رسوایی‌های پنهان انتخابات پارلمانی عراق: تاریخچه‌ای که هرگز نشنیده‌اید
نتایج اولیه انتخابات پارلمانی عراق نشان‌دهنده پیشتازی جریان صدر و حزب دموکرات کردستان است.
با نزدیک شدن به موعد انتخابات پارلمانی عراق، کمیسیون انتخابات در کنار نیروهای امنیتی و ارتش، آماده‌سازی‌های خود را برای برگزاری هرچه بهتر این رویداد مهم ادامه می‌دهد.
انتخابات عراق؛ آماری از مشارکت و رقابت
بر اساس اعلام مسئولان کمیسیون انتخابات، حدود یک میلیون نفر در انتخابات پیش رو به عنوان رأی اولی شرکت خواهند کرد. از کل جمعیت واجد شرایط حدود ۳۰ میلیون عراقی، ۷ میلیون نفر به دلیل نداشتن کارت انتخاباتی یا عدم به‌روزرسانی اطلاعات، امکان شرکت در این دوره از انتخابات را نخواهند داشت.
۸۷۰۳ مرکز رأی‌گیری برای پذیرش حدود ۲۱ میلیون رأی‌دهنده در سراسر کشور تدارک دیده شده است. در این انتخابات، ۷۷۵۴ نامزد از جمله ۲۲۵۰ زن برای تصاحب ۳۲۹ کرسی پارلمان با یکدیگر رقابت می‌کنند؛ این در حالی است که ۸۳ کرسی به صورت اختصاصی به بانوان تعلق دارد. کرسی‌های پارلمان در ۱۸ حوزه انتخابیه توزیع شده‌اند که هر استان به عنوان یک حوزه مستقل تعریف شده است. در مجموع، بیش از ۴۰۰ حزب و حدود ۱۴۰ ائتلاف سیاسی در این انتخابات حضور خواهند داشت.
تاریخچه انتخابات پارلمانی عراق پس از سال ۲۰۰۳
از زمان حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳، عراق پنج دوره انتخابات پارلمانی را پشت سر گذاشته است. اولین انتخابات در سال ۲۰۰۵ برگزار شد و آخرین دوره در اکتبر ۲۰۲۱ صورت گرفت. در چهار دوره اول، سیستم حوزه انتخابیه واحد برای هر استان اعمال شد، اما در دوره آخر، انتخابات بر اساس حوزه‌های چندگانه برگزار گردید. در مارس ۲۰۲۳، پارلمان عراق با اصلاحیه سوم قانون انتخابات، سیستم حوزه واحد برای هر استان را مجدداً به تصویب رساند.
طبق آمار رسمی، "رأی‌گیری ویژه" برای نیروهای امنیتی، ارتش، زندانیان و بیماران بستری در بیمارستان‌ها، قرار است در روز ۹ نوامبر آینده با مشارکت بیش از ۱.۳ میلیون نفر برگزار شود.
انتخابات اول عراق (۲۰۰۵)
اولین انتخابات پارلمانی پس از سقوط صدام حسین در ۲۴ آذر ۱۳۸۴ (۱۵ دسامبر ۲۰۰۵) برگزار شد. در این انتخابات که در فضایی ناامن و تحت تاثیر فعالیت گروه‌های تروریستی برگزار شد، سرنوشت ۲۷۵ کرسی پارلمان مشخص گردید. ائتلاف ملی عراق با کسب ۱۲۸ کرسی، پیروز این انتخابات شد. اتحاد میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان مجموعاً ۵۳ کرسی را به دست آوردند و اعراب اهل تسنن نیز با وجود جمعیت قابل توجه، تنها موفق به کسب ۴۴ کرسی شدند. در این دوره، جلال طالبانی به عنوان رئیس جمهور و نوری مالکی به عنوان نخست وزیر انتخاب شدند.
انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰
در انتخابات ۲۰۱۰، تعداد کرسی‌های پارلمان به ۳۲۵ کرسی افزایش یافت. در این دوره، ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی با ۹۱ کرسی پیشتاز شد. ائتلاف دولت قانون با ۸۹ کرسی در جایگاه دوم و باقیمانده عناصر ائتلاف ملی عراق شامل مجلس اعلای اسلامی و جریان صدر با ۷۰ کرسی در رتبه سوم قرار گرفتند. احزاب کرد مجموعاً ۴۳ کرسی را تصاحب کردند. نتایج این انتخابات منجر به ریاست جمهوری جلال طالبانی و نخست وزیری نوری مالکی گردید و اسامه النجیفی به عنوان رئیس پارلمان انتخاب شد.
