ائتلاف‌های پنهان کردها در انتخابات عراق ۲۰۲۵: گره‌گشایی از نقش تعیین‌کننده اقلیت‌ها
انتخابات پارلمانی عراق با رقابت احزاب کرد اقلیم شامل حزب دموکرات، اتحادیه میهنی و جنبش نسل جدید برگزار شد.
عراق در آستانه برگزاری یازدهمین دور انتخابات پارلمانی خود پس از سرنگونی رژیم بعثی صدام، شاهد تحولات سیاسی قابل توجهی در اقلیم کردستان بوده است. این کشور پیش از این پنج دوره انتخابات را از سال ۲۰۰۵ تاکنون برگزار کرده است.
مروری بر انتخابات گذشته
در اولین انتخابات که در سال ۲۰۰۵ برگزار شد، ائتلاف کُردها از اقلیم کردستان عراق با کسب ۵۳ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت. در مقابل، ائتلاف یکپارچه عراق (الائتلاف العراقی الموحد) با ۱۲۸ کرسی به پیروزی رسید و جبهه التوافق (اهل سنت) با ۴۴ کرسی رتبه سوم را از آن خود کرد.
تغییرات در صحنه سیاسی اقلیم کردستان
از آن زمان تاکنون، صحنه سیاسی اقلیم کردستان عراق دستخوش تغییرات زیادی شده است. برخی احزاب و گروه‌های سیاسی مهم شاهد ریزش نیرو و جدایی شخصیت‌های تأثیرگذار بوده‌اند.
احزاب و گروه‌های سیاسی کُرد
حزب دموکرات کردستان
مسعود بارزانی، رئیس سابق اقلیم کردستان عراق، ریاست حزب دموکرات را بر عهده دارد. این حزب به عنوان بزرگترین نیروی سیاسی، اقتصادی و تشکیلاتی کُرد شناخته می‌شود و روابط نزدیکی با ترکیه و برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دارد. علیرغم انتقادات شهروندان شمال عراق از عملکرد دولت وابسته به این حزب و کاهش خدمات، حزب دموکرات همچنان پایگاه اجتماعی مستحکمی را در اختیار دارد که امکان کسب اکثریت کرسی‌ها در مناطق تحت نفوذ خود را فراهم می‌کند، هرچند در کرکوک و مناطق مورد مناقشه با چالش‌هایی روبرو است.
اتحادیه میهنی کردستان
ریاست اتحادیه میهنی کردستان بر عهده بافل طالبانی، فرزند جلال طالبانی، رئیس جمهور فقید عراق، است. فعالیت‌های این حزب عمدتاً بر سلیمانیه و بخش‌هایی از کرکوک و حلبچه متمرکز است. اتحادیه میهنی روابط بسیار نزدیکی با ایران حفظ کرده است. از زمان درگذشت جلال طالبانی، این حزب با اختلافات داخلی دست و پنجه نرم می‌کند. با این حال، اتحادیه میهنی همچنان نفوذ امنیتی و تشکیلاتی خود را حفظ کرده و با ائتلاف با برخی گروه‌ها در بغداد از حمایت برخوردار است. نقطه ثقل انتخاباتی آن در سلیمانیه است، اما پیشرفت جنبش "نسل جدید" قدرت این حزب را تا حدی کاهش داده است.
جنبش نسل جدید
شاسوار عبدالواحد رهبری جنبش نسل جدید را بر عهده دارد. رویکرد این جنبش مبتنی بر مخالفت با دو حزب سنتی کردستان، یعنی دموکرات و اتحادیه میهنی، است و از حمایت جوانان و دانشگاهیان برخوردار است. این جنبش حضور فزاینده‌ای در سلیمانیه و سایر شهرهای اقلیم کردستان دارد. تمرکز قدرت آن بر شهرها است و در مناطق عشایری با محدودیت‌هایی مواجه است. جنبش نسل جدید مخالف قیمومیت سنتی کردها بر دو حزب اصلی اقلیم است و امیدوار است در انتخابات پیش رو موفقیت‌هایی کسب کند، هرچند پیش‌بینی می‌شود دو حزب اصلی همچنان بیشترین کرسی‌ها را به خود اختصاص دهند.
احزاب کوچک اقلیم کردستان عراق
اتحادیه اسلامی کردستان در انتخابات مجلس محلی اقلیم در سال ۲۰۲۴ موفق به کسب هفت کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی شد و به اپوزیسیون پیوست. مجموعه عدالت کردستان نیز در همین انتخابات سه کرسی کسب کرد و به عنوان بخشی از اپوزیسیون، با گروه‌هایی مانند جنبش نسل جدید ائتلاف می‌کند. این گروه‌ها از کرسی‌های پارلمانی خود برای به چالش کشیدن احزاب حاکم (حزب دموکرات و اتحادیه میهنی) و درخواست برای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی استفاده می‌کنند. رکود سیاسی مستمر و تنش‌های مربوط به تقسیم قدرت میان دو حزب اصلی، بر نفوذ احزاب کوچک تأثیر می‌گذارد، اما همزمان می‌تواند فرصت‌هایی برای گروه‌های معارض فراهم کند، هرچند ممکن است به بی‌ثباتی و حاشیه‌نشینی نقش آنها منجر شود.
