پیش بینی داغ از آینده بورس
مجتبی سلطانی، کارشناس بازار سرمایه گفت: یکی از موضوعات داغ اخیر در بازار، بحث تغییرات در ضریب اهرمی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده است. این تغییرات که با هدف تنظیم بازار و کاهش ریسک‌های سیستماتیک اعمال شد، اثر قابل‌توجهی بر رفتار سرمایه‌گذاران داشته است. اثر ضریب اهرمی به شرایط کلی بازار و نحوه اجرای این تغییرات بستگی دارد.
شاخص کل بورس تهران در سومین روز هفته روند متعادل مثبتی داشت. بازار سرمایه پس از رشد مطلوبی که در هفته‌های نخست اردیبهشت‌ماه به ثبت رسانده بود جوانه‌های امیدواری را در دل سرمایه‌گذاران پروراند. با این وجود بورس در هفته جاری روند متفاوتی داشت.
پس از انتشار خبر کاهش ضریب اعتبار صندوق‌های اهرمی، این صندوق‌ها با چالش جدیدی روبه‌رو شدند و از روز شنبه روند نزولی به ثبت رساندند. با وجود سبزپوشی نسبی تابلوی معاملاتی، جریان معاملاتی در بازار سرمایه کم‌جان و کم‌رمق پیگیری می‌شود. به نظر می‌رسد تا زمانی که اخبار قطعی از به نتیجه رسیدن مذاکرات بین‌المللی به گوش نرسد، نمی‌توان انتظار رشد پایدار از بازار داشت.
فضای شکننده معاملات بازار
مجتبی سلطانی، کارشناس بازار سرمایه، در خصوص وضعیت بازار عنوان کرد: بورس در روزهای اخیر تحت تاثیر دو عامل کلیدی، اخبار مرتبط با مذاکرات احیای برجام و تغییرات در ضریب اهرمی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، وارد فاز جدیدی شده است. اگرچه شاخص‌های اصلی بازار در هفته‌های گذشته سبزپوش بوده، اما این رشد با شادابی و هیجان خرید که نشانه‌ای از اعتماد پایدار به بازار بوده، همراه نیست. بازار در‌حال‌حاضر در شرایطی به سر می‌برد که از آن می‌توان به‌عنوان «روند معاملات انتظارگونه» یاد کرد. برخلاف دوره‌های رونق که با حجم بالای خرید و اعتماد سرمایه‌گذاران همراه بود، در مقطع کنونی بازار در حالتی از تعلیق قرار دارد. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران به جای تصمیم‌گیری قاطع برای خرید یا نگهداری بلندمدت، در حال رصد تحولات و آماده‌سازی برای واکنش به اخبار جدید هستند.
در این میان، سهام شرکت‌های کوچک‌تر که کمتر تحت‌تاثیر عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها قرار دارند، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند. این شرکت‌ها که به دلیل جا ماندن از رشدهای قبلی و حضور پررنگ‌تر سرمایه‌های خرد در آنها، ظرفیت بیشتری برای جذب سرمایه دارند، فضایی مناسب‌تر برای تحرکات قیمتی ایجاد کردند. با‌این‌حال، کلیت بازار همچنان تحت‌الشعاع فضای انتظارگونه‌ای است که مانع از شکل‌گیری یک روند صعودی پایدار شده است.
سلطانی در ادامه نسبت به تغییرات ضرایب صندوق‌های اهرمی گفت: یکی از موضوعات داغ اخیر در بازار، بحث تغییرات در ضریب اهرمی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده است. این تغییرات که با هدف تنظیم بازار و کاهش ریسک‌های سیستماتیک اعمال شد، اثر قابل‌توجهی بر رفتار سرمایه‌گذاران داشته است. اثر ضریب اهرمی به شرایط کلی بازار و نحوه اجرای این تغییرات بستگی دارد. باید اظهار کرد اجرای نه‌چندان مطلوب، زمان‌بندی نامناسب ابلاغ این سیاست، بیش از ماهیت خود تغییر، بازار را در شرایط سردرگمی نسبی قرار داده است. نشانه‌هایی که این تغییر به بازار ارسال کرد، همراه با تفسیرهای منفی سرمایه‌گذاران، فضایی از بی‌اعتمادی را تشدید کرده و مانع از شکل‌گیری روند مثبت پایدار شده است.
