فوری: قیمت نفت در آخرین روز ۲۰۲۵ یخ زد! آیا جهان در آستانه تغییر است؟
تحولات ژئوپلیتیک، مازاد عرضه و تصمیمات اوپک پلاس، نوسانات بازار نفت را رقم زده و پیشبینی قیمت را با چالش مواجه کرده است.
قیمت جهانی نفت در آخرین روز سال ۲۰۲۵ میلادی، علیرغم نگرانیها از عرضه مازاد جهانی، تغییر چندانی را تجربه نکرد. این در حالی است که پیشبینیها حاکی از آن است که شاخص نفت خام برنت برای سومین سال پیاپی و با کاهشی نزدیک به ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۵، بزرگترین افت سالانه خود را از سال ۲۰۲۰ به این سو ثبت خواهد کرد.
نوسانات روزانه قیمت نفت
در معاملههای روز چهارشنبه، ۱۰ دی ماه ۱۴۰۴ (۳۱ دسامبر ۲۰۲۵)، قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال برای تحویل در ماه مارس با ۱۱ سنت افزایش، به ۶۱ دلار و ۴۴ سنت برای هر بشکه رسید. همزمان، نفت خام شاخص وست تگزاس اینترمدیت (WTI) آمریکا نیز با ۱۱ سنت افزایش، ۵۸ دلار و ۶ سنت به ازای هر بشکه معامله شد.
عملکرد سالانه ۲۰۲۵ و چشمانداز آینده
نفت خام برنت در مسیر ثبت کاهشی نزدیک به ۱۸ درصدی در سال ۲۰۲۵ قرار دارد که آن را به سومین سال پیاپی افت و بزرگترین کاهش سالانه از سال ۲۰۲۰ تبدیل میکند. شاخص WTI نیز با افت ۱۹ درصدی همراه خواهد بود. بر اساس دادههای گروه مالی بورس اوراق بهادار لندن (LSEG)، میانگین قیمت هر دو شاخص در سال ۲۰۲۵ میلادی پایینترین سطح خود را از سال ۲۰۲۰ ثبت کرده است.
پیشبینی تحلیلگران برای ۲۰۲۶
جیسون یینگ، تحلیلگر مؤسسه بیانپی پاریبا (BNP Paribas)، پیشبینی کرده است که قیمت نفت خام برنت در سهماهه نخست سال ۲۰۲۶ به ۵۵ دلار برای هر بشکه کاهش یابد و سپس در ادامه سال به ۶۰ دلار برسد. وی همچنین اظهار داشت که تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا توانستهاند پوشش ریسک در سطوح بالا را تضمین کنند که این امر به پایداری عرضه آنها و بیتفاوتی نسبت به نوسانات قیمت کمک میکند.
عوامل مؤثر بر روند قیمتها در ۲۰۲۵
بازارهای نفت در ابتدای سال ۲۰۲۵ تحت تأثیر تحریمهای شدیدتر آمریکا علیه روسیه، ایران و ونزوئلا و همچنین اختلال در عرضه به کشورهای چین و هند، شاهد رشد قیمتها بودند. با این حال، پس از آغاز روند لغو تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه از سوی هشت کشور عضو ائتلاف اوپک پلاس و نگرانیها درباره تأثیر تعرفههای آمریکا بر رشد اقتصادی، قیمتها مسیر نزولی را در پیش گرفتند.
تنشهای ژئوپلیتیک و تأثیر آن
سال ۲۰۲۵ شاهد تشدید تنشهای ژئوپلیتیک متعددی بود. حملههای پهپادی اوکراین به زیرساختهای انرژی روسیه و اختلال در صادرات نفت قزاقستان، درگیری ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی در ماه ژوئن که تهدیدی برای کشتیرانی در تنگه هرمز محسوب میشد، و همچنین درگیری عربستان سعودی و امارات در جنگ یمن و مسدود شدن صادرات نفت ونزوئلا توسط آمریکا، همگی بر بیثباتی بازار نفت افزودند.
استراتژی اوپک پلاس و مازاد عرضه
هشت عضو اوپک پلاس، پس از لغو روزانه حدود ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه از کاهش عرضه داوطلبانه خود از ماه آوریل، روند لغو تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه را برای سهماهه نخست سال ۲۰۲۶ متوقف کردهاند. نشست آتی این هشت عضو قرار است چهارم ژانویه سال ۲۰۲۶ (۱۴ دی ماه ۱۴۰۴) برگزار شود. برآوردها نشان میدهد که در سال ۲۰۲۶، عرضه از تقاضا پیشی خواهد گرفت؛ آژانس بینالمللی انرژی مازاد عرضه را ۳ میلیون و ۸۴۰ هزار بشکه در روز و بانک آمریکایی گلدمن ساکس این رقم را تا ۲ میلیون بشکه در روز پیشبینی کردهاند.
واکنش احتمالی اوپک پلاس و ریسکهای ژئوپلیتیک
مارتین راتس، استراتژیست بانک مورگان استنلی، اظهار داشت که در صورت کاهش بیشتر قیمتها، اعضای اوپک پلاس به احتمال زیاد به کاهش عرضه روی خواهند آورد. از سوی دیگر، جان دریسکول، مدیرعامل مؤسسه جیتیدی انرژی (JTD Energy)، تأکید کرد که خطرهای ژئوپلیتیک میتوانند از قیمتها حمایت کنند. وی بازار را به "یک بشکه باروت" تشبیه کرد و اظهار داشت که این شرایط میتواند کف نهایی بازار باشد.
