود، بلکه با پرورش اعتماد حاصل می‌شود. وی ابراز امیدواری کرد که دانشمندان حاضر در کنفرانس، با الهام از هیروشیما، تصمیم بگیرند دیوانگی و تصور «بازدارندگی متقابل تضمین‌شده» را با خرد روشنگرانه جایگزین کنند تا جهانی شایسته انسانیت مشترک احیا شود.
