۲۱ سال پس از فاجعه بم: آیا ایران از درسهای مرگبار پنجم دی آموخت؟
زلزله مهیب ۱۳۸۲ بم، ارگ تاریخی؛ میراث جهانی را ویران کرد و بازسازی آن کلید خورد
در پنجم دیماه ۱۳۸۲، زلزلهای ویرانگر با بزرگی ۶.۶ ریشتر، شهر تاریخی بم را در کانون توجه جهانی قرار داد. این فاجعه طبیعی که تنها در چند ثانیه رخ داد، بخش وسیعی از این شهر باستانی را به تلی از آوار تبدیل کرد و خسارات جبرانناپذیری به بار آورد.
ابعاد فاجعه و خسارات انسانی و مادی
پیامدهای این زلزله فراتر از تصور بود. دهها هزار نفر از هموطنانمان در این حادثه تلخ جان خود را از دست دادند که آن را به یکی از مرگبارترین حوادث طبیعی تاریخ معاصر ایران تبدیل کرد. علاوه بر تلفات جانی، بافت شهری بم به طور گسترده تخریب شد و بخشهای عظیمی از خانهها، مغازهها و تاسیسات زیربنایی از بین رفت.
یکی از تلخترین جنبههای این فاجعه، ویرانی ارگ تاریخی بم بود. این سازه عظیم خشتی، که یکی از شاهکارهای معماری ایران و جهان به شمار میرفت و پیش از زلزله در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود، آسیبهای جدی دید و بخشهای عمدهای از آن فرو ریخت. این تخریب، ضایعهای بزرگ برای میراث فرهنگی کشور محسوب میشد.
جایگاه زلزله بم در حافظه تاریخی ایران
زلزله بم نه تنها به دلیل ابعاد گسترده تخریب و تلفات انسانی، بلکه به واسطه از بین بردن بخش عمدهای از یک شهر تاریخی با قدمت چندهزار ساله، به یکی از تلخترین و فراموشنشدنیترین حوادث طبیعی در تاریخ ایران بدل شد. این واقعه، یادآور آسیبپذیری انسان در برابر نیروهای عظیم طبیعت و ضرورت مقاومسازی سازهها در مناطق زلزلهخیز کشور است.
سالگرد این زلزله، همواره یادآور جانباختگان این حادثه و تلاشی است که برای بازسازی و احیای بم پس از آن ویرانی گسترده صورت گرفت و به نمادی از همبستگی ملی در مواجهه با بحرانها تبدیل شد.
