زنگ خطری برای ایران
هزینه تحریم‌های فعلی بر تجارت از نگاه بازرگانان بیش از آنچه مطرح می‌شود؛ است. داود رنگی عضو هیات نمایندگان ایران، یکی از اثرات غیر مستقیم این تحریم‌ها را محدود شدن روابط تجاری ایران با چند کشور مطرح کرد.
داود رنگی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، در گفت‌وگویی با «اکوایران» به بررسی چالش‌های موجود در تجارت کشور و راهکارهای عملی برای کاهش ریسک و زیان‌های ناشی از تحریم‌ها پرداخت. او تأکید کرد که تجارت کشور نیازمند سیاست‌های جامع و اقدامات اساسی در سطح بین‌المللی است و گفت: رفع تحریم‌ها، پیوستن به معاهدات بین‌المللی مانند FATF و توسعه ارتباطات تجاری با کشورهای متعدد، کلید مصون‌سازی تجارت ایران در بخش‌های واردات و صادرات است.
رنگی، تجارت را به عملکرد نورون‌های مغزی تشبیه کرد و گفت: در بدن انسان، افرادی با آی‌کیوی بالا به دلیل ارتباطات گسترده نورون‌های مغزی، توانایی پردازش سریع و واکنش مناسب دارند. در تجارت نیز، کشورهایی که تعاملات بین‌المللی متنوع و گسترده‌تری دارند، توانایی بیشتری برای واکنش به تغییرات جهانی خواهند داشت. اما متأسفانه، ارتباطات تجاری ایران محدود به ۸ تا ۱۰ کشور است که این محدودیت ما را در برابر فشارها و سیاست‌های اقتصادی آن‌ها آسیب‌پذیر کرده است.
او به تجربه‌های تلخ گذشته اشاره کرد و گفت: به‌عنوان نمونه، در سال گذشته، روسیه تعرفه‌های سنگینی بر واردات محصولات کشاورزی ایران اعمال کرد. این اقدام باعث شد که بسیاری از صادرکنندگان ایرانی دچار زیان‌های سنگین شوند، زیرا بازار دیگری برای این محصولات وجود نداشت.
هزینه‌های تحریم بر تجارت
رنگی با اشاره به آثار مخرب تحریم‌ها بر تجارت کشور گفت: «تحریم‌ها نه‌تنها دسترسی ما به منابع ارزی را محدود کرده، بلکه هزینه‌های تجارت را به‌شدت افزایش داده است. برای نمونه، ایران سالانه ۲۰ میلیون تن کالای اساسی مانند ذرت، سویا و دانه‌های روغنی وارد می‌کند. اما به دلیل ریسک‌های مرتبط با تجارت با ایران، فروشندگان خارجی این کالاها را ۲۰ تا ۳۰ دلار گران‌تر به ما می‌فروشند. این افزایش هزینه، زیانی معادل ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار در سال به کشور تحمیل می‌کند.»
او همچنین به مشکل انتظار کشتی‌ها در بنادر ایران اشاره کرد و گفت: در هر زمان، ۲۰ تا ۳۰ کشتی حامل کالاهای اساسی در بنادر جنوبی کشور منتظر تخلیه هستند. هزینه دموراژ هر کشتی بین ۲۵ تا ۳۵ هزار دلار است که در مجموع سالانه حدود ۶۰۰ میلیون دلار هزینه اضافی برای کشور ایجاد می‌کند.
۲۰۰میلیارد دلار پول‌های بلوکه‌شده
رنگی با اشاره به پول‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور، این موضوع را از موانع اصلی توسعه اقتصادی کشور دانست و گفت: برآوردها نشان می‌دهد که ایران حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار منابع ارزی بلوکه‌شده در کشورهای مختلف از جمله ترکیه، عراق و اروپا دارد. این منابع می‌توانستند در پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساختی کشور به کار گرفته شوند، اما به دلیل تحریم‌ها و مشکلات بانکی، قابل دسترسی نیستند.
او افزود: برای حل مشکلات زیرساختی و توسعه اقتصادی کشور، به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم. اما نبود دسترسی به منابع ارزی بلوکه‌شده و تحریم‌های مالی، ما را از این سرمایه‌گذاری حیاتی محروم کرده است.
رنگی بر اهمیت رفع تحریم‌ها و پیوستن به معاهدات بین‌المللی تأکید کرد و گفت: پیوستن به FATF و شفاف‌سازی در نظام مالی کشور، امکان برقراری ارتباط با بانک‌های بین‌المللی را فراهم می‌کند و مشکلاتی مانند نقل‌وانتقالات بانکی و هزینه‌های اضافی ناشی از تحریم‌ها را کاهش می‌دهد.
او به مشکلات فعلی در نقل‌وانتقال منابع اشاره کرد و گفت: برای مثال، درآمد حاصل از صادرات گاز به ترکیه یا صادرات به عراق، به‌سختی به کشور منتقل می‌شود. در عراق، حتی امکان استفاده آزادانه از این منابع وجود ندارد و باید صرف واردات کالاهای اساسی شود.
رنگی همچنین گفت: ریسک بالای تجارت با ایران، نه‌تنها هزینه‌های بیمه و حمل‌ونقل را افزایش داده، بلکه باعث شده فروشندگان خارجی کالاهای خود را با قیمت بالاتری به ایران عرضه کنند. این مسئله تجارت ما را به شدت غیررقابتی کرده و هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل کرده است.
او در پایان گفت: تنها راه مصون‌سازی تجارت ایران، رفع تحریم‌ها، پیوستن به معاهدات بین‌المللی و گسترش روابط تجاری با کشورهای مختلف است. ما باید بازارهای صادراتی خود را متنوع کنیم و از تمرکز بیش‌ازحد بر چند کشور خاص اجتناب کنیم. همچنین، توسعه روابط اقتصادی با قدرت‌های اقتصادی جهان، نه‌تنها برای رشد اقتصادی کشور ضروری است، بلکه امنیت تجارت ما را در برابر تحریم‌ها و فشارهای سیاسی افزایش می‌دهد.
او تأکید کرد که بدون حل مشکلات تحریم و دسترسی به منابع ارزی بلوکه‌شده، اقتصاد ایران در دور باطلی گرفتار خواهد شد و امکان رقابت با اقتصادهای جهانی را از دست خواهد داد.