انتخابات پارلمانی ۲۰۱۴
سومین دوره انتخابات پارلمانی عراق در ۳۰ آوریل ۲۰۱۴، پس از خروج نیروهای اشغالگر آمریکایی و چند ماه پیش از آغاز تهاجم گسترده گروه تروریستی داعش برگزار شد. تعداد کرسی‌های پارلمان در این دوره به ۳۲۸ کرسی رسید. لیست "سائرون" به رهبری مقتدی صدر بیشترین کرسی‌ها را کسب کرد. پس از آن، ائتلاف "الفتح" به رهبری هادی العامری و ائتلاف "النصر" به ریاست حیدر العبادی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند.
انتخابات پارلمانی ۲۰۱۸
چهارمین انتخابات پارلمانی عراق در ۱۲ می ۲۰۱۸، پس از شکست کامل داعش و ۶ ماه پس از همه‌پرسی استقلال کردستان عراق برگزار شد. در این انتخابات، ائتلاف سائرون با ۵۴ کرسی، ائتلاف فتح با ۴۷ کرسی و ائتلاف النصر با ۴۲ کرسی در جایگاه‌های اول تا سوم قرار گرفتند. این انتخابات منجر به ریاست جمهوری برهم صالح و نخست وزیری عادل عبدالمهدی شد و محمد الحلبوسی به عنوان رئیس پارلمان انتخاب گردید. پس از اعتراضات مردمی در اکتبر ۲۰۱۹، عادل عبدالمهدی و کابینه‌اش استعفا دادند و مصطفی الکاظمی به عنوان نخست‌وزیر جدید معرفی شد.
انتخابات سال ۲۰۲۱
انتخابات زودهنگام پارلمانی ۲۰۲۱ عراق با مشارکت ۲۱ ائتلاف سیاسی، ۱۶۷ حزب و ۳۲۴۹ نامزد برگزار شد. یکی از تغییرات کلیدی این دوره، تصویب قانون جدید انتخابات بود که عراق را از ۱۸ حوزه انتخابیه به ۸۳ حوزه تقسیم کرد. پس از اعلام نتایج نهایی، فراکسیون صدر با ۷۳ کرسی اول شد. ائتلاف التقدم به رهبری محمد الحلبوسی با ۳۷ کرسی دوم و ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی با ۳۳ کرسی در جایگاه سوم قرار گرفتند. متعاقباً، عبداللطیف رشید به عنوان رئیس جمهور و محمد شیاع السودانی به عنوان مأمور تشکیل کابینه معرفی شدند و محمود المشهدانی ریاست پارلمان را بر عهده گرفت.
ائتلاف‌های حاضر در انتخابات ۲۰۲۵ عراق
با کناره‌گیری جریان صدر و ائتلاف النصر از رقابت‌ها، نقشه ائتلاف‌های سیاسی شیعه تحت عنوان "چارچوب هماهنگی" شکل گرفته است. این ائتلاف که بزرگترین فراکسیون پارلمانی شیعه محسوب می‌شود، شامل ۸ ائتلاف اصلی است: ائتلاف دولت قانون، ائتلاف الفتح، العقد الوطنی، ائتلاف نیروهای دولت، ائتلاف الاساس، جنبش حقوق، ائتلاف تصمیم، و حزب فضیلت اسلامی. در این میان، نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، تصمیم گرفته است تا با ائتلاف جداگانه‌ای موسوم به "بازسازی و توسعه" در انتخابات شرکت کند.
گروه‌های سنی نیز با وجود تعداد احزاب کمتر، از طریق ائتلاف‌های غیرمتحد در انتخابات حضور دارند که برجسته‌ترین آنها ائتلاف السیاده به رهبری خمیس الخنجر، حزب تقدم به ریاست محمد الحلبوسی، ائتلاف عزم به رهبری مثنی السامرایی، و الحسم الوطنی به رهبری ثابت العباسی هستند. احزاب کردی نیز به صورت انفرادی و با نام‌های شناخته شده خود وارد عرصه رقابت شده‌اند که حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی و اتحادیه میهنی به رهبری بافل طالبانی از جمله این احزاب هستند. علاوه بر این، جنبش نسل جدید به ریاست شاسوار عبدالواحد، اتحادیه اسلامی کردستان به رهبری صلاح‌الدین بهاءالدین، و همچنین جنبش‌هایی مانند جنبش تغییر و جماعت اسلامی کردستان در انتخابات حضور دارند.
