کدخوانی «ریسک اعتباری»

استاندارد‌اند پورز، فیچ، مودیز و دی‌بی‌آر‌اس (DBRS) از معروف‌ترین مؤسسات بین‌المللی هستند که سالانه به ارزیابی‌ رتبه‌ اعتباری بازارهای مالی جهان می‌پردازند. شرکت رتبه‌بندی چنگ‌شین چین، موسسه رتبه‌بندی اعتباری جهانی داگون و آژانس رتبه‌بندی اعتباری ژاپن (JCR) را نیز می‌توان به این فهرست اضافه کرد که البته گزارش موسسات گروه اول از اهمیت بالاتری برخوردار است.

دی‌بی‌آر‌اسDBRS:

موسسه بین‌المللی DBRS (Dominion Bond Rating Service) یک سازمان بین‌المللی است که در حوزه ارزیابی نمره اعتباری فعالیت می‌کند. DBRS برای شرکت‌ها، بانک‌ها، دولت‌ها ، اوراق بهادار و سایر نهادهای مالی، نمره اعتباری تعیین می‌کند. از این نمره‌ها، به‌عنوان یک ارزشیابی مستقل و منبع اطلاعات معتبر، در بازارهای مالی استفاده می‌شود. این نمره‌ها براساس تحلیل و ارزیابی عوامل مختلف از جمله ساختار مالی، توانایی بازپرداخت بدهی، ریسک سیاسی و اقتصادی، تعیین می‌شوند.

مودیز Moody's:

مودیز یکی از معتبرترین سازمان‌های اعتبارسنجی جهان است. این سازمان در سال ۱۹۰۹ تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در نیویورک قرار دارد. مودیز براساس معیارهای مختلف اعتباری، شرکت‌ها و دولت‌ها را رتبه‌بندی می‌کند. این سازمان به‌عنوان یکی از سه سازمان ملی آماری در ایالات متحده شناخته می‌شود. مودیز در رتبه‌بندی اوراق بهادار و بانک‌ها نیز نقش مهمی دارد. مودیز از سال ۱۹۰۹ با تحلیل کمی و کیفی عوامل اثرگذار بر اقتصاد، به ارزیابی رتبه اعتباری گروه‌های هدف پرداخته و برای این ارزیابی از فاکتورهای وضعیت رقابتی و پیشینه مدیریت، سودآوری، نقدینگی و مواردی از این دست بهره می‌برد.

استاندارد‌ اند پورز Standard and Poor's:

استاندارد‌اند پورز نیز یکی از معتبرترین سازمان‌های اعتبارسنجی جهان است که در سال ۱۸۶۰ تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در نیویورک قرار دارد. استاندارد‌اند پورز در رتبه‌بندی اوراق بهادار و بانک‌ها نیز فعالیت می‌کند. تحلیلگران استاندارد‌اند پورز با استفاده از اطلاعات کمی و کیفی، ریسک‌های موثر بر کسب‌وکار ، ریسک‌های مالی و عوامل موثر بر سودآوری و کفایت سرمایه را بررسی و رتبه اعتباری شرکت یا کشورها را تعیین می‌کنند.

فیچ ریتینگز Fitch Ratings:

فیچ ریتینگز یکی دیگر از معتبرترین سازمان‌های اعتبارسنجی جهان است که در سال ۱۹۱۳ تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در لندن و نیویورک قرار دارد. فیچ با تمرکز بر فاکتورهای وضعیت بازار، کیفیت مدیریت و روش‌های حسابداری، جریانهای نقدی، سود، ساختار سرمایه و انعطاف‌پذیری مالی، ضمن ارائه تحلیل‌های مستقل و آینده‌نگر رتبه ریسک اعتباری گروه‌های هدف را محاسبه و اعلام می‌کند.

