اختصاصی سرانه؛
میوه و خشکبار صدرنشین گرانی شهریور
بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران، گروه «میوه و خشکبار» در شهریور ماه ۱۴۰۴ با ثبت تورم ماهانه ۹ درصد، بیشترین افزایش قیمت را بین همه کالاها و خدمات مصرفی تجربه کرد. پس از آن، سبزیها و حبوبات با رشد ۸.۷ درصدی و انواع گوشت قرمز و سفید با رشد ۴.۹ درصدی در رتبههای دوم و سوم افزایش قیمت قرار گرفتند؛ روندی که فشار معیشتی را بر سفره خانوارها بیشتر کرده است.

تورم ۹ درصدی میوه و خشکبار در شهریور ۱۴۰۴ نشاندهنده جهش کمسابقه قیمتی در این گروه کالایی است. کارشناسان، کاهش عرضه به دلیل مشکلات حملونقل، افزایش هزینههای واردات مواد بستهبندی و همچنین رشد نرخ ارز را از عوامل اصلی این جهش میدانند. در کنار این، سبزیها و حبوبات نیز با تورم ۸.۷ درصدی، دومین عامل افزایش هزینه مواد غذایی خانوارها شدند؛ تغییرات فصلی و نابسامانی در سیستم توزیع عمده دلیل این رشد عنوان شده است.
تورم گوشت و آموزش در مسیر صعود
انواع گوشت قرمز و سفید با تورم ماهانه ۴.۹ درصدی در رتبه سوم قرار دارند. این رشد، به افزایش هزینه خوراک دام، رشد نرخ حملونقل و تأثیر مستقیم قیمت ارز نسبت داده میشود. جالب آنکه گروه «آموزش» نیز با تورم ۴.۷ درصدی، همزمان با شروع سال تحصیلی، شاهد افزایش قابل توجه هزینههای شهریه و ملزومات آموزشی بوده است؛ موضوعی که بار مالی خانوادهها را در ابتدای پاییز بیشتر کرده است.
کالاهای فرهنگی و خدمات متفرقه
گروه «تفریح و فرهنگ» و «کالاها و خدمات متفرقه» به ترتیب با رشد ۴.۶ و ۴.۷ درصدی در نیمه بالای جدول تورم قرار دارند. این رشد نشان میدهد که افزایش قیمت خدمات تفریحی و فرهنگی، حتی در شرایط رکود، ادامه دارد. بسیاری از فعالان این بخش، افزایش هزینه اجاره فضا، انرژی و نیروی انسانی را مهمترین علت گرانیها ذکر میکنند.
فشار بر کالاهای اساسی
هرچند تورم برخی گروهها مثل «نان و غلات» (۲ درصد) و «شیر، پنیر و تخممرغ» (۳ درصد) نسبت به کالاهای لوکس کمتر است، اما اثر مستقیم بر سبد مصرف روزانه مردم دارند. کارشناسان هشدار میدهند که اگر روند تورم بالای مواد غذایی ادامه پیدا کند، تابآوری خانوارها در برابر گرانی کاهش محسوسی خواهد داشت.
سخن پایانی
گزارش تورم شهریور ۱۴۰۴ تصویری روشن از فشار قیمتها بر بخش خوراکی و آشامیدنی خانوارها ارائه میدهد. صدرنشینی میوه و خشکبار با رشد ۹ درصدی، در کنار سبزیها و گوشت، نشان میدهد که بحران هزینههای مواد غذایی همچنان ادامه دارد. با نزدیک شدن به فصل پاییز، تغییرات آبوهوایی، فشارهای واردات و نرخ ارز میتوانند قیمتها را بیش از پیش تحت تأثیر قرار دهند. این شرایط، لزوم اقدام فوری برای کنترل بازار و حمایت از قدرت خرید خانوارها را برجستهتر کرده است.