ورود میلیون ها دلار به ایران پس از توافق با آمریکا

در حالی که مذاکرات ایران و امریکا در عمان آغاز شده، شکافی عمیق بین اولویت‌های اقتصادی دو طرف نمایان است: آنچه برای ایران حیاتی است، برای امریکا بی‌اهمیت به نظر می‌رسد، و آنچه امریکا می‌خواهد، نه برای خودش و نه برای ایران ارزشمند است.

اما اگر ایران بتواند روی میز مذاکره پیشنهادی طلایی بگذارد که منافع اقتصادی کلان برای امریکا به ارمغان آورد، نه تنها شانس توافق افزایش می‌یابد، بلکه دست ایران برای چانه‌زنی قدرتمندانه باز می‌شود. آیا گشایش درهای ایران به روی غول‌های اقتصادی امریکا می‌تواند کلید این معادله باشد؟

در رابطه با اولویت‌‌‌های طرفین می‌‌‌توان به‌وضوح دریافت که آنچه از لحاظ اقتصادی برای ایران بسیار مهم و حتی حیاتی است، برای طرف امریکایی عملا در شرایط فعلی اهمیتی ندارد. از دیگر سو، اولویت امریکا از لحاظ اقتصادی نه برای خود امریکا اهمیتی دارد و نه برای ایران. به سخن دیگر، اگر بر فرض توافقی در مذاکرات حاصل شود، طرف ایرانی منافع اقتصادی زیادی به‌دست خواهد آورد، بدون اینکه هیچ منفعت اقتصادی برای طرف امریکایی قابل تصور باشد.

اولویت‌‌‌ها در مذاکره ایران و امریکا

با توجه به رویکرد و ذائقه سیاسی دونالد ترامپ که در هر کنش سیاسی خود در روابط بین‌المللی بر منافع اقتصادی ایالات‌متحده امریکا تاکید می‌کند، چنین توافقی طبیعتا به خودی خود هیچ جذابیتی از جهت اقتصادی نخواهد داشت. اما اگر طرف ایرانی پیشنهادی روی میز بگذارد که بالقوه در برگیرنده منافع اقتصادی چشم‌گیری برای طرف امریکایی باشد، می‌‌‌تواند جذابیت حصول توافق را برای رئیس‌جمهور امریکا بسیار بیشتر کند و شانس رسیدن به توافق را افزایش دهد.

در آن صورت می‌‌‌توان گفت که طرف ایرانی با دست پر پشت میز مذاکره رفته و با تکیه بر آن می‌‌‌تواند چانه‌‌‌زنی خوبی را به نفع خود پیش ببرد. حال سخن اینجاست که طرف ایرانی چه پیشنهادی را می‌‌‌تواند مطرح سازد که از جهت اقتصادی برای طرف امریکایی جذاب باشد؟ تجربه برجام ‌‌‌نشان داد که بنگاه‌‌‌های امریکایی، از جمله بزرگ‌ترین‌‌‌هایشان مانند بوئینگ، تمایل زیادی برای ورود به بازار ایران دارند و اگر شرایط سیاسی مساعد باشد، تردیدی در سرمایه‌گذاری در ایران نخواهند کرد.

فراموش نکنیم که یکی از بهانه‌‌‌های ترامپ برای خروج از برجام این استدلال بود که منافع برجام فقط نصیب طرف‌‌‌های ایرانی و غیرامریکایی می‌شود، چون با یک تصمیم سیاسی، پس از توافق برجام، بنگاه‌‌‌های امریکایی از ورود به بازار ایران منع شدند. جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران با توجه به وجود منابع طبیعی گسترده و متنوع، به‌‌‌علاوه نیروی انسانی جوان و تحصیل‌‌‌کرده در کنار بازار مصرفی جمعیت حدود ۹۰میلیون نفری به قدری زیاد است که نیازی به دادن امتیازی خاص به طرف‌‌‌های خارجی نیست.

گشایش درها بر روی سرمایه‌گذاران امریکایی

اگر طرف ایرانی در مذاکرات روی گشایش درها به روی سرمایه‌گذاران امریکایی تاکید کند، شکی نیست که جذابیت نیل به توافق را برای طرف امریکایی بیشتر خواهد کرد و دست طرف ایرانی را برای امتیاز گرفتن در سایر موارد بازتر خواهد کرد. مضافا اینکه صرف جذب سرمایه‌گذاری بنگاه‌‌‌های امریکایی در ایران نه‌تنها فرآیند برداشته شدن تحریم‌‌‌ها را تسریع خواهد کرد، بلکه به خودی خود گام مهمی در تامین نیازهای مالی و‌‌‌ تکنولوژیک مبرم کشورمان در شرایط کنونی خواهد بود.