فاجعه در ارتفاعات چالوس/ مسئولان برای اعزام بالگرد التماس میکنند!
در حالی که بسیاری از ما از خنکای جاده چالوس خاطره داریم، اکنون جهنمی از آتش در ارتفاعات صعبالعبور منطقه «الیت» زبانه میکشد و نفسهای آخر یکی از ارزشمندترین ذخایر طبیعی ایران را به شماره انداخته است.
این آتشسوزی که نزدیک به دو هفته است به جان جنگلهای مازندران افتاده، حالا به نقطهای بحرانی رسیده؛ نقطهای که نیروهای خسته زمینی عملاً تسلیم شدهاند و یک مقام ارشد سازمان محیط زیست، در اقدامی که بیشتر به یک فریاد استیصال شبیه است تا یک گزارش مدیریتی، رسماً اعلام میکند: «بدون کمک بالگردهای امدادی، کنترل این آتشسوزی امکانپذیر نیست.»
پاشنه آشیل مدیریت بحران
تراژدی واقعی این ماجرا، نه فقط در شعلههای آتش، که در این اعتراف تلخ نهفته است. پس از دو هفته سوختن بیوقفه جنگل، سیستم مدیریت بحران کشور هنوز در مرحله «پیگیری برای اعزام بالگرد» قرار دارد. هادی کیادلیری، معاون سازمان محیط زیست، با تقدیر از مردم محلی و جنگلبانانی که با دست خالی به مصاف آتش رفتهاند، به صراحت میگوید که به دلیل صعبالعبور بودن منطقه، تلاشهای زمینی بیفایده است. این سوال بزرگ و بیپاسخ باقی میماند: چرا برای مهار آتشی در چنین منطقه استراتژیک و حساسی، واکنش هوایی تا این حد کُند و نیازمند پیگیریهای اداری است؟ آیا جان جنگلهای هیرکانی و میراث طبیعی کشور، در پیچوخم بوروکراسی اداری گیر کرده است؟
بلوطهای سیصد ساله طعمه حریق شدند
ابعاد فاجعه زمانی عمیقتر میشود که بدانیم چه چیزی در حال سوختن است. این فقط بوته و درخت نیست؛ این تاریخ زنده یک سرزمین است. به گفته کیادلیری، در این ارتفاعات گونههای گیاهی منحصربهفرد و درختان بلوط «آوری» با قدمتی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ سال وجود دارند که اکنون طعمه شعلهها شدهاند. در کنار این میراث گیاهی، سرنوشت حیات وحش متنوع منطقه نیز در هالهای از ابهام قرار دارد. در حال حاضر، اولویت فقط مهار آتش است و هیچ برآورد دقیقی از حجم خسارت و میزان تلفات گونههای جانوری وجود ندارد.
با توجه به پیشبینی هواشناسی که از ادامه وزش بادهای گرم و عدم بارندگی در روزهای آینده خبر میدهد، هر ساعت تاخیر در عملیات اطفاء حریق هوایی، به معنای پیشروی بیشتر فاجعه و از دست رفتن بخش بزرگتری از این گنجینه ملی است. چشمها اکنون به آسمان دوخته شده، اما سوال اصلی روی زمین باقی است: آیا سیستم مدیریت بحران ما برای مقابله با چنین تهدیدهایی، آمادگی لازم را دارد یا قرار است همیشه پس از وقوع فاجعه، به دنبال راه چاره بگردیم؟