چرا دلار شبها گران میشود؟
گرانی شبانه دلار در بازار ایران عمدتاً به دلیل فعالیت بازار غیررسمی، تأثیرات خارجی و جو روانی رخ میدهد.
برای مقابله با این مسئله، شفافیت در سیاستهای ارزی، تقویت نظارت بر بازارها، و اطلاعرسانی دقیق و بهموقع از سوی مسئولان ضروری است.
در زیر به برخی از دلایل اصلی این موضوع پرداخته میشود:
۱. جو روانی و کنترل محدود بازار
فعالیت بیشتر بازارهای غیررسمی: در ساعات پایانی شب، کنترل نهادهای نظارتی بر بازار کاهش مییابد و فضای روانی بیشتری برای دلالان و سفتهبازان ایجاد میشود تا قیمتها را دستکاری کنند.
شایعات و اخبار فوری: در ساعات شب، گاهی شایعات یا اخبار سیاسی و اقتصادی به سرعت منتشر میشود که میتواند تأثیر آنی بر بازار داشته باشد.
۲. اختلاف زمانی با بازارهای جهانی
تأثیر نرخ جهانی دلار: اختلاف زمانی ایران با بازارهای جهانی، بهویژه بازار فارکس، باعث میشود تغییرات نرخ در آن بازارها در ساعات شبانه به بازار ایران منتقل شود.
نوسانات نرخ نفت و طلا: در ساعات شب، نرخ نفت و طلا به عنوان شاخصهای تأثیرگذار بر دلار تغییر میکنند که بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بر نرخ دلار در ایران اثر میگذارد.
۳. افزایش تقاضا در بازار غیررسمی
معاملات سفتهبازی: در شب، سفتهبازان و معاملهگران عمده برای افزایش سود خود اقدام به خریدهای کلان میکنند که به افزایش نرخ دامن میزند.
عرضه محدود دلار: در بازار شبانه، معمولاً عرضه دلار کاهش مییابد، اما تقاضا به دلایل مختلف مانند پرداختهای فوری یا ترس از افزایش قیمت، بیشتر میشود.
۴. مدیریت نرخ توسط بازیگران بزرگ
نقش دلالان بزرگ: در برخی موارد، بازیگران اصلی بازار غیررسمی (دلالان بزرگ) شبانه نرخ را افزایش میدهند تا در روز بعد بازار را با نرخ بالاتری شروع کنند.
هماهنگی با بانک مرکزی: گاهی این افزایش شبانه میتواند ناشی از تصمیمات سیاستگذار برای تنظیم نرخ ارز در روز بعد باشد.
۵. تحولات سیاسی و اقتصادی
انتشار اخبار سیاسی: تصمیمات داخلی یا خارجی مانند تحریمها، مذاکرات بینالمللی یا تغییرات سیاستی معمولاً در ساعات پایانی روز اعلام میشود که باعث واکنش آنی بازار در شب میشود.
تغییرات اقتصادی ناگهانی: اعلام شاخصهای اقتصادی، مانند تورم یا ذخایر ارزی، نیز میتواند در شب باعث تغییرات قیمتی شود.