سهام در انتظار انفجار؟ رشد آرام شاخص‌ها زیر سایه معاملات مرگبار
شاخص بورس تهران با نوسان همراه شد و حجم معاملات، نقدینگی و نرخ ارز بر آن تأثیر گذاشت.
بازار سرمایه ایران در آخرین روز معاملاتی هفته، با رشد جزئی شاخص کل و هم‌وزن همراه شد، اما کاهش حجم معاملات، نگرانی‌هایی را درباره تردید سرمایه‌گذاران و انتظار برای روشن شدن وضعیت نرخ ارز و تصمیمات بودجه‌ای دولت ایجاد کرده است.
رشد شاخص‌ها در سایه کمبود نقدینگی
در پایان معاملات روز شنبه ۱۷ آبان‌ماه ۱۴۰۴، شاخص کل بورس تهران با افزایش ۲۱٬۱۶۴ واحدی به رقم ۳٬۲۲۴٬۰۵۳ واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با رشد ۴٬۰۷۴ واحدی، در سطح ۹۲۶٬۱۸۲ واحد قرار گرفت که نشان‌دهنده تحرک نسبی در سهم‌های کوچک‌تر بازار بود.
با این حال، حجم و ارزش معاملات در مقایسه با میانگین هفته کاهش قابل توجهی داشت. حدود ۵۰۸ هزار معامله به ارزش ۱۳۷٬۹۱۴ میلیارد ریال و حجمی معادل ۲۶.۵ میلیارد سهم در بازار ثبت شد. این افت حجم، نشان‌دهنده محدود شدن نقدینگی و انتظار فعالان برای مشخص‌تر شدن جهت نرخ ارز و تصمیمات بودجه‌ای دولت در هفته آینده است.
رشد شاخص در غیاب نقدینگی تازه
ناظران بازار معتقدند رشد امروز بیش از آنکه ناشی از ورود تقاضای تازه باشد، حاصل تحرک گروه‌های بزرگ شاخص‌ساز و جابه‌جایی محدود نقدینگی بین نمادهای پتروشیمی و فلزی بوده است. در هفته جاری، تعدیل جزئی نرخ دلار نیمایی و ثبات نسبی قیمت‌های جهانی، زمینه‌ساز بازیابی خفیف در سهام صادرات‌محور شد. با این حال، ارزش بازار کل بورس که به رقم ۹۵٬۸۷۵٬۷۹۹ میلیارد ریال رسیده، نسبت به اوایل پاییز افزایش چشمگیری نداشته و هنوز فاصله زیادی با قله‌های بهاری دارد.
فرابورس؛ تداوم رکود در بازار دوم
در سوی دیگر، فرابورس ایران نیز با شاخص ۲۸٬۳۳۳ واحد کار خود را پایان داد که نسبت به روز قبل ۱۹۴ واحد رشد نشان می‌دهد. مجموع ارزش بازار اول و دوم فرابورس به ۱۵٬۴۵۹٬۶۳۱ میلیارد ریال رسید و ارزش بازار پایه نیز در محدوده ۳٬۷۸۸٬۳۳۸ میلیارد ریال باقی ماند. در این بازار ۲۲۶٬۶۶۳ معامله به ارزش بیش از ۹۹۱٬۶۹۶ میلیارد ریال انجام شد که نسبت به میانگین ماه گذشته کاهش محسوسی دارد.
در کنار افت ارزش روزانه دادوستدها، حجم مبادله‌شده نیز به ۹.۰۶۹ میلیارد واحد رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده کاهش حضور معامله‌گران حقیقی در نمادهای متوسط و پایه است. کارشناسان معتقدند انتظار برای انتشار گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها و ابهام در سیاست‌های نرخ بهره بازار بین‌بانکی باعث احتیاط خریداران شده است.
چشم‌انداز هفته آینده؛ بازگشت آرام یا ادامه فرسایش؟
برآورد هسته‌های معاملاتی نشان می‌دهد نسبت سفارش‌های خرید به فروش در روز پایانی هفته، در سطح کم‌سابقه‌ای پایین‌تر از دو قرار دارد؛ به این معنا که فشار عرضه‌ها در روز شنبه می‌تواند شاخص را تا محدوده ۳.۲ میلیون واحد عقب براند. با این وجود، احتمال حمایت از سوی صندوق‌های بزرگ بازار و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای حفظ کف‌های روانی (۳.۱۸ تا ۳.۲ میلیون واحد) بالاست.
تحلیل فنی شاخص هم‌وزن نیز از امکان اصلاح کوتاه‌مدت خبر می‌دهد زیرا اندیکاتور قدرت نسبی (RSI) در سطح اشباع خرید قرار گرفته است. این امر نشان می‌دهد که در صورت عدم حمایت خرید قوی، سهم‌های کوچک ممکن است دچار اصلاح شدیدتری شوند.
اگر اندیکاتور RSI در روز شنبه از سطح ۷۰ فاصله بگیرد، احتمال اصلاح عمیق‌تر افزایش می‌یابد. بر اساس مدل‌های سری زمانی، حرکت شاخص در روزهای آینده با نوسانات بیشتری همراه خواهد بود و تثبیت در سطوح فعلی نیازمند تزریق نقدینگی معنادار است.
صنایع دارویی و شیمیایی به دلیل عملکرد نسبتاً مثبت در سه‌ماهه سوم، در روزهای اخیر جذابیت بیشتری داشته‌اند. با این حال، بخش پتروشیمی (که وزن بالایی در شاخص کل دارد) تنها توانست با نوسان مثبت اندک، از افت شاخص جلوگیری کند؛ این امر به دلیل ابهامات پیرامون قیمت خوراک و نرخ تبدیل ارز صادراتی در سال آینده بوده است.
در مقابل، صنعت بانکی همچنان با ابهامات مربوط به خالص سودآوری و ترازنامه خود دست و پنجه نرم می‌کند و نتوانست نقش مؤثری در حمایت از شاخص کل ایفا نماید.
بورس تهران در نیمه دوم پاییز همچنان درگیر دوگانگی میان خوش‌بینی به ثبات ارزی و نگرانی از کمبود نقدینگی است. داده‌های امروز نشان می‌دهد روند شاخص‌ها مثبت اما شکننده است و معامله‌گران هنوز به‌دنبال محرک بنیادی تازه‌ای برای تصمیم‌گیری هستند. فرابورس نیز در همان مسیر حرکت می‌کند؛ رشدی کم‌رمق در شاخص‌ها و رکود در حجم معاملات.
به نظر می‌رسد مسیر کوتاه‌مدت بازار، وابسته به جهت نرخ دلار و سیاست‌های مالی دولت در بودجه آتی است. در مجموع، ۱۷ آبان با رنگ سبز جزئی بر تابلوی معاملات ثبت شد، اما نشانه‌های تردید هنوز بر چهره بازار سرمایه ایران سایه انداخته‌اند. فعالان بازار باید منتظر بمانند تا ببینند آیا تصمیمات کلان اقتصادی هفته آینده، نقدینگی سرگردان را دوباره به سمت بورس هدایت خواهد کرد یا خیر.
