فاجعه خاموش در سفره ایرانیان: ۵۵ درصد مزارع زیر خط فقر مواد آلی!
روز جهانی خاک: هشدار درباره فقر مواد آلی و بحران آب؛ قانون خاک راهکار امنیت غذایی.
تهران - نشست خبری معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی به مناسبت روز جهانی خاک، روز سهشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴ با حضور مسئولان این وزارتخانه برگزار شد. در این نشست، وضعیت خاکهای کشاورزی و چالشهای پیش روی این بخش مورد بررسی قرار گرفت.
قانون خاک و الزام به مطالعات
صفدر نیازی شهرکی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به ابلاغ قانون خاک در سال ۱۳۹۸ و آئیننامه اجرایی آن در سال ۱۴۰۲، بر تکالیف دستگاهها در این زمینه تأکید کرد. وی همچنین به نامگذاری سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ توسط سازمان ملل به عنوان "دهه خاک" و فعالیت شبکههای بینالمللی مانند "حفاظت خاک جهانی" زیر نظر فائو اشاره کرد.
مسئولیت همگانی در حفاظت از خاک
نیازی شهرکی با بیان اینکه ایران نیز در این همکاریها مشارکت دارد، هدف اصلی را حفاظت و مراقبت از خاک برای کاهش آلودگی و جلوگیری از تخریب آن عنوان کرد. او همچنین تأکید کرد که حفاظت از خاک تنها بر عهده دولت و نهادهای دولتی نیست، بلکه مسئولیت تک به تک مردم را میطلبد.
شعار روز جهانی خاک و وضعیت خاکهای کشاورزی
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، شعار امسال روز جهانی خاک را "خاک سالم برای شهرهای سالم" اعلام کرد. وی در ادامه به مطالعات خاکشناسی در کشور پرداخت و بیان داشت که قانون، دستگاهها را مکلف کرده این مطالعات را طی پنج سال به اتمام برسانند. با این حال، بودجه تخصیص یافته سالانه، یعنی ۱۰۰ هزار میلیارد تومان، کافی نیست و کشور از برنامه عقب است. پیشبینی میشود امسال از ۱۰۰ هزار هکتار موظفی، تنها ۸۰ هزار هکتار انجام شود.
فقر مواد آلی و کمبود عناصر غذایی در خاک
طبق مطالعات انجام شده، وضعیت خاکهای کشاورزی نگرانکننده است. ۵۵ درصد از خاکهای اراضی کشاورزی کمتر از یک درصد ماده آلی دارند. همچنین، ۲۰ درصد کمبود فسفر، ۵۲ درصد کمبود پتاسیم، ۵۵ درصد کمبود روی و ۴۶ درصد کمبود آهن در خاکها مشاهده میشود.
بحران آب در بخش کشاورزی
در ادامه این نشست، مسئله کمبود آب در بخش کشاورزی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نیازی شهرکی به کاهش بارش سالانه کشور از ۲۴۰ میلیمتر به ۱۴۰ میلیمتر و خشکسالی بیسابقه در پاییز امسال اشاره کرد. به عنوان نمونه، بارش تهران از ۴۰ میلیمتر به تنها ۰.۴ میلیمتر کاهش یافته است.
تأثیر کمبود آب بر امنیت غذایی
این کاهش بارش، خبر بسیار ناخوشایندی برای حوزه کشاورزی، به ویژه بخش تولید گندم دیمی، محسوب میشود. با تخصیص ۵۰ میلیارد مترمکعب آب به بخش کشاورزی در سال جاری، تأکید شد که در صورت عدم اجرای صحیح الگوی کشت و کشت نامناسب در اراضی مرغوب، امنیت غذایی کشور با چالش جدی مواجه خواهد شد.
