دلار در قله تاریخی

در معاملات نقدی روز سه‌شنبه دلار آزاد با افزایش ۶۵۰ تومانی نسبت به روز دوشنبه قله تاریخی جدیدی را ثبت کرد. به‌طوری که هر دلار در بازار غیررسمی روز گذشته در رقم ۹۲ هزار و ۱۰۰ تومان معامله شد. دلار در بازار رسمی نیز در این روز افزایشی بود و به رقم ۶۹ هزار و ۴۲۹ تومان رسید. بررسی‌ها حاکی از آن است که شکاف قیمتی دلار در بازار رسمی و غیررسمی در سه‌شنبه نسبت به روز دوشنبه افزایشی بوده و به ۳۲.۶ درصد ‌رسیده است.

دلار آزاد، تحت تاثیر نوسانات شدید قیمتی به دلیل افزایش ریسک‌های سیاسی، توانست با بازدهی ۵۳درصدی در رتبه چهارم بازدهی ۱۱ ماهه قرار بگیرد. اخبار مربوط به سیاست خارجی کشور در بهمن ماه حاکی از آن بود که تحریم‌ها علیه ایران ادامه‌دار است. علاوه بر این امیدها برای رفع تحریم‌ها کمتر شده است. به همین دلیل برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ارزآوری به کشور کاهش پیدا کند. این موضوع موجب شد که انتظارات تورمی افزایشی شود. تشدید انتظارات تورمی نیز منجر به افزایش تقاضا برای دلار و در نتیجه رشد نرخ آن شد. البته بخشی دیگر از رشد نرخ دلار مربوط به تقاضای فصلی است.

طلای ۱۸عیار با بازدهی ۱۰۲درصدی در ۱۱ماه نخست امسال بالاترین سود را نصیب سرمایه‌گذاران کرده است. در بهمن‌ماه سکه طلای طرح جدید با بازدهی ماهانه ۳۲.۷درصدی صدرنشین شد. افزایش نرخ جهانی طلا و رشد نرخ دلار از عوامل اصلی این روند بوده است. دلار آزاد نیز تحت تاثیر نوسانات شدید و افزایش ریسک‌های سیاسی، بازدهی ۱۳.۵درصدی را در بهمن ماه و بازدهی ۵۳درصدی را از ابتدای امسال ثبت کرد. ادامه تحریم‌ها و کاهش امید به رفع آنها موجب افزایش انتظارات تورمی شد که به رشد قیمت دلار انجامید. همچنین، افزایش تقاضای فصلی در سه‌ماه پایانی سال، عامل دیگر رشد نرخ ارز است. به نظر می‌رسد حراج‌های بانک مرکزی، رشد نرخ ربع‌سکه را کنترل کرده و باعث شده است که این دارایی نسبت به سایر بازارها رشد کمتری را ثبت کند. در میان بازارها، بورس کمترین بازدهی را در بازه ماهانه و ۱۱ماهه ثبت کرد.

در ماه‌های نخست سال، دارایی‌هایی مانند نرخ سود بانکی بازدهی بالاتری نسبت به سایر بازارها داشتند، اما با نزدیک شدن به پایان سال، این روند تغییر کرده است. بررسی عملکرد بازارهای دارایی در ۱۱ ماه نخست سال نشان می‌دهد که طلای ۱۸عیار با بازدهی حدود ۱۰۲ درصدی، در صدر جدول قرار دارد. در عین حال، در بهمن‌ماه بیشترین بازدهی مربوط به سکه طلای طرح جدید با ۳۲.۷ درصد بوده است. تحلیلگران معتقدند که عامل اصلی این رشد چشمگیر، افزایش قیمت جهانی طلا و رشد قیمت دلار در بازار داخلی تحت تاثیر افزایش ریسک‌های سیاسی در کشور است. در مقابل، بازار سهام طی بهمن ماه بازدهی ماهانه منفی را تجربه کرده است.

بررسی بازدهی بازارهای دارایی در معاملات امسال حاکی از آن است که در ۱۱ ماه نخست سال خریداران طلا، سکه تمام و نیم سکه بیشترین سود را از آن خود کرده‌اند. کارشناسان این رشد قابل توجه را به رکوردزنی‌های قیمتی طلای جهانی و افزایش قیمت دلار در بازار داخلی نسبت می‌دهند. معمولا در ابتدای هر سال، نرخ سود بانکی بازدهی بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها دارد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در نیمه دوم سال، این روند به نفع مشتقات طلا تغییر کرده است.

همچنین تحلیلگران بر این باورند که راه‌اندازی سامانه بازار ارز تجاری در امسال یکی از دلایل افزایش نرخ دلار آزاد بوده و تاثیر قابل توجهی بر وضعیت عرضه دلار در بازار غیررسمی داشته است. بر اساس این تغییر، صادرکنندگان ارز که پیش‌تر ارز خود را در بازار غیررسمی عرضه می‌کردند، اکنون ملزم به عرضه آن در بازار ارز تجاری شده‌اند. این تغییر منجر به کاهش عرضه دلار در بازار غیررسمی و افزایش نرخ آن شده‌است.

ربع سکه در رتبه پنجم بازدهی ۱۱ ماهه قرار گرفته است. با توجه به بازدهی بیشتر دیگر قطعات سکه طلا، به نظر می‌رسد که حراج‌های سکه توسط بانک مرکزی عاملی بوده که مانع از این شده که ربع سکه هم‌پای باقی قطعات سکه رشد کند. بررسی‌ها حاکی از آن است که بازدهی ۱۱ ماهه شاخص بورس حتی از نرخ سود بانکی کمتر بوده است. به‌طوری که نرخ سود بانکی با ۲۷.۵ درصد در جایگاه ششم و شاخص بورس با ۲۳.۹ درصد در رتبه آخر قرار گرفته است.