بروکراسی اداری، سد وحشتناک بازگشت ارز کشاورزی! (صرافی‌ها مقصرند؟)

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران: سازوکارهای ارزی و بانکی ناکارآمد، صادرکنندگان را در آستانه توقف کامل قرار داده است

انتقاد از ساختارهای معیوب؛ صادرکنندگان واقعی انگیزه فعالیت ندارند

سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران و عضو اتاق بازرگانی، با انتقاد شدید از ساختارهای ناکارآمد ارزی و تصمیمات بانکی، اعلام کرد که صادرکنندگان واقعی محصولات کشاورزی در شرایط فعلی نه تنها انگیزه‌ای برای فعالیت ندارند، بلکه زیر بار بوروکراسی، مقررات متناقض و سیاست‌های غیرکارشناسی، در آستانه توقف کامل قرار گرفته‌اند.

دلایل اصلی نابسامانی در صادرات کشاورزی؛ از تالار دوم تا کارت‌های یک‌بار مصرف

نورانی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، سازوکارهای «تالار دوم»، محدودیت‌های بازگشت ارز، رواج کارت‌های یک‌بارمصرف و مجوزفروشی را از عوامل اصلی نابسامانی در صادرات کشاورزی دانست. وی با اشاره به هزینه‌های تولید، حمل‌ونقل و بارگیری که با نرخ آزاد انجام می‌شود، عرضه ارز در تالار دوم با نرخ‌های دستوری را نه‌تنها غیرمنطقی بلکه زیان‌آور توصیف کرد و گفت: "الان هیچ صادرکننده‌ای به صرفه نمی‌داند ارز خود را مثلاً با نرخ ۱۰۱ یا ۱۰۲ تومان عرضه کند. نتیجه هم روشن است: هیچ عرضه‌ای صورت نمی‌گیرد چون سازوکار غلط است، نه صرفاً نرخ."

انسداد مسیر بازگشت ارز؛ بخشنامه‌های متناقض و تحریم‌های بانکی

این فعال اقتصادی تأکید کرد: "تصمیمات نادرست بانک مرکزی و صدور صدها بخشنامه، مسیر بازگشت ارز را مسدود کرده است. صادرکننده نمی‌داند پولش را از چه طریقی برگرداند. کارت‌های یک‌بارمصرف و قوانین متناقض، عملاً صادرات را فلج کرده‌اند." وی با اشاره به تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی، کوچک‌ترین تراکنش را زیر ذره‌بین دانست و افزود که صادرکننده کشاورزی در این شرایط نمی‌تواند پول نقد را در سیستم رسمی تحویل دهد.

راهکار پیشنهادی؛ تعیین بانک یا صرافی رسمی در کشورهای حاشیه خلیج فارس

نورانی در پاسخ به سؤالی درباره راه‌حل این وضعیت، پیشنهاد داد: "دولت باید یک بانک یا صرافی رسمی و مطمئن را در کشورهای حاشیه خلیج فارس تعیین کند تا تمام ارزهای صادراتی از طریق آن بازگردد. همه فعالان بخش خصوصی آماده‌اند همکاری کنند. مشکل این نیست که ما نمی‌خواهیم ارز را بیاوریم؛ مشکل این است که راهی برای آوردن آن وجود ندارد." وی بر ضرورت فراهم کردن زیربنای ورود ارز تأکید کرد و گفت: "هر قانونی بدون کار کارشناسی، مثل تالار دوم، فقط صادرکننده را خسته می‌کند."

بوروکراسی اداری؛ برخورد با صادرکننده همچون متهم

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، بوروکراسی اداری را یکی از موانع اصلی پیش روی صادرکنندگان دانست و اظهار داشت: "از صبح تا شب درگیر سامانه‌ها، فرم‌ها و مقرراتی هستیم که هر روز تغییر می‌کند. به‌جای تشویق، با صادرکننده مثل متهم برخورد می‌شود." او با اشاره به اینکه صادرکنندگان واقعی در شهرهای مختلف و حتی روستاها فعالیت می‌کنند، فروش ارز در تالار دوم را برای آن‌ها غیرممکن دانست و گفت: "این قوانین برای زمان صلح است، نه برای دوران تحریم. ما الان در شرایط اقتصادی جنگی هستیم، اما با قانون زمان صلح می‌خواهند کشور را اداره کنند."

فساد ساختاری؛ رواج کارت‌های بازرگانی و مجوزفروشی

نورانی به پدیده مجوزفروشی و رواج کارت‌های بازرگانی اشاره کرد و آن را آسیب جدی به بازار دانست. وی با ذکر مثال واردات موز، توضیح داد که چگونه مجوز واردات به کالای رانتی تبدیل شده و با قیمت‌های گزاف فروخته می‌شود. این امر موجب افزایش قیمت کالا برای مصرف‌کننده شده و فشار اقتصادی را به مردم وارد می‌کند.

لزوم تغییر نگاه دولت؛ حمایت از صادرکننده و شفاف‌سازی قوانین

وی با تأکید بر اینکه در این کشور افراد فعال و درستکار تنبیه می‌شوند، خواستار تغییر نگاه دولت و حمایت از صادرکنندگان شد. نورانی خاطرنشان کرد: "باید صادرکننده را تشویق کرد، به او جایزه داد، نه اینکه مانع‌تراشی کرد." او از عدم شنیده شدن صدای فعالان واقعی توسط برخی تصمیم‌گیران خبر داد و گفت: "از پشت میز در اتاق‌های بسته تصمیم می‌گیرند، بدون اینکه بدانند صادرکننده در میدان چه می‌کشد."

هشدار؛ توقف صادرات غیرنفتی در صورت عدم اصلاح سازوکارها

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در پایان هشدار داد که در صورت عدم اصلاح سازوکارهای فعلی، صادرات قانونی از بین رفته و صادرات غیرنفتی متوقف خواهد شد. وی با تأکید بر اینکه نبود کانال بانکی مطمئن، بوروکراسی سنگین، مجوزفروشی و تصمیمات غیرکارشناسی باعث شده صادرکنندگان واقعی از صحنه کنار بروند، خواستار تعیین صرافی یا بانک مشخص، بازنگری در بخشنامه‌ها و شفاف‌سازی مسیر بازگشت ارز برای حمایت از صادرکنندگان شد تا هم تولید داخلی حفظ شود و هم فشار از دوش مصرف‌کننده برداشته شود.