راز خرید خودروی چینی آشکار شد: مصرف‌کنندگان فریب خورده‌اند یا هوشمند؟
بازار خودرو با واردات خودروهای چینی و تنوع مدل، قیمت‌ها و خدمات پس از فروش را تحت تأثیر قرار داده است.
بازار خودروهای چینی در ایران با وجود چالش‌های کیفی و خدماتی، همچنان پررونق است. این خودروها با سهم قابل توجهی از معاملات، سوالی اساسی را در ذهن خریداران و کارشناسان مطرح می‌کنند: چرا مردم با وجود مشکلات متعدد، به سمت خرید این محصولات گرایش دارند؟
ضعف خدمات پس از فروش و چالش تامین قطعات
بررسی‌ها حاکی از آن است که شبکه خدمات پس از فروش خودروهای چینی در مقایسه با خودروهای داخلی یا وارداتی، از قدرت و گستردگی کمتری برخوردار است. بسیاری از تعمیرگاه‌ها و نمایندگی‌ها قادر به ارائه خدمات سریع و جامع نیستند. کمبود قطعات یدکی و وابستگی به واردات، مالکان را برای تعمیرات، حتی ساده‌ترین آنها، مجبور به سفارش قطعات از خارج یا مراجعه به تعمیرگاه‌های غیرمجاز می‌کند؛ روندی که هم زمان‌بر و هم پرهزینه است. این محدودیت‌ها، خودروهای چینی را به گزینه‌ای چالش‌برانگیز در زمینه نگهداری و خدمات تبدیل کرده است.
بی‌اعتمادی به خودروسازان داخلی، محرک اصلی
کارشناسان صنعت خودرو معتقدند دلیل اصلی گرایش مصرف‌کنندگان به خودروهای چینی، بلاتکلیفی آنها نسبت به محصولات داخلی است. خریداران با علم به ضعف خدمات، کمبود قطعات و مشکلات احتمالی، همچنان خودروهای چینی را انتخاب می‌کنند. این رفتار ریشه در بی‌اعتمادی به خودروسازان داخلی و ناتوانی بازار در تامین خودروهای با کیفیت و تحویل به موقع دارد. در شرایطی که تحویل خودروهای داخلی با تاخیرهای چندماهه همراه است، مردم ترجیح می‌دهند حتی با وجود مشکلات خدمات پس از فروش، خودروهای چینی را به عنوان جایگزین انتخاب نمایند.
تنوع مدل‌ها؛ جذابیت ظاهری یا انتخاب استراتژیک؟
تنوع مدل‌ها یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در سوق دادن مردم به سمت خرید خودروهای چینی است. برخی خریداران، حتی با آگاهی از محدودیت‌های خدماتی، مجذوب امکانات رفاهی و ظاهری این خودروها می‌شوند. کارشناسان این جذابیت را کوتاه‌مدت دانسته و معتقدند هیچ تضمینی برای رضایت بلندمدت مشتریان و پایداری بازار وجود ندارد. این امکانات ظاهری در بسیاری از موارد، هزینه‌های قابل توجهی را به مصرف‌کننده تحمیل می‌کند و در نهایت، برخی از خریداران خودروهای چینی ناگزیر به فروش خودروهای خود برای رهایی از هزینه‌های بالای نگهداری می‌شوند؛ آن هم در صورتی که بتوانند مشتری مناسبی برای آنها پیدا کنند.
اظهارات رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو
اسد کرمی، رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران، وضعیت کنونی بازار را این‌گونه تشریح می‌کند: «عدم تحویل خودروهای ثبت‌نامی در موعد مقرر و تاخیرهای چند ماهه موجب بی‌اعتمادی مردم به خودروسازان داخلی شده و تمایل به خرید خودروهای چینی در میان مشتریان افزایش یافته است.» وی افزود: «طرح‌های فروش خودروسازان به دلیل بدعهدی و تاخیر در تحویل خودرو تاثیری بر بازار واقعی نداشته است.» کرمی همچنین اشاره کرد که حضور دلالان در بازار، دسترسی مصرف‌کننده واقعی به خودرو را محدود کرده است، اما با تثبیت قیمت‌ها و کاهش نقش واسطه‌ها، بازار به تدریج در اختیار خریداران واقعی قرار خواهد گرفت.
آینده بازار خودروهای چینی؛ وابستگی به عوامل داخلی
به گفته کارشناسان، ادامه رشد خودروهای چینی در ایران بیشتر ناشی از قیمت مناسب، تنوع مدل و ضعف جایگزین‌های داخلی است، نه کیفیت یا خدمات برتر آنها. اگر شبکه خدمات پس از فروش توسعه نیابد و تامین قطعات یدکی بهبود پیدا نکند، اعتماد خریداران کاهش خواهد یافت و این روند نمی‌تواند پایدار بماند. اصلاح روند تحویل خودروهای داخلی و تقویت خدمات پس از فروش، شرط لازم برای بازگرداندن اعتماد مردم و ایجاد تعادل در بازار خودرو تلقی می‌شود.
