فوری: پایان دوران طلایی صادرات کمیاب چین! جهان در شوک
چین با محدود کردن صادرات عناصر خاکی کمیاب، صنایع نوین و زنجیره تأمین جهانی را تحت تأثیر قرار میدهد.
افزایش ۱۰.۵ درصدی صادرات عناصر خاکی کمیاب چین در ماه اکتبر
روند صعودی صادرات پس از ماهها کاهش
دادههای جدید اداره کل گمرک چین حاکی از آن است که صادرات عناصر خاکی کمیاب این کشور در ماه اکتبر با ۱۰.۵ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۴۳۴۳.۵ تن رسیده است. این رشد در حالی رخ داده که در ماههای پیش از آن، به دلیل محدودیتهای نظارتی و کاهش تقاضای جهانی، شاهد افت محسوسی در صادرات این مواد استراتژیک بودیم.
اهمیت حیاتی عناصر خاکی کمیاب در صنایع نوین
عناصر خاکی کمیاب، مجموعهای از ۱۷ فلز کلیدی هستند که نقش اساسی در تولید طیف وسیعی از فناوریهای پیشرفته، از خودروهای برقی و تلفنهای هوشمند گرفته تا توربینهای بادی، ایفا میکنند. چین با سهمی بالغ بر ۸۰ درصد از تولید جهانی، نقش تعیینکنندهای در زنجیره تأمین این مواد دارد و هرگونه تغییر در سیاستهای صادراتی این کشور میتواند تأثیرات قابل توجهی بر صنایع جهانی داشته باشد.
محدودیتهای صادراتی و پیامدهای جهانی
در ماه آوریل، دولت چین پس از یک دهه، کنترلهای سختگیرانهای بر صادرات این عناصر اعمال کرد. هدف اعلام شده، حفظ مواد اولیه استراتژیک و حمایت از صنایع داخلی بود، اما این اقدام منجر به کمبودهای جهانی و افزایش هزینههای تولید برای شرکتهای بزرگ در سراسر جهان شد. این محدودیتها باعث جهش قیمت عناصر خاکی کمیاب و ایجاد چالش برای صنایع خودروسازی در اروپا و آمریکا گردید.
تعلیق موقت محدودیتها؛ گامی در جهت ثبات بازار
با تحولات سیاسی در پایان ماه اکتبر، به ویژه پس از دیدار سران چین و آمریکا، پکن اعلام کرد که اجرای بخشی از محدودیتهای صادراتی تا پایان سال آینده به تعویق میافتد. این تصمیم به معنای بازگشت تدریجی جریان صادرات به روال عادی و کاهش نگرانیها در مورد ثبات زنجیرههای تأمین جهانی است.
ادامه نظارت زیستمحیطی و صنعتی
با وجود تعلیق موقت محدودیتها، چین تأکید کرده است که سیاستهای نظارتی مبنی بر دریافت مجوزهای زیستمحیطی و صنعتی ویژه برای هر محموله همچنان برقرار خواهد بود. این اقدام از سوی کارشناسان غربی به عنوان نوعی کنترل تاکتیکی بر بازار جهانی تلقی میشود.
رشد سفارشهای صادراتی و چشمانداز بازار
پس از اعلام توقف موقت محدودیتها، سفارشهای صادراتی به مقاصدی چون کره جنوبی و آلمان رشد چشمگیری داشته است. پیشبینی میشود مجموع صادرات چین تا پایان سال ۲۰۲۵ به بیش از ۵۰ هزار تن برسد که این امر میتواند تأثیر روانی مثبتی بر صنایع الکترونیک و انرژی تجدیدپذیر داشته باشد.
تفسیرهای متفاوت از تصمیم پکن
برخی ناظران بینالمللی، این تصمیم را تاکتیکی از سوی پکن برای کاهش فشارهای سیاسی واشنگتن پیش از مذاکرات تجاری زمستانی میدانند. در مقابل، تحلیلگران معتقدند که این اقدام دوگانه، هم نشاندهنده انعطافپذیری چین در برابر فشارهای سیاسی و هم تلاشی برای حفظ ثبات بازار داخلی است.
نقش محوری چین در بازار جهانی و آینده صادرات
بازار جهانی عناصر خاکی کمیاب با چشمانداز رشد قابل توجهی روبرو است و تصمیمات چین در زمینه صادرات این مواد، مستقیماً بر قیمت محصولات مرتبط تأثیرگذار خواهد بود. با این حال، آینده صادرات عناصر خاکی کمیاب همچنان با ابهاماتی روبروست و تجربه ماههای گذشته نشان میدهد که پکن ممکن است در آینده مجدداً از سیاستهای محدودکننده به عنوان ابزار چانهزنی اقتصادی استفاده کند.