زبان اعداد و حروف

رتبه‌ این نهادها به‌صورت الفبایی (مانند AAA، AA، A، BBB و…) یا عددی (مانند ۱، ۲، ۳ و…) مشخص می‌شوند که نشان‌دهنده سطح ریسک و قابلیت بازپرداخت بدهی است. نمره AAA بهترین و بالاترین نمره اعتباری را نشان می‌دهد و نمره‌های پایین‌تر، سطح ریسک بیشتری را نمایان می‌کنند. این سه آژانس یک ارزیابی یک‌کلمه‌ای از چشم‌انداز اقتصادی کنونی هر کشوری هم ارائه می‌دهند که شامل مثبت، منفی یا پایدار می‌شود.

استاندارد‌اند پورز، مودیز و فیچ از یک مقیاس استاندارد برای اختصاص رتبه‌های اعتباری به کشورها استفاده می‌کنند. این مقیاس از AAA تا D متغیر است. رتبه AAA بالاترین امتیاز و رتبه D پایین‌ترین امتیازها را به خود اختصاص می‌دهند. رتبه AAA بالاترین رتبه اعتباری است و نشان می‌دهد کشور موردمحاسبه توانایی بازپرداخت به‌موقع بدهی‌های خود دارد و می‌توان امنیت سرمایه‌گذاری را در آن تضمین کرد.

رتبه AA نشان می‌دهد یک کشور، توانایی مطلوبی در بازپرداخت بدهی‌های خود دارد، اما باز هم ممکن است نسبت به کشورهای دارای درجه AAA آسیب‌پذیرتر باشد، زیرا با تغییرات اقتصادی و مالی روبه‌رو می‌شود. رتبه A نیز کمی از رتبه AA پایین‌تر قرار می‌گیرد.

در طبقه بعدی رتبه‌بندی ریسک اعتباری کشورها، به درجه BBB می‌رسیم که نشان‌دهنده توانایی متوسط کشور برای بازپرداخت به‌موقع بدهی‌ها است و اینکه کشور موردمحاسبه در برابر تغییرات مالی و اقتصادی آسیب‌پذیری بیشتری دارد. رتبه BB نشان می‌دهد کشور توانایی ضعیفی در بازپرداخت بدهی‌ها دارد و رتبه‌های کلاس C نیز تاکید می‌کنند کشورهایی با این رتبه، آسیب‌پذیر هستند و ممکن است بدهی‌های خود را با ریسک پیش‌فرض روبه‌رو کنند.

ریسک پیش‌فرض ریسکی است که از پیش، فرض می‌شود وام‌گیرندگان در تاریخ معین و با مبلغ تعیین‌شده، قادر به بازپرداخت اقساط وام و تسهیلات خود نیستند. در نهایت، رتبه D آخرین رده رتبه‌بندی ریسک اعتباری کشورها محسوب می‌شود و کشورهایی که در این رتبه قرار می‌گیرند پیش از این بدهی‌های خود را نکول کرده‌اند و نمی‌توان به اقتصاد آنها در کوتاه‌مدت امید زیادی داشت.

شاخص‌های ارزیابی اعتبار

موسسه‌های رتبه‌بندی اعتباری از شاخص‌های مختلفی برای ارزیابی اعتبار سرمایه‌گذاری کشورها استفاده می‌کنند که رشد اقتصادی، نرخ تورم، نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی، ثبات سیاسی و بدهی خارجی از مهم‌ترین این شاخص‌ها هستند. البته شاخص‌های دیگری همچون توانایی کشور در تولید درآمد، کیفیت نهادهای اقتصادی و دسترسی به بازارهای مالی بین‌المللی نیز در این رتبه‌بندی موردبررسی قرار می‌گیرند. موسسات اعتباری پس از جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، رتبه ریسک اعتباری شرکت یا کشور موردنظر را ارزیابی و با ارائه گزارشی ضمن اعلام رتبه ‌اعتباری، عوامل موثر در رتبه‌بندی و سایر اطلاعات موردنیاز را اعلام می‌کنند.

آخرین گزارش‌های موسسات بین‌المللی یاد شده به همراه جداول رتبه‌بندی کشورهای جهان در ماهنامه سرانه منتشر شده است.