صرافی «ب.ص»؛ مظنون اصلی پرونده فساد نفتی!

توقیف نفتکش تالارا، هرچند در ظاهر با هدف جلوگیری از خروج غیرقانونی یک محموله ۳۰ هزارتنی صورت گرفته است، اما در واقع حامل نشانه‌هایی از فساد پنهان و گسترده در نظام صادرات نفتی کشور است.

جزئیات جدید از پرونده نفتکش تالارا

روزهای پس از توقیف نفتکش تالارا توسط نیروی دریایی سپاه در آب‌های دریای عمان، اطلاعات تازه‌ای از دلایل این اقدام منتشر شده که پرده از فسادی عجیب و ناشناخته برمی‌دارد. این نوع فساد پیش از این نیز توسط رئیس کل دیوان محاسبات هشدار داده شده بود.

سازوکار فساد در پرونده تالارا

بر اساس اطلاعات به دست آمده، محموله توقیف شده متعلق به هلدینگ خلیج فارس بوده و فروش آن توسط شرکت زیرمجموعه این هلدینگ، موسوم به «تجارت صنعت»، انجام شده است. این شرکت محموله را به یک صرافی با نام اختصاری «ب.ص» فروخته و قرار بر این بوده که پرداخت وجه از طریق بانک صنعت و معدن صورت گیرد. با این حال، صراف «ب.ص» هیچ مبلغی بابت خرید محموله پرداخت نکرده است.

آزادسازی محموله با نامه‌ای اداری

علیرغم عدم پرداخت وجه، محموله تنها با یک نامه اداری آزاد و عملاً در اختیار صراف قرار گرفته است. صراف نیز بدون پرداخت هزینه، بار را به یک خریدار خارجی فروخته و محموله توسط همین خریدار دوم بارگیری شده است. در این سازوکار، ارز حاصل از فروش ظاهراً وصول شده، اما در عمل هیچ بازگشتی به کشور نداشته است.

توقف و خروج نفتکش

پس از فروش محموله به خریدار خارجی، نفتکش تالارا نزدیک به یک ماه در بندر متوقف ماند. این توقف به دلیل فشار بانک صنعت و معدن و عدم پرداخت پول از سوی صراف صورت گرفته بود. با این حال، در نهایت و به دلایلی نامشخص، اجازه خروج صادر شد و نفتکش از بندر حمریه امارات به سمت سنگاپور حرکت کرد.

ورود سپاه و جلوگیری از تکمیل چرخه فساد

پس از ورود نفتکش به آب‌های آزاد، نیروی دریایی سپاه وارد عمل شده و با توقیف نفتکش پیش از تخلیه محموله، از تکمیل چرخه فساد جلوگیری کرد. این اقدام ابعاد پنهان فساد را آشکار و موضوع را به سطح افکار عمومی کشاند.

«خالی‌خوانی»؛ نام پنهان یک فساد بزرگ

بررسی‌های انجام شده درباره سازوکار محموله تالارا، از فساد بزرگ‌تری پرده برداشت که سال‌هاست اقتصاد ایران را به طور خاموش فرسوده می‌کند: فساد «خالی‌خوانی». در این روش، صراف یا واسطه صادراتی بدون بازگرداندن ارز به چرخه اقتصادی کشور، تنها «اعلام وصول صوری» را در سامانه‌ها ثبت می‌کند. به عبارت دیگر، پول به صورت کاغذی بازمی‌گردد، اما در عمل هیچ ارزی به کشور وارد نمی‌شود.

هشدار دیوان محاسبات

این مسئله با اظهارات پیشین رئیس کل دیوان محاسبات مبنی بر شناسایی فسادی مرموز که در آن برخی فروش‌ها با تأخیر یا انحراف از معیار محقق می‌شود و مشکل اصلی، رسوب منابع در برخی تراستی‌ها است، همخوانی دارد. این اظهارات نشان می‌دهد که «خالی‌خوانی» یک خطای فردی نیست، بلکه فسادی شبکه‌ای و ساختاری است.

سوالات بی‌پاسخ

با توجه به ریشه‌دواندن فساد خطرناک «خالی‌خوانی» در اقتصاد ایران، این سوال مطرح می‌شود که چرا نهادهای نظارتی در برابر این فساد غایب و ساکت بوده‌اند. خبرگزاری ایلنا در ادامه جزئیات بیشتری از این فساد را فاش خواهد کرد که در شکل‌گیری آن، نام افراد اقتصادی شناخته شده نیز دیده می‌شود.