عبور بیسابقه برق ایران از پیک ۷۷,۵۰۰ مگاوات
تابستان امسال به یکی از داغترین، پرمصرفترین و البته پرچالشترین فصلهای تاریخ صنعت برق ایران تبدیل شد. روز ۷ مرداد ۱۴۰۴، پیک مصرف شبکه به عدد حیرتانگیز ۷۷,۵۰۰ مگاوات رسید؛ اما برخلاف بسیاری از سالهای گذشته، وزارت نیرو توانست با مدیریت بیسابقه مصرف و افزایش ظرفیت تولید، از این سقف عبور کند و جلوی خاموشیهای گسترده را بگیرد.

با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که پشت این موفقیت، چالش خطرناکی پنهان شده است؛ زمستان پیشرو میتواند صنعت برق را به مرز بحران برساند اگر تعمیرات اساسی نیروگاهها سر وقت انجام نشود.
کولرها و مصرف بیرحمانه برق
بر اساس آمار رسمی، ۴۵ درصد کل بار شبکه برق در تابستان امسال ناشی از سیستمهای سرمایشی بوده است؛ یعنی حدود ۳۵,۰۰۰ مگاوات تنها صرف کارکرد کولرگازیها و دستگاههای سرمایشی در گرمای بیامان فصل شد.
اما از نیمه شهریور، با کاهش محسوس دمای احساسی هوا، موج خاموشی کولرها آغاز شد و مصرف برق به ۵۵,۰۰۰ مگاوات سقوط کرد؛ یعنی بیش از ۲۲,۵۰۰ مگاوات کاهش ظرف چند هفته. پیشبینیها نشان میدهد با ادامه این روند، مصرف حتی تا مرز ۴۲,۵۰۰ مگاوات هم میتواند پایین بیاید.
تعمیرات نیروگاهی؛ مأموریت غیرممکن با مصرف بالا
هر ساله از شهریور تا اردیبهشت، واحدهای نیروگاهی وارد دوره تعمیرات اساسی و نیمهاساسی میشوند. امسال اما متوسط پیشبینی مصرف نیمه دوم سال ۵۰,۰۰۰ مگاوات است که ۵ درصد بالاتر از سال گذشته محسوب میشود. این میزان مصرف، خطر بزرگی برای برنامه تعمیرات ایجاد کرده؛ چراکه صنعت برق باید بیش از ۱۱۱,۰۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی را بازبینی کند، ولی برآوردها میگویند حتی یکسوم این تعمیرات ممکن است قابل انجام نباشد.
میرشریفی ناظر عالی توانیر هشدار میدهد: «اگر تعمیرات کامل انجام نشود، زمستان امسال احتمال خرابیهای ناگهانی و خروج اضطراری واحدهای نیروگاهی بسیار بالاست، خصوصاً در نیروگاههای بخاری و آبی.»
زمستان بدون برنامه؛ خاموشی حتمی
سال ۱۴۰۳، نرخ خروج واحدهای برق نسبت به قبل افزایش چشمگیری داشت که علت اصلی آن ناتمامماندن تعمیرات، فشار مصرف بالا حتی در فصول سرد، محدودیت تأمین سوخت و مشکلات شبکه بود. اگر امسال هم این روند تکرار شود، زمستان ۱۴۰۴ با خاموشیهای اضطراری روبهرو خواهد شد.
مردم؛ قهرمانان پنهان عبور از بحران
میرشریفی تاکید میکند که نقش مردم در عبور از پیک مصرف تابستانی و آمادگی برای زمستان حیاتی است: «صرفهجویی هوشمندانه در مصرف، همکاری در ساعات اوج بار و استفاده کمتر از وسایل پرمصرف، میتواند به اندازه افزایش تولید برق اثرگذار باشد.»