گروسی: ایران روی غلطک افتاده، شورای امنیت تعطیل!
گروسی و آژانس اتمی در پی تشدید تنشها با غرب بر سر بازرسی تأسیسات هستهای و غنیسازی اورانیوم در ایران، با شورای امنیت و تحریمهای اروپایی روبرو هستند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خواستار بهبود جدی همکاری ایران با بازرسان این نهاد برای جلوگیری از افزایش تنشها با غرب شد.
دسترسی به تاسیسات کلیدی هستهای
گروسی در گفتوگو با روزنامه فایننشال تایمز اظهار داشت که علیرغم انجام حدود دوازده بازرسی در ایران از زمان جنگ با اسرائیل در ماه ژوئن، به مهمترین تأسیسات هستهای کشور شامل فردو، نطنز و اصفهان که پیش از این توسط آمریکا مورد حمله قرار گرفته بودند، دسترسی داده نشده است.
نگرانی از سرنوشت اورانیوم غنیشده
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با اشاره به حملات آمریکا به تأسیسات اتمی ایران، مدعی شد که این حملات به شدت به تأسیسات آسیب رسانده و سرنوشت ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم غنیشده نزدیک به سطح تسلیحاتی همچنان نامشخص است. وی افزود که این وضعیت، نیاز فزایندهای برای از سرگیری بازرسیها ایجاد کرده و این امر باید زودتر انجام میشد.
تلاش برای پیشبرد روابط و اجرای تعهدات
گروسی تاکید کرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تلاش است تا روابط پرتلاطم با ایران را با درک متقابل پیش ببرد، اما ایران باید به تعهدات خود پایبند باشد. وی بدون محکوم کردن حمله آمریکا به سایتهای صلحآمیز هستهای، بیان داشت که وقوع جنگ نمیتواند دلیلی بر کاهش همکاری تهران با این نهاد باشد.
عدم نیاز به ارجاع به شورای امنیت
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح کرد که در حال حاضر نیازی به ارجاع ایران به شورای امنیت سازمان ملل به دلیل توقف بازرسیها وجود ندارد، اما همکاریها باید به طور جدی بهبود یابد. وی در خصوص آسیبهای وارده به تأسیسات هستهای گفت: "آسیبها گسترده است، اما ارزیابی ما نشان میدهد که بیشتر اورانیوم غنیشده در سطوح ۶۰ درصد و پایینتر، هنوز آنجا هستند. این مواد هنوز موجود هستند و اگرچه ما پایان نهایی برای آنها تعیین نمیکنیم، اما واضح است که وجود مواد غنیشده در چنین سطح بالایی و نزدیک به سطح تسلیحاتی، منبع نگرانی است."
تکذیب فعالیت در تأسیسات هدف قرار گرفته
یک مقام ارشد ایرانی در گفتوگو با فایننشال تایمز اعلام کرد که در تأسیسات هستهای هدف قرار گرفته شده، هیچ فعالیتی صورت نگرفته است. وی خاطرنشان کرد که تصاویر ماهوارهای این سایتها به طور مداوم رصد میشوند و در صورت وقوع هرگونه حرکتی، آژانس واکنش شدیدی نشان میداد.
از سرگیری بازرسیها و تحریمهای اروپایی
ایران پس از رسیدن به توافق مقدماتی با گروسی در سپتامبر، به کارشناسان آژانس اجازه داد تا برخی بازرسیها را از سر بگیرند. با این حال، قدرتهای اروپایی در همان ماه با بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی به حسن نیت ایران پاسخ دادند.
واکنش ایران به اظهارات آژانس
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اظهار داشت که اظهارات متناقض مسئولان آژانس به همکاری ایران و این نهاد کمکی نخواهد کرد.
حق غنیسازی و آمادگی برای گفتگو
ایران پیش از این اعلام کرده بود که به عنوان امضاکننده پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای، حق غنیسازی اورانیوم را دارد. تهران همچنین بیان داشته که با وجود اینکه غنیسازی اورانیوم را کنار نخواهد گذاشت، آماده است درباره محدودیتهای احتمالی در این زمینه گفتگو کند.
مشاهده حرکات جدید در تأسیسات
آژانس پیشتر اعلام کرده بود که حرکات جدیدی در تأسیسات هستهای ایران که دسترسی به آنها ندارد، مشاهده کرده و نیاز دارد تا اطمینان حاصل کند اورانیوم غنیشده به جای دیگری منتقل نشده است.