فساد در سایه؟ رئیسجمهور دستور بررسی ویژه بدهد: اعضای شورای عالی فضای مجازی اینترنت سفید دارند؟
رئیس جمهور بر انگیزه خدمت، شفافیت، نقد سیاستها و یافتن راه حل ریشهای برای فیلترینگ و عدالت اینترنتی تاکید کرد.
رئیس جمهور در سخنرانی اخیر خود به تشریح انگیزههای شخصی و رویکرد خود در قبال مسئولیتها پرداخت. وی با تاکید بر خدمت صادقانه به مردم و کشور، هرگونه نگاه به این سمت را که به دنبال منافع شخصی، جایگاهیابی نزدیکان یا کسب شهرت باشد، رد کرد.
انگیزهها و رویکرد در قبال خدمت
پزشکیان بیان داشت: «من برای پست و مقام نیامدهام، نه برای این آمدهام که قوم و خویش خود را بر سر کار بیاورم و نه برای اینکه اسم و رسمی درست کنم. خودم را برای این مسئولیت نکشتهام، بلکه آمدهام تا هرچه از دستم برمیآید برای مردم و کشورم انجام بدهم و صادقانه خدمت کنم. من کسی نیستم که در برابر مردم بایستم، بارها گفتهام اگر قرار باشد کسی مقابل مردم قرار بگیرد من در آن صف نخواهم بود، اما باید با مردم نشست، حرف زد و برای آینده تصمیمهای درست گرفت.»
نقد سیاستها و تبیین نقاط ابهام
در حالی که صداقت گفتاری و اصول انگیزشی رئیس جمهور مورد تردید نیست، دو نکته اساسی مطرح میشود که نیازمند توجه و شفافسازی بیشتر از سوی ایشان است. اولین نکته، ناکافی بودن صرف انگیزه خوب برای اجرای اقدامات موثر است. انگیزه، هرچند فضیلتی ارزشمند، شرط لازم یا کافی برای انجام اقدامات مفید محسوب نمیشود. تجربیات نشان داده است که پزشکان با انگیزه صرفاً مادی نیز میتوانند جراحیهای موفقی انجام دهند. بنابراین، پذیرش انگیزههای اعلام شده، به تنهایی برای انجام اقدامات اثرگذار کافی نیست.
لزوم شناخت مسائل و ارائه راهحلهای ریشهای
دولت باید از شناخت کافی نسبت به مسائل کشور برخوردار باشد و مهمترین آنها را شناسایی کرده و با مردم درباره راهحلهای آن گفتگو کند. بسیاری از مسائلی که مورد اشاره قرار میگیرند، اگرچه دغدغه مردم هستند، اما ریشهای نیستند. عدم ارائه ایده روشن برای برونرفت از وضعیت کنونی و عدم معرفی ریشهایترین مسائل کشور، از جمله چالشهای پیش رو است. همچنین، در حوزه انرژی، تاکنون سیاست کارساز و مورد قبولی ارائه نشده است. با وجود تاکید مکرر بر تصمیمگیری کارشناسی، باید توجه داشت که مسائل سیاسی فراتر از صرف کارشناسی است و اولویتهای سیاسی نیز باید مد نظر قرار گیرد.
مرجع تشخیص انطباق تصمیمات با انگیزهها
نکته دوم به ابهام در مورد انگیزهها بازمیگردد. در هر تصمیمی، کارشناسانی یافت میشوند که آن را تایید کنند، اما این کارشناسان اغلب استخدام دولت هستند. بنابراین، مرجع نهایی تشخیص انطباق عملکرد و تصمیمات با انگیزههای پیشگفته، خود رئیس جمهور است. در این صورت، افکار عمومی ممکن است برداشت متفاوتی از عملکرد رئیس جمهور نسبت به تعهدات وی داشته باشند.
درخواست شفافیت در خصوص فیلترینگ
برای سنجش ادعاهای مطرح شده، درخواستی که پیش از این نیز مطرح شده، با دقت و صراحت بیشتری تکرار میشود: انتشار گزارش کارشناسی در دفاع از فیلترینگ. در مقابل، گزارشهای رسمی که فیلترینگ را نقد کرده و زیانهای آن را برشمردهاند نیز باید منتشر شوند. این سوال مطرح است که بر اساس چه حجیت کارشناسی، دستور رفع فیلترینگ صادر نشده است؟
بررسی عدالت در دسترسی به اینترنت
با عبور از بحث کارشناسی که پاسخی درخور ندارد، نوبت به عدالت علوی میرسد. دستور بررسی وضعیت خط اینترنت اعضای شورای عالی فضای مجازی، کارکنان این شورا و همچنین دوستان، اقوام و خانواده آنان صادر شود تا مشخص گردد آیا عضوی وجود دارد که خودش، خانواده یا نزدیکانش فیلتر باشند؟ اگر حتی یکی از این افراد "سفید" باشد، در حالی که رای او به رفع فیلترینگ منفی بوده است، مسئولیت این تبعیض و بیعدالتی متوجه رئیس شورای عالی فضای مجازی خواهد بود. درخواست میشود گزارشی از تعداد خطوط سفید در کشور تهیه و منتشر گردد.
اولویتهای اجرایی و رفع فیلترینگ
این درخواستها، خواستههایی عادی تلقی میشوند، اما انتظار میرود با توجه به اولویتها، مورد اقدام قرار گیرند. رفع فیلترینگ به عنوان یکی از کماهمیتترین خواستههای عمومی که به سادگی قابل انجام است، مطرح شده و تداوم آن دشوارتر از رفع آن است. انجام این اقدامات ساده، زمینهساز پرداختن به مسائل مهمتر خواهد بود.
