اردوغان و قبرس شمالی: راز آرمان ملی که جهان را شوکه کرد!
اردوغان راه حل دو دولتی قبرس شمالی را مطرح کرد و خواستار پایان دادن به تنش ها با اتحادیه اروپا شد.
دیدار رئیس جمهور قبرس شمالی با اردوغان؛ تنش بر سر راه حل دو دولتی
اردوغان در آنکارا از تلاش برای "راه حل عادلانه و پایدار" در قبرس سخن گفت
چاپ عکس و خبر دیدار رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، و طوفان ارهورمان، رئیس منطقه قبرس شمالی، در صدر بسیاری از روزنامه‌های چاپ آنکارا قرار گرفت. این دیدار در حالی صورت گرفت که ارهورمان در انتخابات ریاست جمهوری بخش ترک نشین جزیره، نامزد مورد حمایت آنکارا، ارسین تاتار، را با کسب بیش از ۶۳ درصد آرا شکست داده بود.
پیروزی ارهورمان؛ شکستی برای گفتمان استقلال‌طلبی
انتخاب ارهورمان به عنوان رئیس جمهور، شکستی برای ارسین تاتار، نامزد مورد حمایت اردوغان و حزب حاکم ترکیه، محسوب شد. با وجود بسیج گسترده امکانات مالی، تدارکاتی و رسانه‌ای دولت و حزب عدالت و توسعه برای پیروزی تاتار، او نهایتاً نتوانست بیش از ۳۲ درصد آرا را کسب کند. ارهورمان، که ترکیه را به عنوان اولین مقصد سفر خارجی خود انتخاب کرده بود، بر خلاف مواضع تاتار، پیشتر آرمان دولت مستقل را مانعی برای پیشرفت ترک‌های قبرس توصیف کرده بود و از طرح پیوستن به قبرس یک دولتی و تلاش برای سهیم شدن در ساختار فدرالی سخن گفته بود.
اردوغان بر "راه حل دو دولتی" تاکید کرد؛ تناقضی آشکار
با این حال، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ارهورمان، اردوغان با تبریک چهل و دومین سالگرد تأسیس جمهوری ترک قبرس شمالی، بر "مبارزه قاطعانه در هماهنگی نزدیک با آقای ارهورمان، برای دستیابی به یک راه حل عادلانه و پایدار در قبرس، مطابق با واقعیت‌های جزیره و آرمان ملی‌مان" تاکید کرد. وی بار دیگر پافشاری بر ضرورت استقلال دولت ترک‌های جزیره قبرس را "آرمان ملی ترکیه" دانست و از مواضع سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا در به رسمیت شناختن دولت فعلی قبرس انتقاد کرد.
اختلاف نظر دیپلماتیک؛ انزوای احتمالی آنکارا
این در حالی است که انتخاب ارهورمان به عنوان رئیس جمهورِ مخالف استقلال، نشان‌دهنده حمایت عمومی ترک‌های جزیره از رد استقلال و پذیرش فدراسیون است. تأکید اردوغان بر "راه حل دو دولتی" اختلاف نظر و تناقض دیپلماتیک جدی را در مسئله قبرس آشکار کرد. به باور تحلیلگران غربی، این سخنان مصداق "ناسازگاری استراتژیک" بوده و "خطر انزوای آنکارا" در اروپا را افزایش می‌دهد.
پیچیدگی وضعیت برای ارهورمان
طوفان ارهورمان اکنون در شرایطی چالشی و پیچیده قرار گرفته است. بخش ترک نشین قبرس بدون حضور نیروی نظامی و انتظامی ترکیه و حمایت‌های مالی آنکارا قادر به ادامه فعالیت نیست، اما از سوی دیگر، ترکیه چنان قدرتی دارد که دولت غیر رسمی قبرس ترک نمی‌تواند بدون کسب رضایت آنکارا قدمی بردارد. خود ارهورمان نیز اذعان کرده که "تعیین مسیر سیاست خارجی در قبرس بدون مشورت با ترکیه امکان‌پذیر نیست و در دوره من نیز امکان‌پذیر نخواهد بود".
تحلیلگران؛ اصرار بر دو دولتی مشروعیت را تضعیف می‌کند
تحلیلگران معتقدند که انتخاب ارهورمان نشان‌دهنده فاصله گرفتن مردم ترک قبرس از راه‌حل دو دولتی است. اصرار اردوغان بر این خط می‌تواند مشروعیت بین‌المللی جمهوری ترک قبرس شمالی را بیشتر تضعیف کند. کارشناسان میز قبرس در چاتهام هاوس نیز به این موضوع اشاره کرده‌اند که اصرار ترکیه بر سیستم دو دولتی باعث ایجاد اصطکاک دیپلماتیک با اتحادیه اروپا و سازمان ملل می‌شود، در حالی که رویکرد منعطف و مذاکره‌ای ارهورمان در غرب مورد استقبال قرار گرفته است.
آیا اردوغان کوتاه خواهد آمد؟
با توجه به اهمیت موقعیت قبرس در مدیترانه شرقی برای مسائل انرژی، پافشاری بر روایت استقلال و راهکار دو دولتی می‌تواند مزیتی برای طرف ترک قبرسی و ترکیه در مذاکرات انرژی فراهم کند. با این حال، اندیشکده‌های غربی بر این باورند که اردوغان نمی‌تواند برای مدتی نامحدود بر موضوع استقلال پافشاری کند. با توجه به واقع‌گرایی اردوغان و بحران اقتصادی ترکیه، ادامه این وضعیت فشار اقتصادی را افزایش خواهد داد. این تحلیلگران بر این باورند که تأکید بر استقلال می‌تواند نوعی تاکتیک سیاسی باشد و اردوغان برای مذاکرات انعطاف‌پذیر نیز آماده است، چرا که سازمان ملل، آمریکا، اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی همگی با افق مورد نظر آنکارا مخالفند و اصرار بر استقلال به ضرر ترک‌های جزیره و خود ترکیه خواهد بود.
