بار گرانی خوراکی‌ها روی دوش طبقه فقیر
در آبان ماه امسال، تورم‌‌سازی اقلام خوراکی برای دهک‌های اول و دوم شدیدتر از سایر دهک‌ها بوده است.
سبد مصرف خانوار از اقلام متنوعی تشکیل شده است. یکی از دسته‌بندی‌ها استاندارد و رایج در محاسبه نرخ سبد خانوار، تقسیم‌بندی اقلام این سبد به کالاهای «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» است. این کالاها در هر خانوار، بر اساس سطح هزینه و درآمدی که خانوار دارد، به میزان متفاوتی مصرف می‌شوند و به همین دلیل وزن متفاوتی در محاسبه نرخ سبد خانوار در هر سطح هزینه‌ای دارند.
به این منظور، جمعیت خانوارهای کشور ابتدا به ۱۰ دهک هزینه‌ای تقسیم می‌شود تا برای هر کدام نرخ سبد مصرف به صورت مجزا محاسبه شود. دهک اول در برگیرنده ۱۰ درصد از جمعیت است که کمترین سطح هزینه را دارند؛ در مقابل، دهک دهم ۱۰ درصد پرهزینه خانوارها را نمایندگی می‌کند.
گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد که در آبان ماه ۱۴۰۳، تورم ماهانه ۶ دهک از سوی اقلام غیرخوراکی و تورم ماهانه ۴ دهک عمدتا از سمت اقلام خوراکی افزایش یافته است.
بررسی گزارش منتشرشده از مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه کل کشور در مهر ماه امسال ۲.۶۷ درصد بوده است. ۷۱ درصد از این رقم به دلیل افزایش نرخ غیرخوراکی‌ها و ۲۸ درصد به دلیل بالا رفتن نرخ خوراکی‌ها ایجاد شده است. به عبارت دیگر، از تورم ۲.۶۷ درصدی مهر ماه امسال، ۰.۷۵ واحد درصد از سوی خوراکی‌ها و ۱.۹۲ واحد درصد از سوی غیرخوراکی‌ها بوده است. این در حالی است که در گزارش آبان ماه، سهم اقلام غیرخوراکی از تورم ماهانه کل کشور به ۵۸ درصد کاهش یافته است. بنابراین، به نظر می‌رسد اقلام خوراکی در حال افزایش سهم خود از تورم هستند.
به طور کلی، تورم ماهانه ۵ دهک از سوی اقلام غیرخوراکی و تورم ماهانه ۵ دهک عمدتا از سمت اقلام خوراکی افزایش یافته است.
با این حال، بالاترین سهم اقلام خوراکی از تورم در دهک اول و دوم و پایین‌ترین سطح آن در دهک دهم دیده شده است. برای مثال، از تورم ۳.۷۷ درصدی دهک اول در آبان امسال، ۱.۴۳ واحد درصد مربوط به غیرخوراکی‌ها و ۲.۲۴ واحد درصد مربوط به خوراکی‌ها بوده است.
از طرفی، سهم اقلام خوراکی از تورم ماهانه دهک‌ها در دهک‌های ثروتمند پایین‌تر از دهک‌های فقیر است. در دهک دهم تنها ۲۷ درصد است که نشانگر آسیب‌پذیری بیشتر خانوارهای فقیر نسبت به تغییر نرخ اقلام خوراکی، در مقایسه با خانوارهای ثروتمند است.