مصر؛ پل آشتی یا مهره پازل اتمی ایران؟ اولویت بازدارندگی تهران زیر ذره‌بین
مصر میانجیگری برای تنش‌زدایی در پرونده هسته‌ای ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و غرب آسیا را آغاز کرد.
مصر به عنوان میانجی میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد عمل شده است.
تلاش قاهره برای کاهش تنش در پرونده هسته‌ای ایران
روزنامه الاخبار لبنان گزارش داد که همزمان با تشدید تحولات منطقه‌ای و پرونده هسته‌ای ایران، مصر به منظور کاهش تنش و ایجاد آرامش در غرب آسیا، نقش میانجی را میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر عهده گرفته است. وزارت خارجه مصر اعلام کرد که وزیر خارجه این کشور در تماس‌های تلفنی با همتای ایرانی خود و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره آخرین تحولات پرونده هسته‌ای گفت‌وگو کرده است.
گفت‌وگوهای هسته‌ای مصر با ایران و آژانس
بر اساس بیانیه وزارت خارجه مصر، این تماس‌ها در چارچوب پیگیری مستمر پرونده هسته‌ای ایران و تلاش برای حفظ امنیت و ثبات منطقه انجام شده است. در این گفتگوها، بر اهمیت ادامه مذاکرات و تقویت همکاری میان طرفین تأکید شد و خواستار افزایش تماس‌ها میان طرف‌های مرتبط در آینده نزدیک گردید. این اقدامات در راستای دستور مستقیم رئیس‌جمهور مصر برای کاهش تنش در منطقه صورت پذیرفته است.
مروری بر توافق قاهره و توقف همکاری‌ها
ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ توافق کرده بودند تا همکاری‌های خود را که پس از جنگ ۱۲ روزه متوقف شده بود، از سر بگیرند. این توافق که به "توافق قاهره" مشهور بود، انتظار می‌رفت مانع از بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شود. اما در پایان سپتامبر همان سال، تحریم‌ها مجدداً اعمال شد و عملاً همکاری ایران با آژانس و توافق قاهره دچار رکود گردید. در واکنش، ایران اعلام داشت که از نظر حقوقی، به اجرای محدودیت‌های نظارتی ویژه آژانس دیگر متعهد نیست و این محدودیت‌ها را از سطح "نظارت استثنایی" به "نظارت عادی" کاهش داد.
توازن ناپایدار در پرونده هسته‌ای
از منظر ایران، تحولات جنگ تابستان گذشته و آسیب‌پذیری‌های دفاعی کشور، اولویت مطلق را بر بازسازی توان بازدارندگی نظامی قرار داده است. این امر باعث شده است که در کوتاه‌مدت، ایران انعطاف کمتری برای امتیازدهی در پرونده هسته‌ای داشته باشد. در مقابل، کشورهای غربی تلاش دارند با فشار رسانه‌ای و فنی، روایت خود از وضعیت پرونده هسته‌ای را حفظ کرده و ابزارهای فشار خود علیه تهران را فعال نگه دارند. با وجود آسیب‌هایی که به برخی تأسیسات هسته‌ای ایران وارد شد، برنامه هسته‌ای ایران همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی کشورهای غربی است.
نقش منطقه‌ای مصر در میانجیگری
در این راستا، مصر تلاش می‌کند نقش خود را در میانجیگری میان ایران و غرب تثبیت کند و از انحصار این نقش توسط دیگر میانجی‌ها جلوگیری نماید. تحلیل کارشناسان حاکی از آن است که روند محتمل در ماه‌های آینده، ادامه همکاری محدود و مذاکرات فنی دوره‌ای خواهد بود که با مدیریت سطحی از تنش، بدون رسیدن به توافق جامع ادامه خواهد یافت. برخی میانجی‌ها، از جمله مصر، قصد دارند سازوکاری نرم و غیرالزام‌آور برای افزایش اعتماد منطقه‌ای ایجاد کنند.
فضای "توازن ناپایدار اما قابل مدیریت"
به نظر می‌رسد پرونده هسته‌ای ایران وارد مرحله‌ای شده است که کارشناسان آن را "توازن ناپایدار اما قابل مدیریت" می‌نامند. این وضعیت، نه به انفجار ناگهانی می‌انجامد و نه به توافق جامع، بلکه بحران تا زمان شکل‌گیری چارچوب امنیتی پایدارتر در خاورمیانه، در سطح کنترل‌شده و مدیریت‌شده باقی خواهد ماند.
