رد پای مافیا در آشفتگی بازار برنج
در روزهای اخیر، بازار برنج دچار التهاب شدیدی شده است. به‌گونه‌ای که قیمت برنج در برخی موارد به ۲۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. حال باید دید علت آشفتگی بازار چیست و آیا پای رانت و مافیا در میان است؟
سرانه تی‌وی
پس از افزایش قیمت روغن، لبنیات و سبزیجات این بار دومینوی گرانی به بازار برنج رسیده است. طبق بررسی‌های انجام‌شده در بازه زمانی مهرماه تا بهمن‌ماه سال جاری، قیمت‌ها رشد ۵۰ درصدی پیدا کردند. حال سوال اینجاست که علت اصلی این افزایش قیمت‌ها چیست و چه اقداماتی برای کنترل قیمت‌ها صورت گرفته است؟
شرکت‌های زنجیره‌ای علت اصلی رشد قیمت برنج
حسن تقی‌زاده، رئیس اتحادیه برنج بابل، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره وضعیت قیمت برنج در بازار توضیح داد: در ابتدای مهرماه قیمت برنج در محدوده ۸۰ هزار تومان قرار داشت و با این قیمت از کشاورز خریداری می‌شد. اما حالا این قیمت به ۱۲۰ هزار تومان رسیده که یک رشد ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد. البته این افزایش قیمت‌ها در یک ماه اخیر شتاب بیشتری گرفته است.
او درباره علت افزایش قیمت برنج گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت برنج، وجود شرکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. چراکه این شرکت‌ها برنج را با قیمت پایین از کشاورز خریداری و آن را دپو می‌کنند و سپس با قیمت بالا به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشند.
سود ۱۳ تا ۳۰ درصدی فروشگاه‌های زنجیره‌ای
تقی‌زاده درباره صرفه اقتصادی قیمت‌های روز برای کشاورز و مصرف‌کننده تصریح کرد: در حال حاضر این قیمت برای کشاورز با توجه به هزینه‌هایی نظیر ماشین‌آلات، نهاده‌های کشاورزی، حقوق و دستمزد و... مناسب است و کشاورز سال آینده انگیزه بیشتری برای کشت دارد.
او ادامه داد: این قیمت‌ها برای مصرف‌کننده نهایی بالاست. البته می‌توان با همان قیمت ۱۳۵ هزار تومان برنج را به دست مصرف‌کننده رساند اما این در صورتی امکان‌پذیر است که برنج را تجار و بنکداران به دست مردم برسانند.
رئیس اتحادیه برنج بابل افزود: درحال حاضر شرکت‌ها و فروشگاه‌ها بین ۱۳ تا ۳۰ درصد از فروش این برنج سود می‌کنند که این سود کشاورز منطقی نیست.
نهادهای مربوطه در سکوت
رئیس اتحادیه برنج بابل درباره اقدامات وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای ذی‌ربط برای حل این مشکل گفت نهادهای مربوطه اقدامی برای حل این مشکل انجام نداده‌اند.
این فعال صنفی در پاسخ به این پرسش که آیا در گذشته هم چنین وضعیتی برای بازار برنج پیش آمده توضیح داد: دو سال گذشته هم این اتفاق اقتاد و قیمت برنج از محدوده ۱۲۵ هزار تومان عبور کرد که در آن زمان هم این شرکت‌ها باعث بر هم خوردن تعادل بازار شده بودند.
پای رانت در بازار در میان است؟
تقی‌زاده با اشاره به اینکه برخی از شرکت‌ها با رانت در این زمینه فعالیت می‌کنند گفت: این شرکت‌ها در واردات هم دخیل هستند و به صورت قطره‌چکانی برنج را وارد بازار می‌کنند که همین موضوع بر بازار و قیمت‌ها تاثیر گذاشته است.
او با اشاره به نبود نظارت نهادهای ذی‌ربط اضافه کرد: یکی از علت‌های اصلی این مشکلات ضعف در نظارت است. این نظارت به معنی صرفاً بازرسیِ فروشگاه‌ها و مغازه‌ها نیست، بلکه باید قوانین جدی برای این امر وضع شود.
وضعیت بازار برنج نگران‌کننده است
این فعال صنفی درباره وضعیت بازار پیش‌بینی کرد: در حال حاضر وضعیت بازار نگران‌کننده است و نمی‌توان پیش‌بینی‌ای کرد.
او ادامه داد: قیمت برخی از انواع برنج با هزینه‌های بسته‌بندی، حمل‌ونقل و همچنین با احتساب یک سود معقول به ۱۳۰ هزار تا ۱۳۵ هزار تومان هم می‌رسد. حتی اگر برنج با قیمت ۱۴۰ هزار تومان هم به دست مصرف‌کننده‌ها برسد، منطقی است.
تقی‌زاده در پایان توضیح داد: در مواردی برنج هاشمی یا طارمی مازندران در محدوده قیمتی ۲۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود که این اصلاً معقول و منطقی نیست. باید نظارت و مدیریت بازار به‌درستی انجام شود تا این مشکلات برطرف شود.
بنابراین، با توجه به اینکه پیش از این نیز چنین مشکلی در بازار پیش آمده، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت باید برای جلوگیری از این مساله برنامه‌ریزی می‌کردند و نظارت‌های دقیقی بر بازار انجام می‌شد. وضعیت الان بازار برنج به دلیل ضعف در نظارت و مدیریت ناصحیح پیش آمده و تا زمانی که این مشکلات از ریشه برطرف نشود، بازار برنج باز هم دچار چنین التهاباتی خواهد شد.
