کشف غول خفته اقتصادی: کارپوشه ایرانیان، اطلاعات محرمانه شما در دستان کیست؟
کارپوشه اقتصادی ایرانیان: گامی در جهت شفافیت، مبارزه با فساد و فرار مالیاتی با دادهمحوری سازمان امور مالیاتی
سازمان امور مالیاتی کشور در راستای تاکیدات رئیسجمهور مبنی بر لزوم تشکیل بانک اطلاعاتی جامع کشور و دسترسی دستگاههای اجرایی به دادههای معتبر، اقدام به راهاندازی «کارپوشه اقتصادی ایرانیان» کرده است.
کارپوشه اقتصادی؛ بستری برای تحول در اقتصاد و نظام مالیاتی
سید محمد هادی سبحانیان، رئیسکل سازمان امور مالیاتی کشور، کارپوشه اقتصادی ایرانیان را بستری کلیدی برای ایجاد تحول در اقتصاد و نظام مالیاتی کشور برشمرد. وی این کارپوشه را در قالب پایگاه اطلاعاتی ماده ۱۶۹ مکرر، ابزاری چندوجهی برای کشف فساد، مبارزه با فرار مالیاتی، اصلاح نظامهای یارانهای، ارزی و تسهیلاتدهی و در نهایت بازسازی اعتماد عمومی به نهادهای اقتصادی عنوان کرد.
اهداف سهگانه راهاندازی کارپوشه اقتصادی
رئیسکل سازمان امور مالیاتی کشور اهداف متعددی را برای راهاندازی این پایگاه داده اعلام کرد که از جمله مهمترین آنها میتوان به کشف فساد و مقابله با رانتهای پنهان، اصلاح نظام تخصیص یارانه و ارز، مبارزه جدی با فرار مالیاتی، بازنگری اساسی در نظام تسهیلاتدهی بانکی و ایجاد بستری برای تصمیمگیریهای شفاف و دادهمحور اشاره کرد. این اهداف نشاندهنده فراتر رفتن کارپوشه اقتصادی ایرانیان از صرف یک ابزار مالیاتی و تبدیل آن به پروژهای ملی در جهت بازسازی اعتماد نهادی است.
فرآیند اجرایی و مشارکت شهروندان
سبحانیان در تشریح روند راهاندازی پایگاه اطلاعاتی ماده ۱۶۹ مکرر، دو گام اصلی را برشمرد: ابتدا جمعآوری دادههای هویتی، مکانی، معاملاتی و داراییها از منابع مختلف و نمایش آنها به مردم در کارپوشه ایرانیان، و سپس خوداظهاری عمومی توسط شهروندان که شامل تأیید، تکمیل یا درخواست بازبینی اطلاعات است. این فرآیند، شهروندان را از جایگاه موضوع نظارت به کنشگران فعال در حوزه اطلاعاتی ارتقا میبخشد؛ تغییری که انتظار میرود منجر به تقویت مشروعیت نهادی و بازسازی سرمایه اجتماعی گردد.
دسترسی دستگاههای اجرایی به دادههای معتبر
در راستای تحقق مطالبات ریاست جمهوری، کارپوشه اقتصادی ایرانیان به بستری برای دسترسی دستگاههای اجرایی به دادههای معتبر تبدیل خواهد شد. وزارت رفاه، بانک مرکزی، قوه قضائیه و وزارت راه و شهرسازی از جمله نهادهایی هستند که میتوانند با بهرهگیری از این پایگاه، الگوریتمهای ارزیابی و رتبهبندی اعتباری را تعریف کنند. این رتبهبندی اعتباری، مبنای سطحبندی خدمات حاکمیتی قرار گرفته و کیفیت و میزان خدمات دولتی بر اساس اعتبار و شفافیت اطلاعات شهروندان تنظیم خواهد شد.
تغییر در الگوی حکمرانی و بازسازی اعتماد
راهاندازی کارپوشه اقتصادی ایرانیان، در لایه تحلیلی، بازتابی از تلاش برای بازسازی اعتماد نهادی و تغییر در الگوی کنش شهروندان است. این کارپوشه از یک ابزار صرفاً نظارتی، به نمادی از مشارکت اجتماعی و اعتماد عمومی بدل میشود. چنین رویکردی، نشانهای از تحول در منطق حکمرانی، از تصمیمگیریهای کلی و غیرشفاف به سمت سیاستگذاری مبتنی بر داده و افزایش پاسخگویی است.
