شگفتی ورزش جهان: مرزهای ورزش حرفه‌ای و معلولان در هم شکست!
المپیک ناشنوایان توکیو از هوش مصنوعی برای استعدادیابی در ورزش معلولین و تحولات جهانی ورزش قهرمانی ایران بهره می برد.
بیست و پنجمین دوره بازی‌های المپیک ناشنوایان از ۲۴ آبان ماه با حضور کاروان ورزش ایران و ۸۱ کشور جهان به میزبانی توکیو آغاز شده و تا ۶ آذر ادامه خواهد داشت. این رویداد ورزشی علاوه بر ابعاد فنی، از جنبه‌های دیگری نیز حائز اهمیت است.
تحولات جهانی ورزش ناشنوایان؛ از هوش مصنوعی تا تغییر پارادایم استعدادیابی
پوریا سهرابی، کارشناس ورزش، در تحلیلی به بررسی وضعیت ورزش ناشنوایان و عملکرد تیم ایران در این رقابت‌ها پرداخته است. وی با اشاره به پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی در حوزه ورزش قهرمانی، بر لزوم انطباق با این تحولات تاکید کرده است.
انقلاب علمی و فناوری؛ هوش مصنوعی در خدمت بهینه‌سازی تکنیک
استفاده از هوش مصنوعی (AI) و سیستم‌های داده‌کاوی برای بهینه‌سازی تکنیک‌ها، پیشگیری از آسیب و طراحی تمرین‌های شخصی‌سازی شده، از دستاوردهای مهم در ورزش مدرن محسوب می‌شود. به عنوان مثال، استفاده از سیستم GOJIRA در جودوی ژاپن برای تحلیل هزاران مسابقه و ارائه دقیق نقاط قوت و ضعف حریفان، نمونه‌ای از این فناوری‌هاست. همچنین، به کارگیری AI در تحلیل حرکات ورزشی در رشته‌هایی چون ژیمناستیک، دو و میدانی و فوتبال، به ارتقای عملکرد ورزشکاران کمک شایانی می‌کند.
افزایش رقابت‌پذیری؛ ثبات در اوج و آمادگی روانی
دستیابی به عملکرد برتر نیازمند ثبات در بالاترین سطح آمادگی و برخورداری از آمادگی روانی در کنار آمادگی جسمانی است. رقابت‌های المپیک ناشنوایان شاهد مبارزات نفس‌گیر و غافلگیرکننده‌ای در اوزان مختلف جودو بوده است. همچنین، شکسته شدن متعدد رکوردها و کاهش فاصله میان رکوردهای قهرمانان شنوا و ناشنوا در توکیو، نشان‌دهنده افزایش سطح رقابت‌پذیری است.
تغییر پارادایم استعدادیابی؛ کمرنگ شدن مرز بین ورزش حرفه‌ای و معلولین
مرز میان ورزش حرفه‌ای و ورزش معلولین در حال کمرنگ شدن است. کشورها با شناسایی و سرمایه‌گذاری بر روی استعدادهای ناب، شاهد جهش‌های چشمگیری در این حوزه بوده‌اند. نمونه بارز این تحول، شیمیزو سوراتو، دونده ۱۶ ساله ژاپنی با رکورد ۱۰ ثانیه در دو ۱۰۰ متر است. این در حالی است که دونده شایسته کشورمان، طارق ابیات، با رکورد فوق‌العاده ۱۱ ثانیه در دور مقدماتی به مقام سوم دست یافت و انتظار می‌رود قهرمانان ناشنوا در فینال برای ثبت رکوردهایی زیر ۱۰ ثانیه تلاش کنند. در رشته جودو نیز، ورزشکارانی از الجزایر و قرقیزستان با آمادگی بالای بدنی، موجب شگفتی و شکست ورزشکاران کشورهای صاحب‌نام از جمله ژاپن شدند.
راهبردهای پیشنهادی برای همگامی با تحولات جهانی
برای همگامی با تحولات جهانی ورزش ناشنوایان و تبدیل پتانسیل موجود به مدال‌های طلا، اقدامات راهبردی زیر پیشنهاد می‌شود:
ایجاد مراکز تلفیق علم و ورزش
راه‌اندازی «مراکز پشتیبانی علمی ورزشی» با همکاری دانشگاه‌ها و شرکت‌های فناوری، با هدف ارائه خدمات تحلیل داده، بیومکانیک و روانشناسی ورزشی به ورزشکاران ملی ناشنوا، امری ضروری است.
بازنگری در سیستم استعدادیابی
سیستم استعدادیابی در ورزش ناشنوایان ایران باید با تمرکز بر شناسایی ورزشکاران در سنین پایین‌تر و با بهره‌گیری از معیارهای نوین (همچون پتانسیل ژنتیکی و ظرفیت یادگیری عصبی-عضلانی) بازنگری شود.
توسعه رقابت‌های ملی و بین‌المللی
اعزام مستمر ورزشکاران به اردوهای تخصصی در کشورهای پیشرو و شرکت در رقابت‌های معتبر بین‌المللی برای کسب تجربه و انسجام تیمی، باید در دستور کار قرار گیرد. همچنین، فراهم کردن بستر حضور نخبگان ورزشی ناشنوایان در لیگ‌ها و رویدادهای ورزشی شنواها در تمامی رشته‌ها، امری مهم تلقی می‌شود.
چشم‌انداز آینده؛ از ارتقای کیفی تا فتح سکوهای قهرمانی
عملکرد ورزشکاران ناشنوای ایران در هفته نخست المپیک ۲۰۲۵، حتی بدون کسب مدال طلا، نشان‌دهنده حرکت در مسیر صحیح و ارتقای قابل تحسین سطح کیفی است. این تیم ثابت کرده که از پتانسیل و اراده لازم برای رقابت در سطوح جهانی برخوردار است. چالش پیش رو، عبور از مرز "خوب" به "عالی" و پیمودن آخرین گام‌ها برای فتح سکوهای قهرمانی است. این مهم تنها با اتکا به برنامه‌ریزی سیستماتیک، پذیرش نوآوری و سرمایه‌گذاری بر روی علم روز محقق خواهد شد. آینده ورزش ایران در گرو سرمایه‌گذاری بر روی استعدادهای ناب و بهره‌گیری از علوم روز است.
