کابوس گوشت قرمز در سال آینده: هشدارهای تکاندهنده از بازار!
چالشهای دامپروری از نهاده تا قاچاق، واردات و تنظیم بازار گوشت قرمز را درگیر کرده است.
در حالی که ثبت سفارش تکمیلی واردات گوشت منجمد و گرم گاو و گوساله و نیز گوشت گرم گوسفند برای نیمه دوم سال جاری، روز گذشته سهشنبه دوم دیماه ۱۴۰۴، آغاز شد، کارشناسان نسبت به کاهش نگرانکننده آمار دامهای مولد هشدار میدهند. این کاهش که عمدتاً به دلیل کمبود نهادههای دامی و شیوع بیماری تب برفکی رخ داده، پیشبینی میشود تأثیر خود را در بازار گوشت سال آینده به وضوح نشان دهد.
بازگشایی ثبت سفارش واردات گوشت برای تنظیم بازار
ثبت سفارش جدید برای تأمین نیاز ششماهه دوم سال صورت گرفته و مدت اعتبار آن سه ماهه اعلام شده است. این اقدام در راستای تنظیم بازار گوشت قرمز کشور انجام میشود. مجتبی عالی، مدیرعامل پیشین اتحادیه سراسری تعاونیهای کشاورزی دامداران ایران، در این باره اظهار داشت که کشور سالانه به حدود ۹۳۰ هزار تن گوشت قرمز نیاز دارد که بخش عمده آن در داخل تولید میشود.
پتانسیل تولید داخلی و فرصتهای صادراتی
عالی افزود: "حدود ۹۰۰ هزار تن گوشت در کشور تولید میشود و نیاز است بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تن گوشت برای مصارف صنعتی وارد شود." وی تأکید کرد که افزایش بهرهوری در صنعت دامپروری میتواند کشور را از واردات بینیاز کرده و حتی زمینه صادرات را فراهم آورد. عالی افزود: "اگر نهاده دامی به میزان کافی و به موقع به دست دامدار برسد، دامها به وزن مناسب برای کشتار رسیده و عرضه گوشت افزایش مییابد. همچنین با ارتقاء بهرهوری در تولید و پیگیری دوقلوزایی در دام سبک، میتوانیم در حوزه صادرات نیز موفق باشیم." او به تمایل کشورهای حاشیه خلیج فارس به گوشت دام سبک ایرانی و آمادگی سرمایهگذاران این کشورها برای مشارکت در این صنعت اشاره کرد.
هشدار کاهش دام مولد و آمارهای تولید
جواد آزاد، نایبرئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران، نیز با اشاره به آمارهای معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، گفت: "سالانه بالای ۹۰۰ هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید میشود و پیشبینی میشود تولید امسال به حدود ۹۵۰ هزار تن برسد که نسبت به سال گذشته (۹۳۰ هزار تن) افزایش نشان میدهد."
آزاد در ادامه تصریح کرد: "با این حال، با توجه به مصرف سالانه کشور، همچنان بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن واردات نیاز است." وی عامل افزایش تولید امسال را واردات دام مولد توسط دولت در سال گذشته برای جبران کمبودها دانست. اما در نیمه دوم سال جاری، مجدداً آمار دامهای مولد به دلیل کمبود نهاده دامی و شیوع تب برفکی رو به کاهش گذاشته و بسیاری از دامهای مولد کشتار یا تلف شدهاند که این وضعیت، بازار گوشت سال آینده را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
نایبرئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران همچنین به اختلاف آماری بین وزارت جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران در خصوص کشتار دام و سرانه مصرف اشاره کرد و بیان داشت که ۳۰ تا ۴۰ درصد دام سبک خارج از کشتارگاهها ذبح میشود که در آمارهای رسمی لحاظ نمیگردد.
ریشههای بحران: از حذف ارز ترجیحی تا قاچاق دام
بررسیها نشان میدهد که حذف ارز ترجیحی ۴,۲۰۰ تومانی از واردات نهادههای دامی در سال ۱۴۰۱، به کشتار بیرویه دامهای مولد منجر شد. اگرچه این امر در کوتاهمدت باعث تثبیت قیمت گوشت قرمز به دلیل افزایش عرضه شد، اما سال ۱۴۰۲ شاهد انفجار قیمت در این بازار بودیم. در پی این بحران، دولت در سال ۱۴۰۳ اقدام به واردات دام مولد و دام زنده از کشورهایی نظیر پاکستان کرد.
متأسفانه، امسال نیز کشور با معضل کمبود نهاده دامی، فروش پشت فاکتوری و شیوع گسترده تب برفکی مواجه است که به تلف شدن و کشتار بیشتر دامها منجر شده است. با وجود افزایش عرضه مقطعی برای کشتار، قیمت در بازار کاهش نیافته و سرانه مصرف نیز به دلیل کاهش قدرت خرید مردم تغییری نکرده است. علاوه بر این، قاچاق دام، بهویژه گوسفند، از کشور به معضلی جدی تبدیل شده که بر وخامت اوضاع میافزاید.
