شوک بزرگ در بازار طلا: پشت پرده قیمتها افشا شد!
محمد کشتی آرای افزایش قیمت طلا و سکه و حباب بازار ارز در اقتصاد ایران را تحلیل کرد.
بازار طلا و سکه کشور در روزهای اخیر شاهد رکوردشکنیهای بیسابقهای بوده است. محمد کشتی آرای، رئیس پیشین اتحادیه طلا و جواهر کشور، با اشاره به این افزایشهای چشمگیر، وضعیت فعلی را در تاریخ اقتصادی کشور بیسابقه خواند و از جهش چشمگیر قیمتها در کمتر از یک روز خبر داد.
رکوردشکنی بیسابقه در بازار داخلی طلا و سکه
از شب گذشته تا ظهر امروز، روند صعودی افزایش قیمتها در بازار طلا بسیار چشمگیر بوده است. در این مدت کوتاه، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید بیش از ۱۰ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده که در تاریخ اقتصاد کشور سابقه نداشته است. همزمان، نرخ دلار در بازار آزاد نیز با ارقامی نزدیک به ۱۴۴ هزار تومان در حال معامله و خرید و فروش است.
تحلیل کارشناسان از علل جهش قیمت
بسیاری از کارشناسان این حوزه بر این باورند که افزایش قیمت جهانی هر اونس طلا در کنار رشد مداوم نرخ ارز در بازار آزاد طی هفتههای اخیر، به رها شدن قیمت طلا در بازار داخلی منجر شده است. به اعتقاد آنها، در صورتی که سیاستگذار پولی، بازار طلا و ارز را مدیریت نکند، احتمال اصلاح قیمتها دور از انتظار خواهد بود.
ریشههای جهانی نوسانات از نگاه رئیس پیشین اتحادیه
محمد کشتی آرای در تشریح وضعیت بازار طلا و سکه گفت: «در چند روز گذشته، قیمتهای جهانی واقعا رکوردهای کاملا جدیدی را به ثبت رساندهاند و نرخها به بالای ۴۵۰۰ دلار رسیده است.» وی افزود که علاوه بر طلا، سایر فلزات گرانبها مانند نقره، پلاتین و پالادیوم نیز وضعیت قابلتوجهی دارند و بیشترین رشد را در بازار جهانی تجربه کردهاند. به گفته او، تقاضای بالا در بازارهای جهانی برای خرید این فلزات، بهویژه نقره، پلاتین و پالادیوم که کاربرد گستردهای در صنایع مختلف، تجهیزات نظامی، وسایل دیجیتال و حتی تجهیزات پزشکی دارند، دلیل اصلی این افزایش قیمتها است. در مقابل، طلا در بسیاری از کشورها بیشتر به دلیل نقش پشتوانه مالی و تبدیل ذخایر ارزی، متقاضی خرید بسیاری دارد.
عوامل داخلی موثر بر افزایش قیمت و حباب سکه
کشتی آرای دو عامل اصلی را برای افزایش بیسابقه قیمتها در داخل کشور برشمرد. به گفته او، «عامل نخست و مهمترین عامل، افزایش قیمت ارز است که باعث شده در دو روز گذشته، شاهد رشد شدید قیمت سکه باشیم.» وی عامل دوم را تداوم تقاضا برای خرید سکه دانست؛ با وجود آنکه بانک مرکزی بهصورت ماهانه اقدام به توزیع سکه میکند، همچنان تقاضا کاهش پیدا نکرده و همین امر باعث افزایش قیمت و حباب سکه شده است. در حال حاضر، حباب سکه مجدداً به بالای ۱۰ میلیون تومان رسیده که نشاندهنده ادامه تقاضا است. رئیس پیشین اتحادیه طلا و جواهر یادآور شد که در هفتههای گذشته، میزان تقاضا برای خرید طلا کاهش یافته بود؛ زیرا این تصور وجود داشت که قیمتها پس از افزایش، با یک اصلاح مواجه خواهند شد، اما چنین اتفاقی رخ نداد و ارقام فعلی هم در بازار جهانی و هم داخلی بیسابقه هستند.
چشمانداز آینده بازار و نقش سیاستهای داخلی و جهانی
رئیس پیشین اتحادیه طلا و جواهر کشور پیشبینی کرد که به احتمال زیاد تا زمانی که عوامل اصلی، یعنی روند صعودی نرخ ارز و افزایش اونس جهانی، ادامه داشته باشد، این وضعیت نیز پابرجا خواهد بود. او تخمین زد حدود دو سوم این افزایش قیمت مربوط به رشد بازار جهانی و یک سوم آن مربوط به افزایش نرخ ارز در کشور است. وی افزود در بعد داخلی، همه چیز بستگی به مدیریت بانک مرکزی دارد که تا چه حد بتواند بازار را از طریق عرضه ارز یا روشهای دیگر کنترل و مدیریت کند. در بعد جهانی نیز، پیشبینیها همچنان حاکی از ادامه روند افزایشی اونس طلا است. کشتی آرای همچنین، ادامه روند قیمت جهانی طلا را به دو عامل اصلی تحولات و تنشهای سیاسی و سیاستهای اقتصادی کشورها در ابتدای سال ۲۰۲۶ میلادی وابسته دانست. او به بحث بودجه سال ۱۴۰۵ در کشور و سیاستهای اقتصادی سایر کشورها در ابتدای سال میلادی اشاره کرد که در آن زمان، اهداف مربوط به نرخ تورم و بودجههای اختصاصی مشخص میشوند. او به این نکته نیز اشاره کرد که در چند روز گذشته، با مطرح شدن بحث بودجه و تغییر احتمالی نرخ دلار، قیمت ارز تا حدی افزایش پیدا کرده است.
روند سایر فلزات گرانبها و جایگاه طلا در افزایش قیمت
کشتی آرای در پایان به قیمت قابلتوجه نقره (حدود ۷۹ دلار و ۱۸ سنت) و پلاتین (حدود ۲۴۵۲ دلار) اشاره کرد و گفت نقره در سال جاری روندی نزدیک به سه برابر شدن را تجربه کرده است. او در رتبهبندی فلزات گرانبها از نظر میزان افزایش قیمت در سال ۲۰۲۵، بیشترین افزایش را به نقره اختصاص داد و پس از آن پلاتین، پالادیوم و در نهایت طلا را در رتبه چهارم قرار داد. به عبارت دیگر، افزایش قیمت طلا نسبت به سایر فلزات گرانبها کمتر بوده است.