بیمه شخص ثالث گران می‌شود: پایان خودروهای "یکسان" در جاده‌ها!
قانون جدید بیمه شخص ثالث راننده محور، تحول در عدالت بیمه‌ای و کاهش تصادفات با سامانه داده.
صنعت بیمه کشور در آستانه تحولی ساختاری قرار دارد؛ تغییری که مفهوم سنتی بیمه شخص ثالث را از خودرو‌محوری به راننده محوری تغییر می‌دهد. این اصلاح، با تکیه بر تحلیل داده‌های رفتاری و میزان ریسک هر راننده، با هدف برقراری عدالت بیمه‌ای، کاهش تصادفات و افزایش انگیزه برای رانندگی ایمن صورت می‌پذیرد.
پایان خودرو‌محوری در بیمه شخص ثالث؛ دوران راننده محوری فرا می‌رسد
پرویز خسروشاهی، رئیس‌کل بیمه مرکزی، با اشاره به تلاش‌ها برای نهایی کردن آیین‌نامه‌ها و مقررات مربوط به طرح راننده محور تا پایان سال جاری، اعلام کرد که اجرای این طرح نیازمند مصوبه دولت است. وی افزود، در صورت تکمیل زیرساخت‌های فنی و تبادل اطلاعات میان دستگاه‌های ذی‌ربط، از سال آینده نرخ بیمه شخص ثالث بر اساس ویژگی‌های هر راننده تعیین خواهد شد. این بدان معناست که رانندگان با سابقه تخلفات و تصادفات بیشتر، حق بیمه بالاتری را پرداخت خواهند کرد.
از خودرو تا رفتار انسانی؛ ریشه‌های تحول در بیمه شخص ثالث
ایده راننده محور شدن بیمه شخص ثالث، اولین بار در سند تحول صنعت بیمه مطرح شد. آمارهای بیمه مرکزی نشان داد که بخش قابل توجهی از زیان شرکت‌های بیمه ناشی از رفتار پرخطر و تکراری برخی رانندگان است. در سیستم فعلی، خودرو به عنوان مبنای ریسک در نظر گرفته می‌شود، در حالی که عامل اصلی بروز حوادث، رفتار راننده است. این عدم تناسب سبب شده است تا بخشی از هزینه‌ها به صورت ناخواسته به رانندگان پرخطر یارانه داده شود.
زیرساخت داده و اتصال سامانه‌ها؛ کلید موفقیت طرح
کارشناسان صنعت بیمه بر ضرورت اتصال کامل سامانه‌های بیمه مرکزی، ناجا، پلیس راهور و ثبت تخلفات برای اجرای موفق این طرح تأکید دارند. جمع‌آوری داده‌هایی نظیر سرعت، میزان تخلف، سوابق تصادفات و حتی مسیرهای تردد در قالب یک پروفایل رفتاری راننده، از الزامات این طرح است. این تحول نیازمند سرمایه‌گذاری در سیستم‌های داده محور و همکاری میان نهادهای امنیتی و بیمه‌ای است. بیمه مرکزی اعلام کرده است که مقدمات فنی این امر در حال تکمیل است.
تأثیر اقتصادی و اجتماعی؛ عدالت و ایمنی در جاده‌ها
پیش‌بینی می‌شود طرح بیمه راننده محور، منجر به توزیع عادلانه‌تر هزینه‌های بیمه شود. رانندگان ایمن از تخفیف‌های ویژه بهره‌مند خواهند شد، در حالی که رفتار پرخطر مستقیماً در هزینه بیمه منعکس خواهد شد. این تغییر نه تنها رفتار رانندگان را اصلاح می‌کند، بلکه ساختار مالی شرکت‌های بیمه را نیز با پوشش ریسک واقعی، پایدارتر می‌سازد. از منظر اجتماعی، انتظار می‌رود این سیستم با افزایش انگیزه مالی برای حفظ سابقه پاک رانندگی، به کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای منجر شود. این طرح به عنوان مکملی برای سامانه هوشمند امتیازدهی به رانندگان نیز محسوب می‌شود.
چشم‌انداز اجرا؛ گامی نو در دیجیتالی شدن بیمه شخص ثالث
در صورت تصویب آیین‌نامه‌ها تا پایان سال جاری، شرکت‌های بیمه در ابتدای سال آینده قادر خواهند بود اولین نسخه‌های تعرفه راننده محور را ارائه دهند. چالش اصلی همچنان در گردآوری و اعتبارسنجی داده‌های رفتاری است. با تکمیل این حلقه، بیمه شخص ثالث وارد مرحله‌ای نوین از دیجیتالی شدن می‌شود و رفتار انسانی، به جای طبقه‌بندی خودروها، مبنای ارزیابی ریسک قرار خواهد گرفت.
