فاجعه اقتصادی: دلار اوج گرفت، بازار خودرو مُرد!
بحران اقتصادی، تورم و نوسانات نرخ ارز؛ بازار خودرو ایران را در رکود فرو برده است.
بازار خودروی ایران با عبور نرخ دلار از مرز ۱۴۲ هزار تومان، عملاً به حالت تعلیق کامل درآمده و به صحنهای از بلاتکلیفی و بیثباتی تبدیل شده است. این وضعیت موجب توقف معاملات، ناتوانی فروشندگان در تعیین قیمتهای ثابت و انصراف خریداران از ورود به بازار شده است.
وضعیت بیسابقه معاملات خودرو
با رسیدن نرخ دلار به سطوح بیسابقه در بازار آزاد، دادوستد خودرو در کشور با رکود بیسابقهای مواجه شده است. فروشندگان خودروهای داخلی و وارداتی به دلیل نوسانات لحظهای ارز قادر به ارائه قیمتهای پایدار نیستند و بسیاری از آنان ناچار به محدود کردن زمانهای اعلام قیمت به ساعات مشخصی از روز شدهاند. این در حالی است که خریداران نیز به دلیل بیاعتمادی به ثبات قیمتها و نگرانی از کاهش ارزش سرمایه خود، از هرگونه تصمیمگیری برای خرید منصرف شدهاند، که نتیجه آن کاهش شدید حجم معاملات در بازار است.
وابستگی شدید بازار به نرخ ارز و ضعف سیاستگذاری
کارشناسان اقتصادی این وضعیت را فراتر از یک مشکل مقطعی در بازار خودرو میدانند. به عقیده آنها، این پدیده نشاندهنده وابستگی عمیق بازار خودرو به تحولات نرخ ارز و ضعف در سیاستگذاریهای اقتصادی کلان است. خودرو به عنوان یک کالای سرمایهای و شاخص مهم اقتصادی، نقش تسریعکننده تورم در سایر بخشها و کاهش قدرت خرید عمومی را ایفا میکند.
تحلیلگران تاکید دارند که در شرایط کنونی، بازار به جای اینکه ابزار تنظیم نیازهای مصرفی باشد، به عاملی برای افزایش بیثباتی اقتصادی و تشدید فشار روانی بر مصرفکنندگان تبدیل شده است. این معضل اقتصادی، پیامدهای گستردهای بر اعتماد عمومی به بخش خودرو و به طور کلی بر اقتصاد ملی دارد.
چالشها برای تولیدکنندگان و واردکنندگان
توقف معاملات خودرو تأثیر مستقیم و نامطلوبی بر تولیدکنندگان و واردکنندگان این صنعت گذاشته است. کاهش چشمگیر فروش به معنای انباشت موجودی خودرو و قطعات و افزایش هزینههای نگهداری برای شرکتها است. علاوه بر این، واردکنندگان خودرو و قطعات یدکی با ریسک بالایی در نوسانات لحظهای ارز مواجه هستند که برنامهریزیهای مالی و لجستیکی آنها را به شدت مختل کرده است.
این نوسانات همچنین زنجیره تأمین قطعات و خدمات پس از فروش را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. تداوم این وضعیت میتواند به تضعیف اعتماد عمومی به بازار خودرو و صنعت وابسته به آن منجر شود و اثرات تورمی گستردهای را به سایر بخشهای اقتصادی منتقل کند.
روایت فعالان بازار و مصرفکنندگان
فعالان بازار خودرو و مصرفکنندگان، این روزها از شرایط نابسامان حاکم بر بازار میگویند. یک فروشنده خودرو از ناتوانی در اعلام قیمت قطعی سخن میگوید و تاکید میکند که نوسان هر ساعته دلار، مشتریان را از خرید منصرف کرده و فروش عملاً متوقف شده است. در همین حال، یکی از خریداران نیز اذعان دارد که نوسان لحظهای قیمتها، امکان تصمیمگیری برای خرید را از وی گرفته و ترجیح میدهد تا زمان ثبات بازار، از ورود به هرگونه معاملهای خودداری کند.
چشمانداز و راهکارهای پیشنهادی
کارشناسان معتقدند که چنین شرایطی میتواند اثرات بلندمدتی بر تولید، اشتغال و تورم عمومی کشور داشته باشد. توقف خرید و فروش خودرو به کاهش درآمد تولیدکنندگان، انباشت موجودی و افزایش قیمتها در بازار آزاد منجر شده و فشار اقتصادی را به صنایع مرتبط نیز منتقل میکند.
بازار خودرو در حال حاضر در شرایطی پرریسک و غیرشفاف قرار گرفته است. فعالان و مصرفکنندگان در انتظار تصمیمات سیاستگذارانه فوری و ثبات پایدار ارزی هستند تا روند معاملات و تولید در این صنعت به مسیر طبیعی خود بازگردد و از تبعات اقتصادی بلندمدت جلوگیری شود. کارشناسان پیشنهاد میدهند که دولت و سیاستگذاران اقتصادی باید به صورت همزمان سیاستهای تثبیت نرخ ارز، شفافیت در قیمتگذاری خودرو و ابزارهای حمایتی برای تولیدکنندگان و واردکنندگان را به اجرا درآورند تا بازار از حالت بحران خارج و اعتماد عمومی به آن بازسازی شود.
