دلار از کنترل خارج شد؟ جزئیات تکاندهنده از پشت پرده رکوردشکنی در بازار آزاد
عوامل بنیادی، درآمدهای ارزی و فشار روانی بر قیمت دلار و بازار ارز تاثیرگذارند.
بررسی عوامل مؤثر بر افزایش اخیر قیمت دلار؛ از محدودیت درآمدهای ارزی تا فشار روانی بازار
تاثیر عوامل بنیادی و سیاسی بر بازار ارز
افزایش اخیر قیمت دلار در بازار تحت تاثیر عوامل متعددی قرار گرفته است. سید حمید حسینی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران، در تشریح این عوامل بیان داشت که ارز مانند سایر کالاها، تابعی از عرضه و تقاضا است و عوامل بنیادی بازار نقش بسزایی در آن ایفا میکنند. وی افزود: "ارز کالایی سیاسی است و تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیک، مسائل منطقهای، وضعیت رشد اقتصادی کشور و میزان درآمدهای ارزی دولت قرار دارد. وقتی وضعیت درآمدهای ارزی دولت مناسب باشد، طبیعتاً امکان مدیریت بازار ارز نیز وجود دارد."
اختلال در درآمدهای ارزی و ناتوانی در مدیریت مؤثر بازار
حسینی با اشاره به تلاش مدیران برای مدیریت شناور ارز، تاکید کرد: "با توجه به اخلالی که در دو ماه گذشته در درآمدهای ارزی دولت ایجاد شده، طبیعی بود که نتوانند بهطور مؤثر بازار را مدیریت کنند." وی همچنین به تاثیر روانی تحولات منطقهای اشاره کرد و گفت: "با توجه به اینکه سایه جنگ هنوز از کشور برداشته نشده، قاعدتاً آثار روانی این مسئله بر بازار مشهود است و بخشی از پول و سرمایه از کشور خارج میشود و در داخل، تقاضا برای تبدیل ریال به دلار افزایش پیدا میکند."
مصوبات وارداتی و افزایش تقاضای ارز
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران به مصوبات دولت برای افزایش واردات کالا اشاره کرد و توضیح داد: "دولت برای جلوگیری از کمبود کالا، مصوباتی تصویب میکند و با همکاری مجلس اعلام میکند که واردکنندگان میتوانند ۱۰ درصد بیشتر از سال گذشته کالا وارد کنند. این حدوداً معادل ۵ تا ۶ میلیارد دلار کالای بدون انتقال ارز به کشور است." وی افزود: "از سوی دیگر، اجازه واردات خودرو نیز داده میشود. قطعاً این موضوع فشار ایجاد میکند و تقاضای ارز را افزایش میدهد، چرا که منابع کافی در بازار وجود ندارد. در نهایت، بازار نیما عملاً تعطیل شد و بسیاری از کالاها روی ارز بازار برده شد. این عوامل دست به دست هم داده و باعث افزایش قیمتها شد."
عدم مدیریت صحیح و افزایش نگرانی عمومی
حسینی با بیان اینکه قیمت ارز هم مانند سایر کالاها افزایش یافته، به ناکارآمدی مدیریت نیز اشاره کرد: "همچنین باید گفت مدیریت هم به خوبی انجام نشده؛ با اینکه ارز ۲۸۵۰۰ تومانی تخصیص داده شده، نهادهها در سامانه بازارگاه با قیمت رسمی ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی فروخته شدهاند، اما مشاهده میکنیم که قیمت مواد پروتئینی و لبنیاتی تا ۵۵ تا ۶۰ درصد در بازار افزایش یافته است. این موضوع باعث نگرانی مردم میشود و مردم به خود فشار روانی وارد میکنند که طبیعتاً اثرگذار است."
راهکارهای بهبود وضعیت بازار ارز
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که بتوان بر وضعیت فعلی فائق آمد تا دولت قادر به مدیریت بازار باشد. حسینی تصریح کرد: "در شرایط فعلی، دولت خیلی دستش برای مداخله در بازار و کنترل ارز باز نیست. تنها اگر بتوانیم گشایشی در روابط خارجی ایجاد کنیم و گفتوگوها و مذاکرات آغاز شود، این میتواند تنها عاملی باشد که اثر واقعی بر بازار دارد که این موضوع هم تکذیب شد." وی با تاکید بر اهمیت افزایش صادرات نفت، افزود: "اگر دولت بتواند موجودی نفتی که روی آب دارد را سریعتر به فروش برساند، قطعاً میتواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد."
