ایران به بهانه جنگ از بازرسی ذخایر اورانیوم فرار می‌کند؟ غرب هشدار داد: اورانیوم غنی‌شده ایران "نیاز به رسیدگی فوری دارد"
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر غنی‌سازی اورانیوم ایران و نیاز به همکاری در برنامه هسته‌ای و بازرسی‌ها برای جلوگیری از تسلیحات هسته‌ای تاکید کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ابراز نگرانی جدی نسبت به ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران، خواستار رسیدگی فوری به این مسئله شد.
نگرانی از وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده
بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در ماه سپتامبر منتشر شده است، ایران مقادیر قابل توجهی اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد را در اختیار دارد. این گزارش نشان می‌دهد که ایران ۴۴۰.۹ کیلوگرم (معادل ۹۷۲ پوند) از این ماده را نگهداری می‌کند.
هشدار درباره توانایی تولید تسلیحات هسته‌ای
رافائل گروسی، دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس هشدار داد که این ذخایر در صورت تصمیم ایران برای تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌ای خود، می‌تواند این کشور را قادر به ساخت ده بمب اتم سازد. وی با تاکید بر اینکه این به معنای تولید واقعی سلاح هسته‌ای توسط ایران نیست، بر اهمیت رسیدگی به این موضوع تأکید کرد.
تاکید بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران
مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده‌اند که برنامه هسته‌ای این کشور کاملاً صلح‌آمیز است و هیچگونه قصدی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود ندارد و نخواهد داشت.
عدم دسترسی به سایت‌های مهم هسته‌ای
در گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره شده است که ایران هنوز به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی به برخی سایت‌های هسته‌ای که پیشتر توسط ایالات متحده مورد حمله قرار گرفته بودند را نداده است. این مسئله به چالش‌های موجود در روند راستی‌آزمایی افزوده است.
درخواست برای بهبود همکاری با بازرسان
رافائل گروسی در گفت‌وگو با فایننشال تایمز، از تهران خواستار «بهبود جدی» همکاری با بازرسان سازمان ملل شد تا از هرگونه تشدید تنش‌ها با غرب جلوگیری شود. وی بیان داشت که با وجود انجام حدود دوازده بازرسی در ایران از زمان جنگ دوازده روزه در ماه ژوئن، دسترسی به تأسیسات کلیدی هسته‌ای از جمله فردو، نطنز و اصفهان که هدف حملات آمریکا قرار گرفته بودند، همچنان میسر نشده است.
ابهام در سرنوشت مواد هسته‌ای و ضرورت بازرسی
گروسی خاطرنشان کرد که اگرچه حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران خسارات قابل توجهی به بار آورده است، اما سرنوشت صدها کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد همچنان نامشخص است. این وضعیت، «حس فزاینده ضرورت» برای از سرگیری بازرسی‌ها را ایجاد کرده است. وی تاکید کرد که اگرچه این حملات به شدت به تأسیسات هسته‌ای ایران آسیب رسانده، اما سرنوشت صدها کیلو اورانیوم با غنای ۶۰ درصد کماکان نامشخص است و این مسئله «حس فزاینده ضرورت» برای از سرگیری بازرسی‌ها ایجاد کرده است.
مدیریت روابط "پر فراز و نشیب"
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که این نهاد در تلاش است تا با رویکرد درک متقابل، روابط «پر فراز و نشیب» با ایران را مدیریت کند، اما در عین حال تاکید کرد که تهران باید به تعهدات خود پایبند باشد. وی افزود که نمی‌توان انتظار داشت که در صورت وقوع درگیری، ایران در دسته‌بندی متفاوتی قرار گیرد، زیرا در غیر این صورت، وظیفه آژانس گزارش از دست دادن قابلیت رویت‌پذیری مواد هسته‌ای خواهد بود.
اتکای به تصاویر ماهواره‌ای
در غیاب دسترسی مستقیم، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر سایت‌های هسته‌ای ایران به تصاویر ماهواره‌ای متکی بوده است.
عدم ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت
گروسی در ادامه اعلام کرد که ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل شکست در بازرسی‌ها در حال حاضر ضروری نیست، اما بر لزوم «بهبود جدی» همکاری تاکید کرد.
تعلیق همکاری و انتقادات متقابل
تهران پس از جنگ، همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به حالت تعلیق درآورد و مقامات ارشد ایرانی به شدت از این نهاد نظارتی و شخص دبیر کل انتقاد کردند. ایران، آژانس را متهم کرد که با تصویب قطعنامه‌ای که ایران را به نقض تعهدات عدم اشاعه متهم می‌کرد، بهانه‌ای برای حمله اسرائیل فراهم کرده است. مقامات ایرانی همچنین «اظهارات متناقض» مسئولان آژانس را مانعی برای همکاری مؤثر تهران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل عنوان کردند.
مشاهده تحرکات جدید در سایت‌های هسته‌ای
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیشتر از مشاهده تحرکات جدید در سایت‌های هسته‌ای ایران که دسترسی به آن‌ها مسدود بود، خبر داده بود.
وجود مواد هسته‌ای و نگرانی از غلظت بالا
گروسی اعلام کرد که علی‌رغم خسارات گسترده وارده به تأسیسات، ارزیابی آژانس حاکی از آن است که بخش عمده‌ای از اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۶۰ درصد، و همچنین مواد با غلظت‌های ۲۰، ۵ و ۲ درصد، همچنان در این سایت‌ها وجود دارند. وی با تاکید بر اینکه صرف وجود مواد غنی‌شده در چنین سطوح بالایی و نزدیک به سطح تسلیحاتی، منبع نگرانی است، عنوان کرد که آژانس هیچ هدف نهایی برای این اورانیوم تعیین نکرده است.
