فاجعه خاموش: ۵ میلیون قربانی آب آلوده در زاغهها
بازآفرینی شهری با رویکرد توانمندسازی، راهکار مقابله با فقر شهری ناشی از اسکان غیررسمی و مهاجرت
مجید روستا، عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران، در سلسله نشستهای تخصصی سیاستگذاری حوزه بازآفرینی شهری، به تشریح چالشها و راهکارهای مقابله با پدیده اسکان غیررسمی پرداخت.
ریشههای اسکان غیررسمی و پیامدهای آن
روستا با اشاره به اینکه موضوعات مرتبط با شهرسازی، قوانین شهرداری و استانداردهای ساختمانی در نهایت به اسکان غیررسمی منجر میشود، تاکید کرد که این روند ناپایداری شهری را افزایش میدهد. وی افزود که طرحهای جامعی در این زمینه تهیه شده اما به دلیل عدم اجرا یا تغییرات طرحهای آمایش، نتوانستهاند پاسخگوی مسائل باشند.
ظهور "فرمانروایی کور" و روشهای باجخواهی
این مقام مسئول ادامه داد که فرایند اسکان غیررسمی باعث شده برخی شهرها دچار "فرمانروایی کور" شوند و ساکنان نیز به روشهای باجخواهی برای جلب توجه عادت کنند. وی تجربه پاک کردن صورت مسئله مانند مورد خاک سفید را موجب انتقال نقاط مسئلهدار شهری به مناطق دیگر دانست.
تغییر رویکرد به توانمندسازی و واقعیت فقر شهری
روستا به رویکرد توانمندسازی که از اوایل دهه ۸۰ در قالب طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن مطرح شد، اشاره کرد. وی همچنین تاکید کرد که تصور رایج مبنی بر اینکه ساکنان سکونتگاههای غیررسمی اغلب مهاجران روستایی هستند، نادرست است.
روند فزاینده شهرنشینی و مهاجرت گسترده
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری با بیان اینکه امکان زندگی روستایی با شرایط فعلی اقتصاد، دسترسی به شغل، مسکن و زمین دشوار شده و گرایش به شهرها افزایش یافته است، پیشبینی کرد که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶۰ درصد جمعیت جهان و تا سال ۱۴۳۰ حدود ۸۷ درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی خواهند کرد. وی نرخ رشد بالای جمعیت در شهرهایی مانند رباطکریم، اسلامشهر و پردیس را نشاندهنده مهاجرت گسترده دانست.
وضعیت ایران در مقایسه با آمار جهانی
روستا با اشاره به اینکه سالانه حدود پنج میلیون نفر در دنیا به دلیل آب آشامیدنی ناسالم در محدودههای غیررسمی جان خود را از دست میدهند، گفت که ایران با وجود مشکلات محیطزیستی و کمبود سرانههای خدماتی، وضعیت بهتری نسبت به بسیاری از این کشورها دارد. وی این را نشانهای از قابلیت مدیریت بهتر با خرد جمعی و بهینهسازی منابع دانست.
ضرورت همکاری بینبخشی و تشکیل ساختارهای میانبخشی
این مقام مسئول در پایان تاکید کرد که اسکان غیررسمی با روشهای تأمین معمولی قابل حل نیست و طرحهای جامع و تفصیلی پاسخگو نخواهند بود. وی ارتقای زندگی ساکنان را منوط به همکاری بینبخشی و عدم نگاه از بالا دانست و تشکیل ساختارهای میانبخشی را برای جلوگیری از اقدامات موازی ضروری خواند.
