بازی برد-برد بانک در بازار مُرده مسکن/ ۳۲۰ میلیون تومان بدهید تا وام بگیرید، ۲.۵ میلیارد تومان سود بدهید تا تسویه کنید!

مکانیزم دریافت این وام، خود یک معامله جداگانه است. زوجین تهرانی برای دریافت این وام، مجبور به خرید ۲۵۶۰ برگه اوراق تسهیلات مسکن (تسه) هستند. با قیمت فعلی هر برگ که به مرز ۱۲۵ هزار تومان رسیده (و نسبت به اردیبهشت ماه ۱۵ درصد گران‌تر شده)، هزینه اولیه و بلیت ورود به این بازی، مبلغ سرسام‌آور ۳۲۰ میلیون تومان است. این رقم به خودی خود، معادل قیمت یک آپارتمان کوچک در بسیاری از شهرهای کشور است که متقاضی باید آن را فقط برای به دست آوردن حق وام گرفتن، هزینه کند.

سفر به اعماق بدهی: قسط ۲۶ میلیونی و سود ۲.۵ میلیاردی!

اما تله اصلی پس از دریافت وام نمایان می‌شود. این بدهی ۱.۲۸ میلیارد تومانی قرار است طی ۱۲ سال بازپرداخت شود. نگاهی به اعداد، عمق فاجعه را روشن می‌کند:

• قسط ماهانه وام خرید (۱ میلیارد): ۲۰,۴۰۰,۰۰۰ تومان
• قسط ماهانه وام جعاله (۲۸۰ میلیون): ۵,۷۴۰,۰۰۰ تومان
• مجموع قسط ماهانه: ۲۶,۱۴۰,۰۰۰ تومان
• مجموع سود پرداختی در ۱۲ سال: حدود ۲,۴۹۷,۰۰۰,۰۰۰ تومان

به عبارت دیگر، متقاضی در ازای دریافت ۱.۲۸ میلیارد تومان، باید در مجموع حدود ۳.۷۷ میلیارد تومان (اصل وام + سود) به بانک بازگرداند، این در حالی است که ۳۲۰ میلیون تومان نیز در همان ابتدا برای خرید اوراق هزینه کرده است.

وامی برای هیچ: قدرت خرید ۱۲ متری در تهران

تمام این اعداد و ارقام سرگیجه‌آور در نهایت به چه چیزی ختم می‌شود؟ با توجه به اینکه متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در تهران به ۱۰۶ میلیون تومان رسیده، وام ۱.۲۸ میلیارد تومانی تنها قدرت خرید ۱۲ متر مربع از یک خانه را به متقاضی می‌دهد. این واقعیت تلخ نشان می‌دهد که این تسهیلات عملاً کارایی خود را برای خانه‌دار کردن مردم از دست داده و بیشتر به ابزاری برای درآمدزایی بانک از طریق فروش اوراق و دریافت سودهای کلان تبدیل شده است.

در چنین شرایطی که بازار مسکن به دلیل نبود قدرت خرید در رکود عمیق به سر می‌برد، حتی تسهیلات جدید بانک مسکن مانند حذف شرط قدمت بنا یا امکان دریافت وام توسط بستگان نیز نتوانسته یخ این بازار را آب کند و این وام پرهزینه، بیش از پیش در میان متقاضیان بی‌پناه، منزوی شده است.