جهادکشاورزی: راهبرد نجات محصولات غذایی در بحبوحه اقلیم و تورم سرکش

تحلیلگر مسائل توسعه‌ای کشاورزی: جهاد کشاورزی باید با رویکردهای جامع، چالش‌های اقلیمی، تورم و فقر را مدیریت کند

وزارت جهاد کشاورزی در کانون توجه: ضرورت مقابله با پیوند تغییرات اقلیمی، تورم و فقر

حسین شیرزاد، تحلیلگر مسائل توسعه‌ای کشاورزی، با اشاره به چالش‌های فزاینده ناشی از تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر امنیت غذایی کشور، خواستار اتخاذ رویکردهای جامع و یکپارچه از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای مقابله با این پدیده شد. وی بر لزوم مدیریت همزمان سه عامل کلیدی تغییرات اقلیمی، تورم قیمت مواد غذایی و فقر برای دستیابی به امنیت غذایی پایدار تأکید کرد.

ارتباط حیاتی میان اقلیم، تورم و فقر

شیرزاد در یادداشتی اختصاصی، ارتباط "ناتوان‌کننده" میان تغییرات اقلیمی، تورم قیمت مواد غذایی و فقر را یک مسئله حیاتی دانست که نیازمند رسیدگی فوری وزارت جهاد کشاورزی است. وی توضیح داد که ماهیت غیرکشسانی عرضه و تقاضای جهانی غذا، سیستم را در برابر شوک‌های وارده آسیب‌پذیر ساخته و منجر به افزایش شدید قیمت‌ها می‌شود. این عدم انعطاف‌پذیری در کوتاه‌مدت، پاسخگویی سیستم را محدود می‌کند.

چشم‌انداز افزایش قیمت‌ها و راهکارهای بلندمدت

این تحلیلگر با بیان اینکه افزایش درآمدها در آینده منجر به غیرکشسانی قیمتی بیشتر تقاضای جهانی غذا خواهد شد، هشدار داد که در صورت عدم جبران این روند با عرضه کشسان‌تر، افزایش قیمت‌ها به ازای هر شوک تقاضا و عرضه در آینده تشدید خواهد شد. وی بر تدوین استراتژی‌های مؤثرتر برای شکستن این چرخه و ترویج توسعه پایدار تأکید کرد.

ضرورت اتخاذ رویکردهای جامع و یکپارچه

شیرزاد، رویکردهای جامعی را که کشاورزی هوشمند به اقلیم، شبکه‌های ایمنی اجتماعی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تنوع معیشت و همکاری بین‌المللی را ادغام می‌کنند، راهگشا دانست. وی ایجاد تاب‌آوری و تضمین امنیت غذایی برای همگان را امری ضروری قلمداد کرد.

تعادل میان تثبیت قیمت‌ها و واکنش به تغییرات آب و هوایی

این تحلیلگر بر لزوم برقراری تعادل میان تثبیت قیمت‌ها و واکنش به تغییرات آب و هوایی از سوی سیاست‌گذاران تأکید کرد. به گفته وی، سیاست‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که نوسانات کوتاه‌مدت قیمت ناشی از تغییرات آب و هوایی را کاهش داده و همزمان با فشارهای کلی تورمی مقابله کنند. تقویت زیرساخت‌ها در برابر بلایای طبیعی، مانند ساخت سدهای ضد سیل و بهبود سیستم‌های زهکشی، همچنین اقدامات لازم برای اطمینان از عرضه و مبارزه با احتکار، در راستای سرکوب افزایش قیمت‌ها و حفظ ثبات اقتصادی حائز اهمیت است.

تدوین برنامه‌های پیشگیرانه و افزایش نظارت

شیرزاد همچنین پیشنهاد داد که دولت‌ها باید برنامه‌های احتمالی را برای مقابله پیشگیرانه با خطر تورم ناشی از آب و هوا تدوین کرده و نظارت و تحقیق در مورد تورم ناشی از تغییرات آب و هوایی را افزایش دهند تا هشدارهای به موقع ارائه شود.

اولویت‌بخشی به ثبات عرضه مواد غذایی

در واکنش به تغییرات اقلیمی، دولت‌ها باید رسیدگی به افزایش قیمت مواد غذایی را در اولویت قرار داده و اقداماتی را برای اطمینان از ثبات عرضه مواد غذایی انجام دهند. این اقدامات شامل تقویت اقدامات حفاظتی و حمایتی کشاورزی، افزایش زیرساخت‌های کشاورزی برای سازگاری تولید با تغییرات اقلیمی، بهبود سیستم‌های ذخیره غلات و سازوکارهای مؤثر تنظیم بازار است.

نقش بانک‌های مرکزی و همکاری‌های بین‌المللی

شیرزاد به نقش بانک‌های مرکزی در کاهش نرخ بهره برای تحریک اقتصاد در برابر شوک‌های تغییرات اقلیمی اشاره کرد و لزوم توجه به میزان و زمان مناسب کاهش نرخ بهره را برای جلوگیری از تورم بیشتر یادآور شد. وی همچنین تغییرات اقلیمی را مسئله‌ای جهانی دانست و همکاری بین‌المللی را ابزاری مهم در این زمینه برشمرد.

پیش‌بینی‌های نگران‌کننده و راهکارهای پیشنهادی

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۵۰ میلادی، تأمین آب برای حدود ۴۷ درصد از جمعیت جهان با فشار شدیدی روبرو خواهد بود. در این راستا، شیرزاد بر لزوم اتخاذ سیاستی ترکیبی شامل اقدامات کوتاه‌مدت برای کاهش مشکلات فوری فقرا و آسیب‌پذیران و اقدامات بلندمدت برای رفع تنگناهای اصلی عملکرد بازارهای داخلی مواد غذایی و سودآوری کشاورزان تأکید کرد.

پیشنهادات عملیاتی به وزارت جهاد کشاورزی

این تحلیلگر برای عبور از بحران‌های اقلیمی و اقتصادی، پیشنهادات مشخصی را به وزارت جهاد کشاورزی ارائه داد:

• کشاورزی هوشمند در برابر تغییرات اقلیمی: ترویج توسعه محصولات مقاوم در برابر خشکسالی، بهبود تکنیک‌های آبیاری و مدیریت پایدار زمین برای تثبیت تولید مواد غذایی.
• شبکه‌های ایمنی اجتماعی: حمایت از اجرای برنامه‌های حمایتی هدفمند مانند کمک‌های غذایی و غذای یارانه‌ای برای محافظت از آسیب‌پذیرترین اقشار در برابر تورم.
• سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها: بهبود زیرساخت‌هایی نظیر جاده‌ها، تأسیسات ذخیره‌سازی و سیستم‌های آبیاری برای کاهش آسیب‌پذیری محصولات و تسهیل دسترسی به بازار.
• تنوع‌بخشی به معیشت: ایجاد فرصت‌های درآمدزا، آموزش‌های حرفه‌ای و دسترسی به خدمات مالی برای کاهش وابستگی به کشاورزی و افزایش تاب‌آوری.
• توجه به کیفیت در پروژه‌ها: حمایت از پروژه‌هایی که کمک‌های مالی، انتقال فناوری و ابتکارات ظرفیت‌سازی را در راستای سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش تأثیرات آن ارائه می‌دهند.