ایران؛ شاهراه گازی هند و روسیه؛ خیز بزرگ برای بازطراحی تجارت انرژی جهان!
فرشاد جامع: تحولات ژئوپلیتیکی، رشد اقتصادهای آسیایی و دیپلماسی انرژی ایران بر نظم جهانی و قطب انرژی منطقه با تمرکز بر اتصال گازی هند به روسیه در پی تحریم‌ها تأثیرگذار است.
فرشاد جامع، کارشناس انرژی، با اشاره به تحولات اخیر در نظم جهانی انرژی، بر ضرورت بازطراحی تجارت انرژی ایران تأکید کرد.
تغییرات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، فرصتی برای ایران
به گفته جامع، تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی دهه اخیر، نظم جهانی انرژی را به شدت دگرگون کرده است. تحریم‌های غرب علیه روسیه، رشد سریع اقتصادهای آسیایی و تغییر مسیر جریان‌های انرژی از غرب به شرق، فرصتی بی‌بدیل برای بازطراحی تجارت انرژی ایران فراهم کرده است. ایران با قرار گرفتن در قلب این تحولات و داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز جهان، در موقعیت استراتژیکی میان روسیه و هند، دو قطب بزرگ تولید و مصرف انرژی، قرار دارد.
نقش محوری ایران در اتصال گازی هند به روسیه
جامع اتصال مستقیم گازی هند به روسیه از مسیر ایران را نه تنها یک پروژه انتقال انرژی، بلکه محوری کلیدی و راهبردی در بازطراحی عمیق تجارت انرژی ایران دانست. وی معتقد است ایران با ایفای نقش کانونی در این اتصال، می‌تواند به محور ژئواکونومیک در غرب آسیا بدل شود و جریان انرژی، سرمایه و فناوری را میان اقتصادهای نوظهور آسیا به گردش درآورد. این امر به روسیه امکان می‌دهد بازارهای جایگزین برای گاز خود بیابد و هند نیز به مسیرهای مطمئن‌تر و ارزان‌تر دسترسی پیدا کند.
ایران، قطب انرژی منطقه با مزایای اقتصادی و ژئوپلیتیکی
این کارشناس انرژی پیش‌بینی کرد که ایران با این مدل نوین تجارت انرژی، به قطب انرژی منطقه تبدیل خواهد شد و نه تنها در مسیر ترانزیت، بلکه در ذخیره‌سازی، تبدیل، توزیع و حتی قیمت‌گذاری گاز نیز نقشی فعال ایفا خواهد کرد. وی افزود اتصال مستقیم گازی هند به روسیه از مسیر ایران، منافع قابل توجهی برای هر سه کشور به همراه دارد. ایران از محل حق ترانزیت، احداث زیرساخت‌ها و توسعه صنایع پایین‌دستی، درآمد ارزی پایداری کسب خواهد کرد. برای روسیه، این مسیر فرصتی برای حفظ جایگاه خود در بازار گاز جهانی و دور زدن بازارهای پرریسک اروپا است و برای هند، دستیابی به گاز ارزان‌تر و پایدارتر را تضمین می‌کند. در کنار منافع اقتصادی، وابستگی متقابل میان سه کشور، امنیت انرژی را تقویت کرده، نفوذ غرب در معادلات انرژی آسیا را کاهش می‌دهد و بلوک جدیدی از همکاری‌های جنوب‌محور را شکل می‌دهد.
بازطراحی تجارت انرژی ایران و تبدیل به معمار جریان‌های انرژی
جامع در پایان تأکید کرد که اتصال مستقیم گازی هند و روسیه از مسیر ایران، محور عملیاتی بازطراحی تجارت انرژی ایران است و می‌تواند این کشور را از بازیگری محصور در تحریم به بازیگر کلیدی در معماری جدید انرژی آسیا تبدیل کند. وی اجرای این پروژه را مستلزم دیپلماسی انرژی فعال، سرمایه‌گذاری مشترک و استفاده از ظرفیت سازمان‌های منطقه‌ای مانند بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا دانست. در صورت پیگیری جامع این راهبرد، ایران می‌تواند ضمن خنثی‌سازی تحریم‌ها، ساختار جدیدی از تجارت انرژی مبتنی بر همکاری، تنوع و استقلال ایجاد کرده و از صادرکننده صرف انرژی به معمار جریان‌های انرژی در قرن بیست‌ویکم ارتقا یابد.
