مالیات بر زیرزمین اقتصاد: صورتحساب الکترونیک، غول خفته را بیدار می کند؟
سامانه مودیان با صورتحساب الکترونیک، شفافیت مالیاتی را افزایش و فرار مالیاتی را با حکمرانی هوشمند در اقتصاد کاهش می‌دهد.
استقرار سامانه مودیان و صورتحساب الکترونیک، گامی نو در شفافیت نظام مالیاتی
پایان دوران فاکتورهای صوری و اعتبارات مالیاتی رد شده
یکی از چالش‌های عمده مودیان در نظام مالیات بر ارزش افزوده، مشکلات ناشی از فاکتورهای جعلی، شرکت‌های صوری و دردسرهای ناشی از همکاری با شرکت‌هایی بود که در نهایت در لیست سیاه قرار می‌گرفتند. این وضعیت، هزینه‌های مضاعفی را بر دوش مودیان شفاف و قانون‌مدار تحمیل می‌کرد. برای رفع این معضل، سازوکار اعتبارسنجی شرکت‌ها پیش از صدور صورتحساب، با استقرار کامل صورتحساب الکترونیک، به مرحله اجرا درآمده است.
ازدواج با شفافیت: صورتحساب الکترونیک، پایانی بر زیان فعالان اقتصادی
پیش از این، یکی از نگرانی‌های اصلی فعالان اقتصادی، رد اعتبار مالیاتی آن‌ها به دلیل شناسایی شرکت‌های صوری طرف معامله بود. در نظام سنتی و کاغذی، کشف فاکتورهای جعلی ماه‌ها به طول می‌انجامید و تا زمان شناسایی، مودی شفاف ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده مربوط به آن فاکتور بود. پس از مشخص شدن صوری بودن معامله، اعتبار مالیاتی او باطل شده و زیان قابل توجهی به بنگاه اقتصادی قانون‌مدار وارد می‌شد. اما استقرار صورتحساب الکترونیک، به این چرخه معیوب پایان می‌دهد.
بلوغ نهادی نظام مالیاتی؛ از نظارت هوشمند تا سازگاری مودیان
با اجرای فاز جدید سامانه مودیان و استقرار کامل صورتحساب الکترونیک، نظام مالیاتی ایران وارد مرحله‌ای نوین از بلوغ نهادی خود خواهد شد. این تحول، ضمن به‌روزرسانی ابزارهای نظارتی دولت، به تدریج رفتار مودیان را با الزامات شفافیت و ثبت داده سازگار خواهد کرد. در بلندمدت، این فرآیند به کاهش فرار مالیاتی بخش زیرزمینی اقتصاد، حفظ سرمایه در گردش تولید و تقویت اقتصاد رقابتی منجر خواهد شد.
تقویت اعتماد متقابل و آغاز حکمرانی مالیاتی هوشمند
این تحول، اعتماد متقابل میان دولت و بخش خصوصی را نیز تقویت می‌کند، زیرا هر دو طرف بر مبنای داده و قاعده عمل خواهند کرد. سامانه مودیان و صورتحساب الکترونیک، نه تنها یک اصلاح تکنولوژیک، بلکه نقطه آغازی برای حکمرانی مالیاتی هوشمند در ایران است. این حکمرانی، شفافیت را به ارزش محوری اقتصاد تبدیل کرده و مسیر توسعه پایدار و عدالت اقتصادی را هموار می‌سازد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه: همراهی مودیان قانونمند و طفره رفتن متخلفان
مهرداد سعادت دهقان، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه، با اشاره به این تغییرات اظهار داشت: "مودیانی که فعالیت قانونی دارند و در چارچوب یک بنگاه اقتصادی شناسنامه‌دار فعالیت می‌کنند، هراسی از روندهای هوشمند مالیات‌ستانی ندارند و با آن همراهی می‌کنند. اما کسانی که قصد فرار مالیاتی دارند و می‌خواهند حساب و کتاب‌هایشان غیرشفاف باشد، از این روندها طفره می‌روند." وی افزود: "روش‌های نوین مالیات‌ستانی و صدور صورتحساب الکترونیک، اثرگذاری بالایی در فاصله گرفتن از مشکلات سازوکارهای سنتی و ممیزمحور مالیات‌ستانی دارند و به همین دلیل مثبت ارزیابی می‌شوند."
دقت در اعتبارسنجی و برخورد با مودیان متخلف
سعادت دهقان بر ضرورت اعتبارسنجی و رتبه‌بندی شرکت‌ها با حساسیت و دقت بالا تأکید کرد تا برای فعالان اقتصادی قانونمند و واحدهای اقتصادی شناسنامه‌دار مانعی ایجاد نشود. او تعیین سقف صدور فاکتور برای شرکت‌های متخلف را ایده‌ای مناسب دانست و گفت: "برخی مودیان خودشان را ملزم به استفاده از سازوکارهای الکترونیک نمی‌دانند و مشکلاتی به وجود آورده‌اند. نیاز است سازمان امور مالیاتی با این موارد برخورد داشته باشد و تمامی مودیان را زیر چتر مالیات‌ستانی هوشمند و صدور صورتحساب الکترونیک قرار دهد."
عضو اتاق بازرگانی ایران: منافع دو سویه صورتحساب الکترونیک
بهنگار دیگر، عضو اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به منافع استقرار صورتحساب الکترونیک، بیان کرد: "استفاده از روندهای هوشمند و صدور صورتحساب الکترونیک از جهات مختلف برای کشور منفعت دارد. از یک طرف، وصول درآمدهای مالیاتی دولت افزایش پیدا می‌کند و زمینه برای فرار مالیاتی از بین می‌رود. از طرف دیگر، مؤدیان نیز از مشکلات روش‌های قدیمی و ممیزمحور پرداخت مالیات خلاص می‌شوند و در روندهای منضبط و عادلانه‌ای اقدام به پرداخت مالیات می‌کنند." وی در پایان خاطرنشان کرد: "بنابراین استقرار کامل صورتحساب الکترونیک گامی بزرگ در راستای انضباط بخشی به روندهای مالیات‌ستانی در کشور است و به صورت همزمان منافع حاکمیت و مؤدیان را تأمین می‌کند."