صنایع مختلف در بازار سرمایه نیز به‌شدت به چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی کشور گره خورده‌اند. در صورت حصول توافق در مذاکرات، ظرفیت‌های خالی صنایع می‌تواند به‌سرعت جبران شود. رفع موانع صادراتی و دسترسی به منابع مالی بین‌المللی می‌تواند به بهبود وضعیت تولید و کاهش ناترازی برق در کشور کمک کند. این امر به‌ویژه برای صنایعی مانند پتروشیمی، فولاد و خودرو که به‌شدت به تجارت بین‌المللی وابسته هستند، فرصت‌های جدیدی ایجاد خواهد کرد. با‌این‌حال، در صورت تشدید تحریم‌ها، اوضاع صنایع چندان مطلوب نخواهد بود. بسیاری از صنایع که در‌حال‌حاضر با سودهای اسمی و حسابداری به فعالیت خود ادامه می‌دهند، در برابر فشارهای تحریمی جدید شکننده خواهند بود.
برخی از این صنایع در صورت افزایش فشارها ممکن است به مرحله زیان‌دهی نزدیک شوند. این وضعیت، بازار را در دوگانگی قرار داده است. از یک سو، ظرفیت خالی و عقب‌ماندگی صنایع ظرفیت رشد بزرگ را در صورت بهبود شرایط فراهم می‌کند؛ از سوی دیگر، شکنندگی کنونی می‌تواند با تشدید فشارها به زیان‌های سنگین منجر شود.
سلطانی در پایان افزود: با نگاهی به روزهای آینده، به نظر می‌رسد بازار وارد فازی از بی‌تصمیمی شده است. حس خرید قوی که در دوره‌های صعودی گذشته دیده می‌شد، اکنون جای خود را به تردید و انتظار داده است. به نظر می‌رسد برای خروج از این وضعیت و شکل‌گیری یک روند صعودی پایدار، بازار به هوای تازه نیاز دارد. این هوای تازه تنها از طریق اخبار مثبت و قاطع در مذاکرات برجام می‌تواند تامین شود.
حسین مرید‌سادات، کارشناس بازار سرمایه، اتمسفر بورس را این‌گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بازار در‌حال‌حاضر در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد. اخبار مربوط به مذاکرات، بیش از هر موضوع دیگری، بازار را در حالت انتظار نگه داشته است. در این راستا اظهارات اخیر مقامات در خصوص آمادگی ایران برای ازسرگیری مذاکرات در عمان، نشانه‌هایی از بهبود فضای روانی ایجاد کرده است. با این وجود سرمایه‌گذاران در روزهای اخیر با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند.
این کارشناس بازار ادامه داد: کاهش ضریب اعتباری کارگزاری‌ها به اعتقاد برخی، تصمیمی سلیقه‌ای و نابهنگام بود. این اقدام در کنار فشار فروش سنگین و صف‌های فروش در برخی نمادها، تاثیر منفی بر بازار به جای گذاشت. از منظر تکنیکال، محدوده سه‌میلیون‌واحدی به عنوان کف معتبر بازار شناخته می‌شود. تا زمانی که ارزش معاملات روزانه در محدوده فعلی باقی بماند و خروج پول سنگین از بازار مشاهده نشود، ریسک جدی برای بازار وجود ندارد. بازار در‌حال‌حاضر متعادل معامله می‌شود و هر صعود نیازمند دوره‌ای برای اصلاح و تثبیت است. بنابراین، نگرانی عمده‌ای برای سهامداران در این مقطع وجود ندارد. نکته قابل‌توجه در روزهای اخیر، حرکت نقدینگی از صنایع بزرگ به سمت صنایع کوچک‌تر است. گروه‌های خودرویی و سیمانی اقبال بهتری در بازار داشتند، در‌حالی‌که صندوق‌های سهامی و ETFها با عرضه‌های سنگین‌تری مواجه شدند.
مرید‌سادات در پایان پیش‌بینی کرد: با توجه به شرایط کنونی و انتظار برای اخبار قطعی در خصوص مذاکرات، پیش‌بینی می‌شود بازار در روزهای آینده روندی متعادل رو به بالا داشته باشد. تا زمانی که اخبار منفی مانند لغو مذاکرات منتشر نشود، احتمال افت شدید بازار چندان مطرح نخواهد بود.
