فوری: ملاکهای یارانه و کالابرگ دگرگون شد؛ چه کسانی حذف میشوند؟
بازنگری نظام توزیع یارانهها در وزارت کار با تمرکز بر دهکبندی و درآمد خانوارها برای تحقق عدالت اجتماعی آغاز شد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تدوین و ارسال آییننامه جدیدی برای بازنگری در نظام توزیع یارانهها خبر داد. بر اساس این تغییرات، فرمول جدیدی مبتنی بر «سطح درآمد واقعی خانوار» جایگزین سیستم دهکبندی سنتی خواهد شد که به گفته مسئولان، وعده عدالت بیشتری را در توزیع یارانهها به ارمغان میآورد.
انتقادها از سیستم سنتی و لزوم تغییر رویکرد
بیش از یک دهه از اجرای طرح دهکبندی یارانهها میگذرد، اما این سیستم همواره با انتقاداتی مبنی بر ناکارآمدی و عدم تطابق با واقعیتهای اقتصادی خانوارها مواجه بوده است. حذف گسترده یارانه بسیاری از خانوارها در ماههای اخیر، سوالات جدی درباره دقت معیارهای فعلی و توانایی آنها در سنجش واقعی قدرت مالی خانوارها مطرح کرده بود.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره صریح به خطاهای موجود در سیستم دهکبندی فعلی، تاکید کرد: «تصور ثروتمند بودن همه ۲۷ میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی، اشتباه است و بسیاری از این افراد لزوماً مرفه نیستند.» این اظهارات، زمینه را برای پیشنهاد مسیر جدیدی فراهم آورد که دهکبندی را کنار گذاشته و بر درآمد واقعی تمرکز میکند.
جزئیات فرمول جدید: تمرکز بر درآمد واقعی و هزینههای زندگی
بر اساس آییننامه پیشنهادی وزارت کار که به هیئت دولت ارسال شده است، شیوه جدید تخصیص یارانه، دهکهای ۸، ۹ و ۱۰ را کنار میگذارد و به جای آن، بر بررسی دقیق درآمد خالص خانوار با لحاظ کردن عوامل متعدد تمرکز میکند. این عوامل شامل تعداد اعضای خانوار و مهمتر از آن، هزینههای واقعی زندگی از جمله مسکن، خوراک و حملونقل در شهرهای مختلف است.
در این روش، تفاوت هزینههای زندگی در شهرهای گوناگون، بهویژه میان تهران و سایر شهرها، مورد توجه قرار میگیرد. به عنوان مثال، یک خانوار مستأجر در تهران با درآمد ماهانه ۴۰ میلیون تومان، پس از کسر هزینههای ضروری مانند اجاره، ممکن است در گروههای متوسط یا حتی کمدرآمد قرار گیرد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این رویکرد را «عادلانهتر» توصیف کرد، چرا که به جای تکیه بر ظاهر درآمد، قدرت واقعی تأمین معیشت و توان مالی خانوارها را میسنجد و هدف آن، توزیع هدفمندتر و عادلانهتر یارانههاست.
