هوشمندسازی مالیات: غول بیشاخ و دمی که از دی ماه بیدار میشود!
هوشمندسازی نظام مالیاتی با فاکتور الکترونیکی و دادهمحوری، راهبرد جدید وزارت اقتصاد برای شفافیت، عدالت و مبارزه با فرار مالیاتی.
وزارت اقتصاد؛ پیشران هوشمندسازی نظام مالیاتی با اجرای ابرپروژه «نوین مالیاتی»
سیاستگذاری؛ طرحی در راستای دادهمحوری کامل نظام مالیاتی
ابرپروژه «هوشمندسازی و استقرار نظام نوین مالیاتی» به عنوان یکی از اولویتهای اصلی وزارت امور اقتصادی و دارایی، با هدف حرکت به سمت دادهمحوری کامل در نظام مالیاتی و الزام صدور فاکتورهای الکترونیکی از دیماه اجرایی میشود. این طرح در چارچوب برنامه راهبردی وزارت اقتصاد با عنوان «رشد عدالتمحور و تحقق اقتصاد برای همه» تدوین شده و قرار است ظرف سه سال آینده به نتیجه برسد.
تضمین عدالت، کاهش بروکراسی و افزایش رضایت مودیان
وزیر امور اقتصادی و دارایی، هوشمندسازی نظام مالیاتی را کلید دستیابی به وصول عادلانه، کاهش بروکراسی و افزایش رضایت مودیان معرفی کرده است. این ابرپروژه با اولویت نخست در دستور کار قرار گرفته تا در پایان دوره سهساله، اهداف توسعه، رشد و کارآمدی نظام مالیاتی تحقق یابد.
ریشههای نابسامانی؛ آسیبهای ساختاری نظام مالیاتی
ابرمشکلات نظام مالیاتی ایران در سالهای گذشته ریشه در نابسامانیهای قانونی، ابهام و عدم ثبات قوانین، بخشنامههای متعدد و متناقض، سیاست کیفری نامتناسب، ضعف در هماهنگی بینسازمانی و فرآیندهای دستی حسابرسی داشته است. این آسیبها علاوه بر کاهش کارایی نظام، عدالت اجتماعی را نیز خدشهدار کرده و منجر به وابستگی شدید بودجه به نفت و کاهش رشد اقتصادی شده بود.
فرار مالیاتی؛ عاملی مخرب در اقتصاد
فرار مالیاتی سالانه صدها هزار میلیارد تومان از منابع عمومی را هدر داده و کسری بودجه را تشدید میکند. این پدیده اقتصاد زیرزمینی را تقویت کرده، عدالت اجتماعی را زیر سوال میبرد و رشد اقتصادی را از پتانسیل مطلوب خود دور نگه میدارد. پیچیدگی قوانین، ضعف نظارت و فرهنگ مالیاتی پایین از عوامل اصلی بروز این مشکل برشمرده میشود که هوشمندسازی میتواند تا ۵۰ درصد این روند را کاهش دهد.
الزام فاکتور الکترونیکی؛ گامی به سوی شفافیت
هدف اصلی این طرح، انتقال از نظام سنتی به نظام هوشمند مبتنی بر دادههای الکترونیکی است. از دیماه ۱۴۰۴، صدور صورتحساب الکترونیکی برای تمام مودیان (حقیقی و حقوقی) الزامی خواهد بود و فاکتورهای کاغذی اعتبار خود را از دست خواهند داد. این اقدام با هدف تضمین شفافیت و رساندن فاکتورهای جعلی به صفر صورت میگیرد.
حسابرسی سیستمی؛ پایان فرآیندهای سنتی
با ایجاد معاونت هوشمندسازی و اجرای حسابرسی سیستمی ۱۰۰ درصدی، فرآیندهای سنتی حسابرسی حذف خواهند شد. این تغییرات، در راستای پایداری مالی و بازآفرینی اعتماد با اولویت اصلی وزارت اقتصاد همگام است.
رونمایی از پروژههای شفافیت و استحکام مقررات مالیاتی
در راستای اجرایی شدن این ابرپروژه، سازمان امور مالیاتی کشور از سه پروژه کلیدی و تأثیرگذار در حوزه «شفافیت و استحکام مقررات مالیاتی» رونمایی کرد. این اقدامات، پاسخی جدی به نیاز فعالان اقتصادی برای دسترسی شفاف و مدون به قوانین مالیاتی است.
مبنای قانونی؛ برنامه هفتم پیشرفت
این ابرپروژه بر مبنای برنامه هفتم پیشرفت و در راستای اصلاح ساختار بودجه، تبدیل مالیات به منبع اصلی تأمین بودجه جاری دولت، ایجاد پایههای مالیاتی جدید، جلوگیری از فرار مالیاتی و تقویت نقش هدایت و تنظیمگری مالیات در اقتصاد با تأکید بر رونق تولید و عدالت مالیاتی تعریف شده است.
