بودجه 1405 مجلس را شوکه کرد بدون تبصره فقط جداول
تاکید کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بر اصلاح و شفافیت لایحه بودجه ۱۴۰۵؛ بودجه جدولی راهگشای اقتصاد ایران.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به تقدیم لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ به مجلس شورای اسلامی، از مهمترین ویژگی این لایحه تحت عنوان ارائه صرفاً به شکل جداول و حذف احکام و تبصرههای مستقل خبر داد.
تحول ساختاری در ارائه لایحه بودجه
محمدمهدی مفتح، نماینده مردم تویسرکان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که برای نخستین بار لایحه بودجه سال آینده به صورت صرفاً جداول و بدون بخش مجزای احکام و تبصرهها تقدیم مجلس میشود. این تغییر ساختاری که با ابتکار و پیگیری نمایندگان و حمایت ریاست مجلس محقق شده، پس از تصویب در مجلس و تأیید شورای نگهبان، در آییننامه بودجه اعمال شده است.
مزایای رویکرد جدید و تجربه ناموفق گذشته
مفتح در تشریح پیشینه این تغییر، اظهار داشت که در گذشته بودجه از دو بخش مجزای «تبصرهها» و «جداول» تشکیل میشد و تمرکز اصلی مجلس عمدتاً بر احکام و تبصرهها بود، در حالی که جداول بودجه که بیانگر ارقام واقعی درآمد و هزینه است، کمتر در صحن علنی مورد بررسی دقیق قرار میگرفتند و حتی گاهی بدون رأیگیری مجلس تغییر میکردند. به اعتقاد وی، احکام بودجهای ضروری با ماهیت تکراری سالانه، در ماههای گذشته در قالب قوانین دائمی تصویب شدهاند و احکام خاص نیز میتوانند در طول سال در قالب طرح یا لایحه جداگانه به مجلس بیایند.
این کارشناس اقتصادی مجلس، تجربه ناموفق بودجه دو مرحلهای در دوره قبل را یادآور شد که به طولانی شدن فرآیند بررسی، اتلاف وقت و از دست رفتن زمان اجرا منجر میشد. در ساختار جدید، دولت مکلف شده است از ابتدای دیماه تنها جداول بودجه را ارائه دهد تا مجلس در فرصت سهماهه (تا پایان اسفند) با تمرکز کامل و بدون درگیریهای حاشیهای، اعداد درآمد و هزینه را به دقت بررسی کند.
اولویتها و ویژگیهای بودجه ۱۴۰۵
این نماینده مجلس در پاسخ به سؤالی درباره ویژگیهای مورد انتظار بودجه ۱۴۰۵ اظهار داشت که قضاوت دقیق منوط به مطالعه لایحه نهایی است، اما اصول کلی بودجهریزی اقتضا میکند که تورم و حقوق و دستمزد متناسب با آن دیده شود و پیشبینی درآمدها واقعبینانه باشد. وی از مشکل سنتی بیشبرآورد درآمدها و کمبرآورد هزینهها در سالهای گذشته یاد کرد و تأکید نمود که هدف مجلس نزدیکتر کردن برآوردها به واقعیتهای اقتصادی است.
محدودیت افزودن هزینههای بدون منبع توسط نمایندگان
مفتح در خصوص امکان افزودن هزینههای جدید بدون منبع توسط نمایندگان در ساختار جدید توضیح داد که با حذف تبصرهها، این امکان به شدت محدود شده است. در این سیستم، هرگونه افزایش هزینه باید همراه با تعیین منبع درآمد مشخص یا کاهش از ردیف دیگری باشد و نمیتوان به سادگی تکالیف بیمنبع به بودجه تحمیل کرد.
تفسیر اظهارات رئیسجمهور و پیشبینی زمان بررسی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در پاسخ به اظهارات اخیر رئیسجمهور مبنی بر رشد تنها ۲ درصدی حجم بودجه در شرایط تورم بالا، ابراز داشت که به احتمال زیاد منظور ایشان رشد سرجمع بوده و ممکن است در بخشهای حساس مانند حقوق و دستمزد، افزایش متناسب با تورم در نظر گرفته شده باشد که پس از ارائه لایحه مشخص خواهد شد. وی همچنین پیشبینی کرد که با حذف احکام و تمرکز بر جداول، زمان بررسی بودجه در مجلس نسبت به سالهای گذشته کوتاهتر خواهد شد.
