فوری: اقتصاد مسکن در آستانه فروپاشی؛ بن بست بازار ساخت و ساز را شوکه کرد!
رکود صنعت ساختمان ناشی از تورم مصالح، کمبود تقاضا و کاهش قدرت خرید مردم است.
رکود بیسابقه در بخش ساختمان؛ محیط کسبوکار در بدترین شرایط 7 سال اخیر
تولید بخش ساختمان تابستان امسال را در نامساعدترین وضعیت
آمارهای منتشر شده از وضعیت تولید در بخش ساختمان طی فصل تابستان امسال حکایت از تجربه «بدترین شرایط» در مقایسه با 7 سال گذشته دارد. شاخص محیط کسبوکار در این بخش با ثبت عدد 6.25، وضعیت وخیمتری نسبت به سالهای پیش را نشان میدهد.
بخش املاک و مستغلات در صدر نامساعدترین فعالیتهای اقتصادی
در این میان، بخش املاک و مستغلات با شاخص 6.75، اوضاعی وخیمتر از ساختمان را تجربه کرده و در فصل تابستان «نامساعدترین» فضا را برای فعالیت اقتصادی به خود اختصاص داده است. بررسیها ریشه این شرایط نامطلوب را در دو عامل کلیدی جستجو میکند: «تغییرات غیرقابل پیشبینی قیمت مصالح ساختمانی» و «کمبود تقاضای حاضر در بازار».
چرخه رکودساز در بخش مسکن و ساختمان
شکلگیری یک چرخه «رکودساز» در سه سطح از صدر تا ذیل بخش مسکن و ساختمان، منجر به تبدیل شدن محیط کسبوکار مجموعههای «ساختمان» و «املاک و مستغلات» به «نامساعدترین شرایط» در مقایسه با 14 فعالیت اقتصادی دیگر شده است. شاخصهای 6.25 برای بخش ساختمان و 6.75 برای بخش املاک و مستغلات، گواهی بر این وضعیت نامطلوب است.
عوامل اصلی رکود در بخش ساختمان و املاک
در میان عوامل تاثیرگذار منفی بر فعالیتهای اقتصادی در تابستان 1404، «تغییرات غیرقابل پیشبینی مصالح ساختمانی» بیشترین فشار بازدارنده تولید را بر بخش ساختمان وارد کرده است. این عامل، شاخص محیط کسبوکار بخش ساختمان را به سطح 8.73 رسانده که «بدترین حالت» از سال 99 محسوب میشود.
کمبود تقاضا؛ عامل اصلی رکود در املاک
از سوی دیگر، «کمبود تقاضا» به عنوان «عامل اصلی» شرایط نامساعد بخش املاک و مستغلات در تابستان امسال مطرح شده است. شاخص محیط کسبوکار این بخش در این زمینه به عدد 8.67 رسیده که «بدترین وضعیت» از سال 97 تاکنون است.
تاثیر جنگ و کاهش قدرت خرید بر بازار مسکن
شرایط ناشی از جنگ 12 روزه در تابستان امسال، منجر به افت شدید تقاضا در معاملات مسکن و تشدید رکود در این بازار شد. علاوه بر این، کاهش مستمر قدرت خرید در ماههای گذشته، «کمبود تقاضا» را تشدید کرده و مجموع این عوامل، صنایع تولید مصالح ساختمانی، ساختوساز و معاملات مسکن را در «تله رکود» گرفتار ساخته است.
افزایش هزینههای تولید و کاهش رشد
تولیدکنندگان 5 صنعت کلیدی تولید مصالح ساختمانی شامل گچ، فولاد، سیمان، آجر و لوله و پروفیل، رشد هزینههای تولید در نیمه اول امسال را ناشی از «نبود آب و برق، جهش نرخ ارز و رشد دستمزد کارگر ساده با خروج اتباع افغان» اعلام کردهاند. این هزینهها بین 30 تا 100 درصد افزایش یافته و همزمان، کاهش تولید نسبت به ظرفیت اسمی کارخانهها گزارش شده است.
تله رکود؛ اثر متقابل تورم و کمبود تقاضا
تورم مصالح ساختمانی به تورم تولید مسکن دامن زده است. با این حال، نبود قدرت خرید و کمبود تقاضا، امکان فروش ساختمان را سلب کرده و در نتیجه، کاهش حجم خرید مصالح ساختمانی توسط سازندگان، به افت نبض تولید مصالح ساختمانی منجر شده است. این «تله رکود» که اثر متقابل رکود در حلقههای مختلف زنجیره را نمایان میسازد، در حال حاضر دو عامل اصلی دارد: تورم در تولید مواد اولیه و کمبود تقاضا در بازار مسکن.
